Τρίτη 28 Δεκεμβρίου 2010

Η Εκκλησία Ιατρείο

Υπενθύμιση - Remembering
Κυριακὴ Η΄ Λουκᾶ (Λουκ. 10,25-37) Κυριακή 14.10.2010
ΘΑ σᾶς παρακαλέσω, ἀγαπητοί μου, νὰ κάνετε ὑπομονὴ ν’ ἀκούσετε ἕνα σύντομο κήρυγμα. Διότι νομίζω, ὅτι στὴν Ὀρθόδοξο Ἐκ­κλησία ἡ θεία λειτουργία πρέπει πάντοτε νὰ συνοδεύεται ἀπὸ κήρυγμα τοῦ εὐαγγελίου.
Ἀκούσατε τὸ Εὐαγγέλιο, ποὺ εἶνε μία ἀπὸ τὶς ὡραιότερες παραβολές, ποὺ εἶπε ὁ Κύρι­ος ἡμῶν Ἰησοῦς Χριστός. Εἶνε ἡ παραβολὴ τοῦ Καλοῦ Σαμαρείτου.
Ὑπάρχει κανεὶς ποὺ δὲν ξέρει τὴν παραβο­λὴ τοῦ Καλοῦ Σαμαρείτου; Ἀπὸ τὰ μικρά μας χρόνια ὁ καλός μας δάσκαλος μᾶς ἔμαθε αὐ­τὴ τὴν παραβολή. Ἂν και...
τώρα τελευταῖα, ὑ­πάρχει μία προσπάθεια δαιμόνων νὰ σβή­σουν τὰ θρησκευτικὰ μαθήματα ἀπὸ τὰ σχολεῖα. Ἀλλ’ ἐμεῖς οἱ παλαιότεροι διατηροῦμε ζωηρὰ τὴν εἰκόνα τοῦ σχολείου, ὅπου ὁ καλὸς δά­σκα­λος, ὅπως ἡ κλῶσσα ταΐζει τὰ πουλάκια της, ἔτσι ἐτάιζε κ᾿ ἐμᾶς μὲ τὰ λόγια τοῦ Θεοῦ.
Γνωστὴ εἶνε ἡ παραβολή. Ἐν τούτοις δὲν τὴν ἐφαρμόζουμε. Καὶ μόνο αὐτὴν νὰ ἐφαρμόζαμε, μικροὶ καὶ μεγάλοι, πλού­σιοι καὶ φτωχοί, ὁ κόσμος αὐτὸς θὰ ἦταν πα­ράδεισος.
Τί μᾶς διδάσκει ἡ παραβολή; Ἕνα μεγάλο καὶ οὐράνιο δίδαγμα· τὴν ἀγάπη τοῦ Θεοῦ.
* * *
Παραβολικῶς μιλάει ἐδῶ ὁ Χριστός. Κάποιος, λέει, ἀνεχώρησε ἀπὸ μιὰ πόλι καὶ πήγαινε σὲ ἄλλη. Στὸ δρόμο, ἐνῷ βάδιζε, σὲ κάποια στροφὴ ὅπου ὑπῆρχαν ἀπόκρημνοι βράχοι, πίσω ἀπὸ ἕνα βράχο παρουσιάστηκαν λῃσταί. Τὸν σταμάτησαν, τὸν χτύπησαν, τὸν τραυμάτι­­σαν, τοῦ πῆραν ὅλα τὰ χρήματα, καὶ τὸν ἄ­φησαν ῥάκος στὸ δρόμο.
Ὁ τραυματίας ζητοῦσε βοήθεια. Νά, σὲ λί­γο καὶ περνᾷ ἕνας ἱερεύς, ὁ ὁποῖος καὶ λόγῳ τῆς θέσεώς του θὰ ἔπρεπε νὰ δείξῃ ζωηρὸ ἐνδιαφέρον. Ἔδειξε; Δὲν ἔδειξε. Ὅπως συμβαίνει τώρα καὶ στοὺς δικούς μας αὐτοκινητό­δρομους, ποὺ τραυματίζονται ἢ καὶ σκοτώνον­ται ἄνθρωποι καὶ περνοῦν αὐτοκίνητα χωρὶς νὰ δώσουν σημασία. Φοβήθηκε ὁ ἱερεύς, φαίνεται, μήπως παρουσιαστοῦν οἱ ἐγκληματι­κὲς μορφὲς τῶν λῃστῶν, κέντησε τὸ ἄλογό του καὶ ἐξαφανίστηκε.
Βοήθεια! ἐξακολουθοῦσε νὰ φωνάζῃ ὁ ταλαίπωρος τραυματίας. Παρουσιάζεται τώρα ἕνας λευΐτης, ἕνας νεωκόρος τρόπον τινά, δι­άκονος, ποὺ ὑπηρετοῦσε στὸν περίφημο ναὸ τοῦ Σολομῶντος. Ἀλλ’ ὅ,τι ἔκανε ὁ πρῶ­τος, ἔκανε κι αὐτός· προσπέρασε.
1. H EKKLHSIA SKTS ῝π. Αυγ. IST
Τέλος ἐμφανίζεται καὶ ἕνας τρίτος. Μόλις ὅμως τὸν εἶδε ὁ τραυματισμένος Ἰουδαῖος φοβήθηκε, γιατὶ αὐτὸς ἦταν ἐχθρός του· ἦ­ταν Σαμαρείτης. Περίμενε ὅτι αὐτὸς πλέον θὰ τοῦ δώσῃ τώρα τὸ τελειωτικὸ χτύπημα νὰ πεθάνῃ. Ἀντιθέτως ὅμως! Αὐτὸς σταμάτησε, κατέβηκε ἀπὸ τὸ ζῷο του, ἔσκυψε πάνω του, ἔπλυνε τὰ τραύματά του μὲ κρασί, ἄλειψε τὶς πληγὲς μὲ λάδι, τὶς ἔδεσε μὲ ἐπίδεσμο ποὺ τὸν ἔκανε σχίζοντας ἴσως τὸ πουκάμισό του, τὸν ἀνέβασε πάνω στὸ ὑποζύγιό του, καὶ τὸν ὡδήγησε στὸ πανδοχεῖο. Ἐκεῖ ὅλη τὴ νύχτα στάθηκε δίπλα του σὰν ἄγγελος καὶ τὸν περι­ποιήθηκε σὰν νοσοκόμος. Καὶ τὸ πρωῒ πρὶν νὰ φύγῃ πλήρωσε τὸν πανδοχέα καὶ τοῦ ἀνέ­θεσε τὴ φροντίδα τοῦ ταλαιπώρου ἀνθρώ­που μέχρις ὅτου θεραπευθῇ τελείως. Ὑποσχέθηκε μάλιστα στὸν πανδοχέα πώς, ὅσα ἐπὶ πλέον δαπανήσῃ γιὰ τὴν περίθαλψί του, αὐτὸς θὰ ἐπιστρέψῃ νὰ τοῦ τὰ δώσῃ.
* * *
Αὐτὴ εἶνε ἡ παραβολή. Τρεῖς ἄνθρωποι εἴ­δαμε νὰ παρελαύνουν. Ὁ πρῶτος δὲν ἔκανε τίποτα, ὁ δεύτερος ἐπίσης δὲν ἔκανε τίποτα, ὁ τρίτος ἔδειξε ἐν­διαφέρον θαυμαστὸ γιὰ τὸν τραυματισμένο.
Ποιός τώρα εἶνε ὁ τραυματισμένος, ὁ ἄν­θρω­πος ποὺ ἔπεσε στοὺς λῃστάς; Εἶνε ὁ κά­θε ἄν­θρωπος, εἶνε ὁλόκληρη ἡ ἀνθρωπότης.
Καὶ ποιοί εἶνε οἱ λῃσταί; Εἶνε πρῶτα-πρῶτα οἱ δαίμονες καὶ ἀρχιλῃστὴς εἶνε ὁ σατανᾶς, ὁ ὁποῖος λῃ­στεύει τὸ ἀνθρώπινο γένος καὶ τραυ­ματίζει ὅλους θανάσιμα.
Λῃσταὶ ἀκόμη εἶνε οἱ κακοὶ ἄνθρωποι, ποὺ ὑ­πάρχουν στὸν κόσμο. Ὄχι τόσο αὐτοὶ ποὺ φωλιάζουν στὰ βουνά. Αὐτοὶ ἐξαφανίστηκαν πιά. Στὴν ἐποχή μας ὑπάρχει μιὰ ἄλλου εἴ­δους λῃστεία, ἡ ὁποία ἐνεργεῖται μέσα στὶς πόλεις ὑπὸ ποικίλες μορφές. Οἱ λῃσταὶ αὐτοὶ περπατοῦν σὰν κύριοι, γιατὶ κατέχουν συνή­θως μεγάλα ἀξιώματα, καὶ μένουν ἀσύλληπτοι. Αὐτοὶ λῃστεύουν μὲ νόμους, μὲ ἑταιρεῖες, μὲ ἐμπορικὰ τράστ, μὲ ποικίλους νέους τρόπους.
Παρ’ ὅλα αὐτὰ κάποιοι ἄλλοι λῃσταὶ εἶνε ἀ­κόμη πιὸ ἐπικίνδυνοι, διότι κρύβονται. Μὴν τοὺς ζητήσετε μακριά. Εἶνε πολὺ κοντά μας· εἶνε μέσα μας. Εἶνε, ἀδελφοί μου, οἱ κακοὶ λογισμοί μας. Ἕνας κακὸς λογισμὸς ληστεύει τὸ νοῦ καὶ τραυματίζει τὴν καρδιὰ τοῦ ἀνθρώπου.
Λῃσταὶ τέλος εἶνε τὰ πάθη μας. Δὲν ὑπάρ­χουν λῃσταὶ χειρότεροι. Αὐτὰ μᾶς καταστρέ­φουν. Πάρτε παράδειγμα τὸ κάπνισμα. Τί ξοδεύει κάθε μέρα, κάθε μῆνα, κάθε χρόνο ὁ καπνιστής; Νά ἕνας λῃστής. Τὸ ἀλκοὸλ ἔ­πειτα δὲν λῃστεύει; Ποιός ἄλλος ἀπογυμνώνει καὶ τραυματίζει ὅπως αὐτό; Λῃστὴς δὲν εἶνε τὰ ναρκωτικά, ποὺ ἔχουν τεραστία διάδοσι ἀκόμη καὶ στὰ σχολεῖα; Λῃσταὶ δὲν εἶνε τὸ χαρτο­παίγνιο, τὰ καζῖνο καὶ τὰ ἄλλα τυχερὰ παιχνίδια; Ἦρθε στὴ μητρόπολι κάποιος ποὺ δούλεψε στὴ Γερμανία καὶ κέρδισε μὲ κόπο καὶ μόχθο μερικὰ χρήματα. Ὅταν τὰ ἔφερε ἐδῶ, τοῦ ἔστησαν καρτέρι οἱ λῃσταὶ τῆς πράσινης τσόχας, τὸν παρέσυραν ὣς τὰ μεσάνυχτα στὸ παιχνίδι καί, ἄπειρος αὐτός, τά ’χασε ὅλα. Τὸ πρωΐ, ὅταν συνειδητοποίησε τί ἔπαθε, πῆγε ν’ αὐτοκτονήσῃ, νὰ πέσῃ στὸ ποτάμι.
Λῃστεύεται λοιπὸν τὸ ἀνθρώπινο γένος εἴτε ἀπὸ τὸ διάβολο εἴτε ἀπὸ τοὺς κακοποιούς. Ὁ μεγαλύτερος ὅμως λῃστής, ἀδελφοί μου, εἶνε ὁ ἑαυτός μας. Κάθε κακὸς λογισμὸς καὶ κάθε πάθος μας στοιχίζει καὶ σὲ χρῆμα καὶ σὲ ὑγεία καὶ σὲ τιμὴ καὶ ὑπόληψι καὶ σὲ χρόνια ζωῆς. Οἱ ἴδιοι λῃστεύουμε τὸν ἑαυτό μας.
* * *
Ποιός θὰ μᾶς σώσῃ; Ἡ φιλοσοφία; ἡ τέχνη; τὰ διάφορα συστήματα; Κάτω ἀπὸ τὸν οὐρα­νὸ ―ἂς τὸ διακηρύξουμε― δὲν ὑπάρχει ἄλ­λος ποὺ ἀξίζει νὰ ὀνομάζεται Σωτήρ. Σωτὴρ τῆς ἀνθρωπότητος εἶνε μόνο ὁ Κύριος ἡμῶν Ἰησοῦς Χριστός. Κανείς ἄλλος δὲν ἀγάπησε τὸν ἄνθρωπο ὅπως ὁ Χριστός. Αὐτὸς εἶνε ὁ εὐεργέτης μας, αὐτὸς εἶνε ὁ καλὸς Σαμαρεί­της, ποὺ ἔδειξε ἐνδιαφέρον γιὰ τὴ σωτηρία μας. Σαμαρείτη τὸν ὠνόμαζαν οἱ ἐχθροί του ἐμπαικτι­κῶς. Ὁ Σαμαρείτης ὅμως αὐτὸς θεραπεύει ὅλο τὸν κόσμο στὸ πανδοχεῖο του.
Τὸ «πανδοχεῖον», ποὺ λέει τὸ Εὐαγγελίο (Λουκ. 10,34), ποιό εἶνε; Εἶνε ἡ Ἐκκλησία. Ἐκεῖ θεραπαύονται οἱ πληγὲς καὶ τὰ τραύματα. Ὅ­πως τρέχουμε στὰ ἰατρεῖα γιὰ νὰ θεραπευθοῦ­με ἀπὸ τὶς ἀρρώστιες, ἔτσι νὰ τρέχουμε στὴν Ἐκκλησία γιὰ νὰ βρίσκουμε τὴ θεραπεία μας. Που­θενά ἀλλοῦ ὁ ἄνθρωπος δὲ βρίσκει δύναμι καὶ παρηγοριά, ζωὴ καὶ θάρρος, ὅπως στὴν Ἐκκλησία τοῦ Χριστοῦ.
Εἶσαι στενοχωρημένος; Ἔλα στὸ ἰατρεῖο τῆς Ἐκκλησίας νὰ σοῦ σφογγίσῃ τὰ δάκρυα καὶ ν᾿ ἀκούσῃς· «Ἐν τῷ κόσμῳ θλῖ­ψιν ἕξετε· ἀλλὰ θαρσεῖτε, ἐγὼ νενίκηκα τὸν κόσμον» (Ἰω­άν. 16,33). Ἔρχεται τὸ ὀρφανό, ἡ χήρα, ὁ κάθε πονεμένος, καὶ —δὲν εἶνε ψέμα— βρί­σκει παρηγορία καὶ ἐνίσχυσι.
Εἶσαι φιλάργυρος καὶ πλεονέκτης; Ἔλα στὸ ἰατρεῖο τῆς Ἐκκλησίας. Φάρμακο ῥιζικῆς θεραπείας εἶνε τὰ λόγια τοῦ Χριστοῦ· «Πώλη­σόν σου τὰ ὑπάρχοντα καὶ δὸς πτωχοῖς» (Ματθ. 19,21). Ἡ ἐλεημοσύνη θεραπεύει τὴν πλεονεξία.
Εἶσαι θυμώδης καὶ ὀργίλος; Ἔλα στὸ ἰατρεῖο τῆς Ἐκκλησίας. Φάρμακο εἶνε ἡ ταπεί­νω­σις τοῦ Χριστοῦ. Θὰ τὸν ἀκούσῃς νὰ σοῦ λέῃ· «Μάθετε ἀπ᾿ ἐμοῦ, ὅτι πρᾷός εἰμι καὶ ταπεινὸς τῇ καρδίᾳ καὶ εὑρήσετε ἀνάπαυσιν ταῖς ψυχαῖς ὑμῶν» (Ματθ. 11,29).Εἶσαι ἄρρωστος; Ἔλα στὸ ἰατρεῖο τῆς Ἐκ­κλησίας. Ἐκεῖνο ποὺ δὲν μποροῦν νὰ κάνουν οἱ γιατροί, τὸ κατορθώνει ἡ πίστι στὸ Χριστό, ποὺ εἶνε «ὁ ἰατρὸς τῶν ψυχῶν καὶ τῶν σωμά­των ἡμῶν» (θ. Λειτ.), καὶ παρέχει τὸ «φάρμακον ἀθανασίας, ἀντίδοτον τοῦ μὴ ἀποθανεῖν» (ἅγ. Ἰγνάτιος).
Καὶ ἄν, ἀδελφέ μου, κινδυνεύεις νὰ πεθά­νῃς, ἔλα ν᾿ ἀκούσῃς τὸ Χριστὸ νὰ λέῃ· «Ἐγώ εἰμι ἡ ἀνάστασις καὶ ἡ ζωή» (Ἰωάν. 11,25).
Δὲν ὑπάρχει, ἀδελφοί μου, θρησκεία, ποὺ νὰ παρηγορῇ τόσο τὸν ἄνθρωπο, νὰ τὸν ζωογονῇ, νὰ τὸν τονώνῃ, νὰ τοῦ δίνῃ οὐράνιες δυ­νάμεις καὶ νὰ τὸν σῴζῃ, νὰ παίρνῃ τὴ λά­σπη καὶ νὰ τὴν κάνῃ ἄγγελο τοῦ Θεοῦ, ὅσο ἡ πίστι τοῦ Χριστοῦ μας. Γι’ αὐτὸ θά ’ρθῃ μέρα ποὺ καὶ ὁ οὐρανὸς καὶ ἡ γῆ καὶ τὰ ὑποχθόνια θὰ κηρύξουν τὴν ἀλήθεια αὐτή.
Ἡ Ἐκκλησία εἶνε τὸ ἰατρεῖο. Ἰατρεῖο ψυ­­χῆς καὶ σώματος. Ἐκεῖ ἂς σπεύδουμε ὅλοι οἱ ἀ­σθενεῖς. Καὶ εἴθε «ὁ ἰατρὸς τῶν ψυχῶν καὶ τῶν σωμά­των ἡμῶν» νὰ σκέπῃ καὶ νὰ φυ­λάτ­τῃ ὅλους μας· ἀμήν.
† ἐπίσκοπος Αὐγουστῖνος (Ομιλία του Μητροπολίτου Φλωρίνης π. Αυγουστίνου Καντιώτου στον ιερό ναό των Ἀρχαγγέλων Οἰκισμοῦ Δ.Ε.Η. Πτολεμαΐδος 11-11-1979)http://armenisths.blogspot.com/2010/11/blog-post_9329.html

"Η αγωνία και το άγχος των Χριστιανών"

"Η αγωνία και το άγχος των Χριστιανών"


"Η αγωνία και το άγχος των Χριστιανών"
Μητροπολίτου Ναυπάκτου Ιεροθέου, Θεραπευτική Αγωγή,
Εκδ. Ιεράς Μονής Γενεθλίου της Θεοτόκου (Πελαγίας)

Διαβάζοντας κανείς τελευταία διάφορες χριστιανικές περιοδικές εκδόσεις κλονίζεται ψυχολογικά. Αισθάνεται ένα "ψυχοπλάκωμα". Κατακλύζεται από αγωνία και στενοχώρια. Βλέπει όλους να πολεμούν την Εκκλησία και η Εκκλησία να... χάνεται!! Όλα είναι μαύρα! Θεοσκότεινα! Τίποτε καλό δεν μπορείς να συναντήσης! Λες και άνοιξαν οι πύλες της Κολάσεως για να καταπιούν τους ανθρώπους του Θεού και να εξαφανίσουν τα ίχνη τους από την γη. Έτσι, βρισκόμαστε σε μια αγωνία και αντιπαρατασσόμαστε σε άμυνα και επίθεση. Πολεμάμε τους λεγομένους "αθέους", που θέλουν να διαλύσουν την Εκκλησία, και κάνουμε τα πάντα για να μη κλονισθή η Ορθόδοξη Παράδοση. Όλα αυτά δημιουργούν μια επιπρόσθετη κατάθλιψη και αγωνία.

Δικαιολογείται όμως αυτή η αγωνία και η θλίψη; Νομίζω ότι τις περισσότερες φορές, για να μη τονίσω σε όλες τις περιπτώσεις, δεν δικαιολογείται. Αυτό για πολλούς λόγους...

Κατ’ αρχάς, γιατί η Εκκλησία βιώνει πάντα τον Σταυρό του Χριστού. Ένας αρχαίος εκκλησιαστικός συγγραφεύς ρωτά: Ποια γυναίκα θα παντρευόταν έναν εσταυρωμένο; Και όμως αυτό το έχει κάνει η Εκκλησία. Παντρεύτηκε έναν εσταυρωμένο. Δεν υπάρχει Ορθόδοξη τοπική Εκκλησία, που να μη δέχεται τον διωγμό. Μόνον που το είδος του διωγμού αλλάζει σε κάθε τόπο. Αλλού ο διωγμός είναι κατά μέτωπον και ανοιχτός, αλλού είναι εσωτερικός, με την εκκοσμίκευση, και αλλού είναι η ανθρωποκεντρικότητα, ακόμη και μέσα στο χώρο της θρησκείας. Εκκλησία χωρίς διωγμό είναι ανάξια της αποστολής της. Δεν νοείται Εκκλησία χωρίς επιθέσεις. Αυτό διδάσκει η ιστορία της Ορθοδόξου Εκκλησίας. Άλλωστε, μια βασική διαφορά της Ορθοδοξίας από τον παπισμό είναι ότι οι Ορθόδοξοι είναι πάντα σταυρωμένοι, ενώ οι παπικοί είναι σταυρωτές. Αυτό γίνεται και με τους αληθινούς Χριστιανούς. Πότε και πού ο Χριστός μάς έδωσε την υπόσχεση ότι όλοι θα μας υπολογίζουν και θα μας σέβονται; Αντίθετα μάλιστα, ο Κύριος συνεχώς μιλούσε για τον διωγμό και την βίωση του Σταυρού.

Στο Ι΄ κεφάλαιο του κατά Ματθαίον Ευαγγελίου φαίνεται καθαρά η διδασκαλία του Χριστού για την σταυρική αποστολή των μαθητών Του. "Ιδού αποστέλλω υμάς ως πρόβατα εν μέσω λύκων... και έσεσθε μισούμενοι υπό πάντων δια το όνομά μου... ει τον οικοδεσπότην Βεελζεβούλ εκάλεσαν, πόσω μάλλον τους οικιακούς αυτού;... Μη νομίσητε ότι ήλθον βαλείν ειρήνην επί την γην` ουκ ήλθον βαλείν ειρήνην, αλλά μάχαιραν. Ήλθον γαρ διχάσαι άνθρωπον κατά του πατρός αυτού..." (Ματθ. ι΄, 16-36).

Ολόκληρο αυτό το κεφάλαιο μπορεί να αποτελέση καθημερινό ιεραποστολικό ανάγνωσμα. Μπορεί να το διαβάζουν κάθε μέρα οι Χριστιανοί. Γιατί, δυστυχώς, έχουμε μάθει στην τιμή και στον σεβασμό και δεν μπορούμε να ζήσουμε χωρίς αυτά.

Επίσης, ο Κύριος σε άλλα σημεία της διδασκαλίας Του τόνισε το υποχρεωτικό των διωγμών και των θλίψεων. "Εν τω κόσμω θλίψιν έξετε` αλλά θαρσείτε εγώ νενίκηκα τον κόσμον" (Ιω., ιστ’, 33).

Ο Ευαγγελιστής Ιωάννης, μένοντας σταθερά σε αυτήν την παράδοση, την οποία παρέλαβε από τον Κύριον, βεβαιώνει: "ο κόσμος ου γινώσκει υμάς, ότι ουκ έγνω αυτόν" (Α΄ Ιω. γ΄, 13).

Και ο μέγας Απόστολος των Εθνών Παύλος γράφει προς τους Κορινθίους: "ο Θεός ημάς τους αποστόλους εσχάτους απέδειξεν, ως επιθανατίους, ότι θέατρον εγενήθημεν τω κόσμω, και αγγέλοις και ανθρώποις` ημείς μωροί δια Χριστόν, υμείς δε φρόνιμοι εν Χριστώ` ημείς ασθενείς, υμείς δε ισχυροί` υμείς ένδοξοι, ημείς δε άτιμοι` άχρι της άρτι ώρας και πεινώμεν και διψώμεν και γυμνητεύομεν και κολαφιζόμεθα και αστατούμεν και κοπιώμεν εργαζόμενοι ταις ιδίαις χερσί` λοιδορούμενοι ευλογούμεν, διωκόμενοι ανεχόμεθα, βλασφημούμενοι παρακαλούμεν` ως περικαθάρματα του κόσμου εγενήθημεν, πάντων περίψημα έως άρτι" (Α΄ Κορ. δ΄, 9-13).

Μερικοί, βέβαια, ισχυρίζονται ότι άλλο είναι ο προσωπικός διωγμός και άλλο ο διωγμός της πίστεως και ότι στην μεν πρώτη περίπτωση πρέπει να κάνουμε υπομονή, στην δεύτερη όμως περίπτωση πρέπει να εξεγειρόμαστε. Το πράγμα όμως αυτό δεν είναι τόσο απλό, όσο φαίνεται. Πολλές φορές και τότε που ισχυριζόμαστε ότι αγωνιζόμαστε για την πίστη, ουσιαστικά προβάλλουμε τον εμπαθή εαυτό μας και αγωνιζόμαστε να τον στηρίξουμε. Είναι δε φοβερό ότι στον αγώνα αυτόν εκφράζουμε τα πάθη και ουσιαστικά προσπαθούμε να κατοχυρώσουμε τον άρρωστο εαυτό μας. Οι άγιοι, που ζουν μέσα στην απάθεια και την έλλαμψη, μπορούν να κάνουν ηρωικούς αγώνες για την διαφύλαξη της ορθοδόξου διδασκαλίας, όταν πρόκειται να χωθούν οι ασθενείς στην πίστη. Γι’ αυτό, όπως θα παρατηρηθή πιο κάτω, και όταν χρειασθή να γίνη "υπεράσπιση" της πίστεως, και τότε πρέπει να γίνεται μέσα από την ησυχία και την πληθωρική βίωση του Λόγου.

Πάντως, πρέπει να επανέλθω στο θέμα υποστηρίζοντας ότι δεν χρειάζεται αγωνία, ακριβώς γιατί ο σταυρός, ο διωγμός, είναι ο κλήρος του ορθοδόξου Χριστιανισμού. Μέσα από τον σταυρό βιώνουμε την εν Χριστώ ελευθερία. Και νοιώθουμε την ελευθερία ως υπέρβαση κυρίως του θανάτου. Ο Χριστός και οι του Χριστού καταργούν τον θάνατο και ζουν την αληθινή ζωή. Και όπου καταργείται ο θάνατος, εκεί δεν υπάρχει απολύτως κανένας κίνδυνος.

Νομίζω όμως ότι δεν δικαιολογείται μεγάλη αγωνία και για έναν άλλο λόγο. Γιατί το κακό αυτό (ο διωγμός) δεν είναι νέο φαινόμενο. Δεν πρέπει να βλέπουμε την ζωή μονοδιάστατα και πάντα μέσα από την δική μας προοπτική. Η προσπάθεια να αποδυναμωθή η πίστη και η παράδοση του λαού δεν γίνεται μόλις τώρα.

Είναι ένα φαινόμενο που στο δικό μας χώρο άρχισε να ενεργήται πριν από την επανάσταση του 1821 και συνεχίστηκε (για να ολοκληρωθή) μετά την επανάσταση. Η εκκοσμίκευση από τότε άρχισε να τρώη το μεδούλι της κοινωνίας μας. Από την απελευθέρωση της Ελλάδος άρχισε η εκδυτικοποίηση της ζωής μας. Και αυτήν την εκδυτικοποίηση την συναντάμε παντού. Στο δίκαιο, στην παιδεία, στην θρησκεία, στην ψυχαγωγία κλπ.

Όλα έχουν αλλοιωθή. Και αυτό έγινε σε τέτοιο βαθμό, ώστε ο στρατηγός Μακρυγιάννης να γράφη: "Αν μας έλεγε κανένας αυτήνη την λευτεριά οπού θα γευόμαστε, θα περικαλούσαμε τον Θεόν να μας αφήση εις τους Τούρκους άλλα τόσα χρόνια, όσο να γνωρίσουν οι άνθρωποι τι θα πη πατρίδα, τι θα ειπή θρησκεία, τι θα ειπή φιλοτιμία, αρετή, τιμιότη". Άλλωστε, ο Μαρξισμός είναι αποτέλεσμα και δημιούργημα της δυτικής μεταφυσικής. Τόσο ο Καπιταλισμός όσο και ο Μαρξισμός γεννήθηκαν στον χώρο της Δύσεως και έπειτα ήλθαν με διαφόρους τρόπους και στον δικό μας χώρο. Επομένως, ο αγώνας δεν είναι τωρινός. Ούτε τώρα κλονιζόμαστε πάρα πολύ.

Ακόμη δεν δικαιολογείται πολλή αγωνία, γιατί έχουμε δεδομένη την νίκη. Ο χριστιανικός λόγος είναι σαν την ζύμη που αρτοποιεί τον κόσμο. Η γη αυτομάτως καρποφορεί. Η δύναμη του λόγου του Θεού είναι ανέκφραστη. Ο Ευαγγελιστής Ιωάννης γράφει: "Παν το γεγενημένον εκ του Θεού νικά τον κόσμον` και αύτη εστίν η νίκη η νικήσασα τον κόσμον, η πίστις ημών. Τις εστιν ο νικών τον κόσμον ει μη ο πιστεύων ότι Ιησούς εστιν ο υιός του Θεού;" (Α΄ Ιω. ε΄, 4-5).

Έχει τονισθή προηγουμένως ότι μερικές φορές, για να μην αλλοιωθή η αποκάλυψη που παραδόθηκε από τον Θεό στους αγίους, πρέπει να γίνεται αγώνας. Δεν ισχυριζόμαστε ότι πάντοτε πρέπει να σιωπούμε. Πρέπει να δίνουμε λόγο σε κάθε έναν που το απαιτεί. Αλλά αυτό, νομίζω, πρέπει να γίνεται κάτω από ορισμένες απαραίτητες προϋποθέσεις που συνιστούν ορθόδοξο ήθος, γιατί διαφορετικά ο αγώνας είναι εντελώς ανώφελος.

α) Μπορούμε να μιλάμε σε θέματα που αλλοιώνουν το δόγμα της Εκκλησίας. Γιατί όταν αλλοιωθή το δόγμα, τότε έρχεται σύγχυση και στην ζωή. Οι Πατέρες μιλούσαν σε σοβαρά ζητήματα, που είχαν συνέπειες σε αυτήν την ίδια την ζωή.

β) Χρειάζεται ανύστακτη προσοχή για να μη πολιτικοποιήται ο λόγος μας περί της αληθείας. Δυστυχώς, ζούμε σε μια εποχή που όλα πολιτικοποιούνται. Είναι, νομίζω, πολύ φοβερό, θα τολμούσα να ισχυρισθώ, μεγάλο αμάρτημα να πολιτικοποιούμε τους αγώνες για την ορθόδοξη πίστη και αλήθεια. Και αυτή η πολιτικοποίηση γίνεται χωρίς να το καταλαβαίνουμε. Υπάρχουν παρατάξεις που εκμεταλλεύονται πολιτικά και τα θέματα της θρησκείας.

Οι άγιοι Μάρτυρες απολογούμενοι ηρκούντο να ομολογούν ότι πιστεύουν στον Χριστό και ότι δεν Τον αρνούνται. Ήταν λιτοί στις εκφράσεις και ήρεμοι στις απαντήσεις καθ’ όλη την ανακριτική διαδικασία, ακόμη και στα φοβερά μαρτύρια που τους υπέβαλαν. Είχαν ειρήνη εσωτερική, δείγμα πληρότητός τους από το Πανάγιο Πνεύμα. Αντίθετα, όταν υπήρξαν περιπτώσεις που μάρτυρες μετά την ομολογία του Χριστού προέβησαν και σε πολιτικές πράξεις, η Εκκλησία δεν τους κατέταξε στον χορό των αγίων Μαρτύρων.

Όταν κάποιος έσχισε το αυτοκρατορικό διάταγμα περί των διωγμών, η Εκκλησία το θεώρησε αυτό πολιτική πράξη και δεν τον "κανόνισε" στην χορεία των Μαρτύρων. Δυστυχώς, σήμερα εν ονόματι του Χριστού και της διαφυλάξεως της Ορθοδόξου Παραδόσεως, προβαίνουμε και σε πολιτικές ενέργειες, πράξεις. Αυτό όμως δεν είναι ορθόδοξο. Πολλές φορές διερωτώμαι μήπως εμείς οι Χριστιανοί με τις άστοχες ενέργειές μας ερεθίζουμε τους λεγομένους "αθέους"; Δυστυχώς, σε πολλές περιπτώσεις αυτό είναι πραγματικότης. Πάντως, η Εκκλησία δεν πρέπει να εισέρχεται στην διαίρεση της κοινωνίας με σκοπό να συντηρή αυτήν την διαίρεση, αλλά να καλή την κοινωνία στην ενότητα. Αυτό είναι έργο σταυρικό.

γ) Όταν χρειασθή να μιλήσουμε πρέπει να το κάνουμε χωρίς φόβο και αγωνία. Εννοώ ότι δεν πρέπει να βλέπουμε συνεχώς γύρω και έξω από μας εχθρούς που θέλουν να μας καταστρέψουν. Δυστυχώς, τις περισσότερες φορές αντιμετωπίζουμε κάθε προσωπική σκέψη σαν αίρεση και τον έχοντα ή λέγοντα αυτήν την σκέψη σαν αιρετικό ή εχθρό της πίστεως και επικίνδυνο στοιχείο στην κοινωνία. Με αυτόν τον τρόπο βλέπουμε το πρόβλημα έξω από μας και όχι μέσα μας.

Την φράση που επικρατεί στην εποχή μας, "φταίει η κοινωνία", την ζούμε και μεις οι Χριστιανοί. Λέμε ότι φταίνε οι "άθεοι" που δεν πιστεύουν οι άνθρωποι στον Θεό! Δεν στρεφόμαστε ποτέ προς τον εαυτό μας για να διαπιστώσουμε ότι το πρόβλημα είμαστε εμείς και όχι οι άλλοι. Γιατί, κατά την ορθόδοξη μαρτυρία, εμείς είμαστε η κόλαση των άλλων και όχι οι άλλοι δική μας κόλαση. Η αλλοίωση της ορθοδόξου ζωής βρίσκεται πρώτα μέσα μας. Ο εμπαθής άνθρωπος είναι ήδη εκκοσμικευμένος, εκδυτικοποιημένος. Η εκκοσμίκευση δεν είναι τίποτε άλλο παρά η πεπτωκυία φύση μας.

Ξέρουμε καλά από την ιστορία της Ορθοδόξου Εκκλησίας μας ότι ο Χριστιανός μπορεί να ζήση το ίδιο καλά σε όλα τα καθεστώτα. Γι΄ αυτόν που ζη σύμφωνα με τα παραγγέλματα του Χριστού ο Νέρων, ο Διοκλητιανός, ο Μ. Κωνσταντίνος, ο Ιουλιανός ο Παραβάτης κλπ. είναι το ίδιο. Δεν τον εμποδίζουν σε τίποτε να ζήση το Ευαγγέλιο στην ζωή του. Η εν Χριστώ ελευθερία, που είναι αποδέσμευση από τον θάνατο, την αμαρτία και τον διάβολο, βιώνεται σε όλες τις χώρες του κόσμου και κάτω από τις χειρότερες κοινωνικές και πολιτικές συνθήκες. Η προς Διόγνητον επιστολή του Β΄ αιώνος είναι εκφραστική. Οι Χριστιανοί "πατρίδας οικούσιν ιδίας, αλλ’ ως πάροικοι` μετέχουσι πάντων ως πολίται και πανθ’ υπομένουσιν ως ξένοι` πάσα ξένη πατρίς εστιν αυτών και πάσα πατρίς ξένη... Επί γης διατρίβουσιν, αλλ’ εν ουρανώ πολιτεύονται. Πείθονται τοις ωρισμένοις νόμοις και τοις ιδίοις βίοις νικώσι τους νόμους". Επίσης, όπως ελέχθη προηγουμένως, ο Κύριος είπε ότι οι μαθητές Του θα παραμείνουν πρόβατα και εν μέσω λύκων.

Στο σημείο αυτό θα ήθελα να υπομνήσω τον λόγο του αγίου Ιωάννου του Χρυσοστόμου: "η ύβρις ουκ από της γνώμης των υβριζόντων, αλλ’ από της διαθέσεως των πασχόντων ή συνίσταται ή απόλλυται` οίον τι λέγω` ύβρισέ σε πολλά ρητά και άρρητα` αν καταγελάσης των ύβρεων ουχ υβρίσθης` ου γαρ από της μανίας των υβριζόντων, αλλ’ από της ασθενείας των υβριζομένων αι ύβρεις και αι των ύβρεων ατιμίαι συνίστανται` αν ουν ειδώμεν φιλοσοφείν, ουδέ υβρίζεσθαι δυνάμεθα, ουδέ πάσχειν τι των δεινών".

Συνηθίζουμε να βλέπουμε παντού εχθρούς, που είναι έτοιμοι να μας κατασπαράξουν. Αυτό δείχνει την ανυπαρξία αυτογνωσίας και αγάπης. Δεν υπάρχει ούτε αυτογνωσία ούτε αγάπη προς τον πλησίον. Ο Χριστός δεν έβλεπε ποτέ τον άνθρωπο σαν εχθρό, αλλά σαν άρρωστο που έπρεπε να θεραπευθή. Το ίδιο κάνουν και οι άγιοι της Εκκλησίας.

δ) Όταν χρειασθή να μιλήσουμε, τότε ο λόγος που θα χρησιμοποιηθή πρέπει να είναι λόγος του Λόγου, έκφραση βαθυτάτης ησυχίας και ουσιαστικά αποκάλυψη Θεού, ώστε να μη κάνουμε κανένα κακό στους ανθρώπους και στην Εκκλησία. Η μαρτυρία και το μαρτύριο των αγίων μαρτύρων ήταν κυρίως και προ παντός καρπός θεωρίας. Οι άγιοι απέκτησαν εσωτερική αίσθηση του Θεού, αξιώθηκαν να δουν τον Θεό και έδωσαν την μαρτυρία γι’ Αυτόν τον "γνωστό" Θεό. Αν δεν έχουμε αποκάλυψη ή θεωρία, δεν μπορούμε να μιλάμε εύκολα. Αλλά και αν ακόμη δεν φθάσαμε σε αυτή την κατάσταση, τουλάχιστον να καθοδηγούμαστε από ανθρώπους που βιώνουν αυτήν την ζωή της Εκκλησίας. Πρέπει κάποτε να μάθουμε ότι έχουμε ανάγκη να λαμβάνουμε διαβεβαίωση του αγώνος, των λόγων και των πράξεών μας από αγίους που ζουν μέσα στην αποκάλυψη και έχουν εγγύτητα προς τον Θεό, ενότητα μαζί Του. Πόσοι από μας κατέθεσαν τις πράξεις και τους λόγους τους σε συγχρόνους θεόπτας Πατέρας για να τις ανακρίνουν;

Πέρα από αυτά, ας μου επιτραπή να υπομνήσω και έναν άλλο τρόπο δράσεως σε αυτούς τους συγκεχυμένους και πολυτάραχους καιρούς. Αντί να αντιπαρατιθέμεθα προς τους λεγομένους "αθέους" και εχθρούς της Εκκλησίας, παρασυρόμενοι στις ανθρωποκεντρικές διαμάχες, έστω προς χάριν του λαού, που δεν γνωρίζει και δεν μπορεί να αμυνθή, θα πρέπει να προχωρήσουμε σε μια ουσιαστική δουλειά. Να προσφέρουμε υγεία στον λαό. Δηλαδή να του αποκαλύψουμε το ορθόδοξο πνεύμα, να μεταμορφώσουμε τον λαό με το ορθόδοξο φρόνημα. Να τον βοηθήσουμε να φθάση στην προσωπική γνώση του Θεού, οπότε τίποτε δεν θα μπορέση να τον κλονίση.

Καμιά ανθρώπινη δύναμη, όσο εμπαθής κι αν είναι, δεν θα μπορέση να τον επηρεάση. Να εισαγάγουμε τον λαό στην αποφατική μέθοδο της ορθοδόξου θεολογίας, τόσο στην διδασκαλία όσο και στην ζωή. Και επειδή αυτή η γνώση του Θεού προσφέρεται κυρίως δια της προσευχής, η οποία δεν αποξενώνεται από την Μυστηριακή ζωή και ιδίως την Θεία Κοινωνία, θα πρέπη να ενδιαφερθούμε σοβαρά για την είσδυση των πιστών στον γνόφο της νοεράς προσευχής.

Να ενδιαφερθούμε σοβαρά, ώστε στους πιστούς μας να χαραχθή το όνομα του Κυρίου Ιησού στην καρδιά τους και όχι το χάραγμα του θηρίου "επί της χειρός αυτών της δεξιάς ή επί των μετώπων αυτών" (Αποκ. ιγ΄, 16), και έτσι να συμπεριληφθούν μεταξύ "των πεπελεκισμένων δια την μαρτυρίαν Ιησού οίτινες... ουκ έλαβον το χάραγμα επί το μέτωπον αυτών και επί την χείρα αυτών" (Αποκ. κ΄, 4). Γιατί μόνον όσοι έχουν νοερά προσευχή θα αποφύγουν το χάραγμα του θηρίου της Αποκαλύψεως και θα έχουν την εν Χριστώ ελευθερία, δηλαδή την αιώνια ζωή. Αυτό όμως απαιτεί σοβαρή δουλειά και εμείς είμαστε διατεθειμένοι να ασχολούμαστε με τις εύκολες δουλειές. Αρκούμαστε σε λεκτικές, φραστικές αντιθέσεις. Αυτό όμως δεν προσφέρει τίποτε, ιδίως στους σημερινούς ανθρωποκεντρικούς καιρούς. Περισσότερο κακό παρά καλό προσφέρουν στην Εκκλησία.

Με όσα έγραψα ήθελα να προσφέρω στο λαό μια άλλη αίσθηση των πραγμάτων. Να δούμε την επίθεση του κόσμου εναντίον της Εκκλησίας και την επίθεση της Εκκλησίας εναντίον του κόσμου από μια άλλη πλευρά. Γιατί πιστεύω ακράδαντα ότι σήμερα χρειάζονται ορθόδοξες αισθήσεις. Από αυτές έχουμε ανάγκη. Δεν μπορούμε με κίνητρα, κριτήρια και σκέψεις κοσμικές να αγωνιζόμαστε για την διαφύλαξη της Ορθοδόξου Παραδόσεώς μας. Δεν αντέχουν αυτά στον χρόνο και στην αιωνιότητα.

Και μια που τόνισα προηγουμένως ότι πρέπει να πλησιάζουμε συγχρόνους αγίους ερημίτες, ησυχαστές, στάρετς, που βλέπουν καθαρότερα τα πράγματα, θα ήθελα να τελειώσω με μερικούς λόγους που άκουσα από τέτοιους αγίους ανθρώπους, που μπορούν να βοηθήσουν.

"Τελικά οι βλαμμένοι βλάπτονται".

"Ας αφήσουμε τους "αθέους" να κάνουν την δουλειά τους, για να μας αφήσουν και αυτοί να κάνουμε την δουλειά μας".

"Το μεγαλύτερο κακό στην Εκκλησία δεν το κάνουν οι λεγόμενοι "άθεοι", αλλά οι λεγόμενοι "πιστοί"".

"Όταν υπάρχη και ένας άγιος που βλέπει το Άκτιστο Φως δεν υπάρχει κανένας κίνδυνος για την Εκκλησία. Τέτοιοι άγιοι υπάρχουν και σήμερα".


Μάιος 1985
http://podilatesf.blogspot.com/2010/11/blog-post_5728.html

Παρασκευή 24 Δεκεμβρίου 2010

Χριστὸς ἐτέχθη

Χριστὸς ἐτέχθη, ἐκ τῆς Παρθένου, ἐν Βηθλεὲμ τῆς Ἰουδαίας.

Χριστουγεννιάτικο Μηνυμα Αρχιεπισκόπου Αθηνων κ.κ, Ιερωνύμου

Αγαπητοί Αδελφοί,

Τέκνα εν Κυρίω αγαπητά

Τα φετινά Χριστούγεννα μοιάζουν να σκιάζονται από τη θλίψη, την ανησυχία, τον σκεπτικισμό και την απογοήτευση των ανθρώπων για το πού οδηγείται η πορεία της Πατρίδας μας και του κόσμου ολόκληρου. Οι μεγαλύτεροι στην ηλικία αγωνιούν και οι νεώτεροι αγανακτούν, νιώθοντας την αβεβαιότητα να απειλεί το μέλλον τους. Όταν η φτώχεια επιτείνεται, όταν απαξιώνεται η ιερότητα του ανθρωπίνου προσώπου, καθώς αυτό νοείται ως ηλεκτρονικά ψηφιοποιημένη παραγωγική μονάδα χωρίς σεβασμό στη μοναδικότητα της ύπαρξης και στην ελευθερία που μας χάρισε ο Θεός, όταν οι συνοικίες των πόλεων μετατρέπονται σε αβίωτα γκέτο ετερόκλητων αναξιοπαθούντων πληθυσμών, τότε η χριστουγεννιάτική ατμόσφαιρα δηλητηριάζεται από την απελπισία που μας περιβάλλει.

Όμως, όσο εμφανέστερο γίνεται το σκοτάδι τόσο επιτακτικότερη είναι η ανάγκη να στρέψουμε το βλέμμα στο φως. Είναι καιρός να θέσουμε ξανά στο επίκεντρο της ζωής μας τον Χριστό. Να θυμηθούμε ότι «ο λαός ο πορευόμενος εν σκότει είδε φως μέγα». Είδε «φως εκ φωτός, Θεόν αληθινόν», διότι «επεσκέψατο ημάς, εξ ύψους ο Σωτήρ ημών,…, και οι εν σκότει και σκιά, εύρομεν την αλήθειαν».

Η ενανθρώπηση και η γέννηση του φτωχού και αστέγου Θείου Βρέφους σε καιρούς ταραγμένους, γεμάτους αδικία, διαφθορά και διαπλοκή πραγματοποιεί τον σκοπό για τον οποίο πλάστηκε ο άνθρωπος. Σκοπός της ενανθρωπήσεως του Θεού είναι η θέωση του ανθρώπου: «Άνθρωπος γίνεται Θεός, ίνα Θεόν τον Αδάμ απεργάσηται». Η ελπίδα του ανθρώπου βρίσκεται στη γέννηση, τον σταυρό και την ανάσταση του Χριστού, του μόνου αληθινού κυρίαρχου της Οικουμένης, του Δημιουργού και Σωτήρα όλης της κτίσεως, και όχι στους κατά καιρούς ποικίλους Ηρώδες που καταδυναστεύουν τις ζωές των ανθρώπων για να διατηρήσουν τη θνητή εξουσία τους.

«Δεύτε ίδωμεν πιστοί που εγεννήθη ο Χριστός». Ας συνειδητοποιήσουμε σε τί τραγικό κόσμο και μεταβατική εποχή επέλεξε, ο Θεός να σαρκωθεί και ας αντλήσουμε δύναμη και αισιοδοξία για το σήμερα και το αύριο. Ας μην λησμονούμε ότι ο εν σπηλαίω γεννηθείς και εν φάτνη ανακλιθείς Κύριος είναι ο Εμμανουήλ, που σημαίνει «μεθ’ ημών ο Θεός». (Ματθ. 1, 23). Ο Θεός είναι μαζί μας και όπως δεν μας εγκατέλειψε κάθε φορά που το γένος και το έθνος μας βρέθηκαν σε δυσκολιες και δοκιμασίες, έτσι θα πράξει και τώρα. Δικό μας καθήκον είναι να πολεμήσουμε τον αμοραλισμό, να αντισταθούμε στον πνεύμα της φιλαυτίας και του ατομοκεντρισμού και να επιτρέψουμε στον Θεό να γεννηθεί στις καρδιές και στα σπίτια μας.

Η καινούργια χρονιά που θα ανατείλει μετά τα Χριστούγεννα θα είναι δύσκολη. Ο κόσμος που ζούμε απειλείται από τις συνέπειες της απληστίας και της εκπτώσεως των αξιών. Η ζωή των ανθρώπων ευτελίζεται από την εκμετάλλευση, τη βία, τη φτώχεια και τη δυστυχία και πληρώνει το κόστος από την περιφρόνηση της αγάπης και της δικαιοσύνης.

Όμως, ας μην αφήσουμε τη θλίψη και την αγωνία να φωλιάσουν στις καρδιές μας. Ο καινούργιος χρόνος ας γίνει ευκαιρία υπερβάσεως των δυσκολιών και των δοκιμασιών και αφορμή να επαναπροσδιορίσουμε τα πρωτεύοντα και τα ουσιώδη του βίου μας.

Αδελφοί μου και τέκνα εν Κυρίω αγαπητά,

Ας αφήσουμε το φως των Χριστουγέννων να πλημμυρίσει την ύπαρξή μας και τα χείλη μας ας ψάλλουν το χαρμόσυνο μήνυμα: «Δόξα εν υψίστοις Θεώ και επί γης ειρήνη εν ανθρώποις ευδοκία».

Καλά και Άγια Χριστούγεννα και ευλογημένος ο νέος χρόνος.

Με πατρικές ευχές και αγάπη

Ο Αρχιεπίσκοπος

Κυριακή 19 Δεκεμβρίου 2010

Κάθε χρόνο τέτοιο καιρό, τα ίδια και τα ίδια.. Χριστούγεννα ! ΤΙ σημαίνει για μας;

Γράφει ο Στουδίτης
Το σκηνικό της γιορτής έτοιμο.
Φέτος, λίγο νωρίτερα από πέρυσι. Κλέβουμε κάθε χρόνο λίγες μέρες παραπάνω. Οι μέρες των γιορτών είναι λίγες τελικά. Πού να προλάβεις να διασκεδάσεις, κούραση και πλήξη μιας ολόκληρης χρονιάς σε 15 μόνο μέρες...

Πρόσχημα είναι τα Χριστούγεννα.
Ο Χριστός γίνεται άλλοθι. Χριστούγεννα σε καιρούς παγκοσμιοποίησης.
Τί γυρεύει, αλήθεια, ο Χριστός στην πλατεία του Πεκίνου, στην αίθουσα υποδοχής του Λευκού Οίκου; Ισοπεδωτικά μονότροπα και ανιαρά γιορτάζει τα Χριστούγεννα όλος ο πλανήτης. Το παγκόσμιο αναψυκτικό, ο μέγας χορηγός της παγκόσμιας γιορτής.
Πρωτεύουσες του κόσμου, πόλεις και χωριά ανταγωνίζονται τούτες τις μέρες σ΄ ένα εορταστικό παραλήρημα, στο ξόδεμα της ελπίδας. Ακόρεστα τα ένστικτα του ανθρώπου, απίστευτα εφευρετική η αγορά. Καταιγισμός διαφημίσεων και προσφορών. Δελεάζουν τις πιο απίθανες επιθυμίες. Home cinema, dvd player, ψηφιακή videocamera και η λίστα δεν έχει τελειωμό. Το γιορτινό τραπέζι στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος. Πρώτο θέμα επικαιρότητας η τιμή πώλησης της γαλοπούλας. Δόλωμα ο 13ος μισθός έστω και κουτσορεμένος φέτος...
Πολιτικές αντιπαραθέσεις στα τηλεοπτικά παράθυρα για τα αγαθά ευρείας κατανάλωσης με μπόλικη δόση υποκρισίας. Θα μας πείσουν στο τέλος, ότι το πρόβλημα των απόκληρων της ζωής είναι η αύξηση της τιμής των κουραμπιέδων,... όχι ο ευτελισμός της αξιοπρέπειας του ανθρώπου μπροστά στην πρωτοκαθεδρία των κερδών.

Μέσα σ΄ όλα περισσεύει και η φιλανθρωπία. Φροντίζουν οι καναλάρχες γι΄ αυτό. Εικόνες κοινωνικής δυστυχίας κατακλύζουν τους τηλεοπτικούς μας δέκτες και ερεθίζουν τα φιλάνθρωπα αισθήματα. Υποκριτικά και ανέξοδα: ο ανέραστος σύζυγος, ο ανύπαρκτος πατέρας, ο εκμεταλλευτής εργοδότης ελεεί την ανέχεια του κόσμου στα βρώμικα χεράκια του παιδιού των φαναριών, στο δίσκο εράνου των κυριών του φιλοπτώχου, στον τηλεμαραθώνιο αγάπης που έγινε πια τηλεοπτικός θεσμός. Πλειοδοσία αισθημάτων και ... απόσβεση ενοχών !

Και μέσα στους στολισμένους και φωταγωγημένους δρόμους των πόλεων, στην κοσμοσυρροή των πολυκαταστημάτων, κυκλοφορεί ανατριχιαστικά η παγωνιά της απουσίας του Θεού. Περιοριζόμαστε έτσι «στη γέννηση του ηθικολόγου Ιησού, του ακίνδυνου Χριστού των κηρυγμάτων, των στερεότυπων ευχών, του ρομαντικού Ναζωραίου των παραισθήσεων» (Γιανναράς).

Αυτοκτονίες και εγκλήματα πάθους τέτοιες μέρες έρχονται στο προσκήνιο με τρόπο τραγικό και παράταιρο, απειλώντας την ειδυλλιακή ευτυχία της γιορτής. Με στατιστικές και μελέτες πασχίζουν κοινωνιολόγοι και ψυχολόγοι να εξηγήσουν την έκρηξη του παραλογισμού και της ανομίας, να λύσουν το αίνιγμα της αντίφασης που κρύβεται στη συνωμοσία της χαράς.
Κι όταν οι γιορτές τελειώσουν... Το χριστουγεννιάτικο δένδρο με τα στολίδια στο κουτί για του χρόνου, τα επιπλέον κιλά άγχος δυσβάσταχτο για την αισθητική του σώματος που αφέθηκε, «οι μέρες των γιορτών που πέρασαν τόσο γρήγορα» και οι δόσεις του δανείου που μόλις άρχισαν να τρέχουν. Κουρασμένα Χριστούγεννα... Zωή εκπτώσεων που γίνεται επιβίωση. Βαριά και πηχτή η νύχτα των συνειδήσεων. Περισσότερο έντονη η μελαγχολία των μεθεόρτιων στιγμών.

Στον αντίποδα του αγοραίου κοσμοπολιτισμού των Χριστουγέννων ο μυστικός κόσμος της παράδοσης που γέννησε το ήθος αυτού εδώ του τόπου, μπολιασμένος με την πίστη της Ορθόδοξης Εκκλησίας.

Στη γλώσσα και τη ζωή της Εκκλησίας τα Χριστούγεννα σημαίνουν Σάρκωση. Σάρκωση θα πει πως ο απερινόητος, απρόσιτος και άκτιστος Θεός ταπεινώνεται και γίνεται ένα με τη φθαρτή και θνητή φύση μας. Πραγματικά, όχι φανταστικά. Γίνεται πλήρης, όμοιος με μας άνθρωπος, αποκτά σάρκα και οστά. Αδειάζει η θεότητα μέσα στο κορμί της ανθρωπότητας από αγάπη και μόνον.

Σκάνδαλο για τη λογική, τρέλα ακατανόητη. «Μυστήριον ξένον ορώ και παρόδοξον» ψάλλει ο υμνωδός της Εκκλησίας και έχει βαθιά επίγνωση του μυστηρίου που συντελείται, της παραδοξότητας δίχως προηγούμενο. Μόνο με πίστη, δηλαδή εμπιστοσύνη, χωρίς όρους και όρια βιώνεις τέτοια αποκάλυψη. Ρίσκο, τελικά, η πίστη στο Θεό - όπως και στον έρωτα - δεν έχει ασφαλίσεις, κατοχυρώσεις, αποδείξεις. Διακινδυνεύεις, χάνεις ή κερδίζεις τα πάντα. «Κι΄ όποιος δεν απελπίστηκε απ΄ όλα δεν τρέχει κοντά στον Θεό» (Κόντογλου).

Με τόλμη που εκπλήσσει ακόμη και σήμερα, ο Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος σχολιάζει το γεγονός της Σάρκωσης του Θεού: «Πόρνη επιθυμούσε ο Θεός; - αναρωτιέται - ναι πόρνη, τη δική μας (ανθρώπινη) φύση - εξηγεί... Ήταν τρανός κι΄ αυτή ταπεινή, τρανός στη φύση... αχώρητος στο νου, άπιαστος από τη σκέψη. Πώς να το πω; Πώς να το παραστήσω; Το μεγαλείο του απέραντο, πού να πιαστεί η σοφία του με αριθμούς. Κι αυτός ο μέγας και τρανός επεθύμησε πόρνη (την ανθρώπινή μας φύση). Και τι κάνει; Δεν της στέλνει κάποιον απ΄ τους δούλους του, δεν στέλνει άγγελο στην πόρνη αλλά καταφθάνει αυτός ο ίδιος, ο ερωτευμένος. Επειδή δεν μπορούσε ν΄ ανέβει εκείνη στα ψηλά, κατέβηκε ο ίδιος στα χαμηλά. Έρχεται στην καλύβα της. Τη βλέπει μεθυσμένη, καταπληγωμένη και εξαγριωμένη. Και με ποιο τρόπο έρχεται; Όχι μ΄ ολοφάνερη τη θεότητά του, αλλά γίνεται εντελώς ίδιος μαζί της...»
Αυτό είναι το μεγαλείο της Σάρκωσης! Και μια τέτοια θεολογία και φιλοσοφία ζωής που πιστεύει σ΄ αυτήν, είναι που γέννησε τον πολιτισμό που ξέρει γιατί γιορτάζει τα Χριστούγεννα. Πολιτισμό γιορτής με επίγνωση, δίχως φαντασιώσεις, ηθικισμούς και λυρικές εξάρσεις.
Πολιτισμό που σαρκώθηκε και αποτυπώθηκε διαχρονικά,
- στην υμνολογία των αγίων ημερών με την ιλιγγιώδη ποίηση και το κατανυκτικό μέλος των τροπαρίων
- στην ορθόδοξη εικόνα της Γέννησης με το βρέφος Ιησού τυλιγμένο νεκρικά σάβανα μέσα σε λάρνακα, να θυμίζει το Σταυρό, την Ταφή και την Ανάστασή του
- στην ταπεινή λογοτεχνία ενός Παπαδιαμάντη κι ενός Κόντογλου που κράτησαν την πίστη των ανθρώπων στο σωστό της το ύψος
- στο λαϊκό πολιτισμό που τραγουδά τη Σάρκωση, στα κάλαντα, με το στόμα των παιδιών πως «Άναρχος Θεός καταβέβηκεν και εν τη Παρθένω κατώκησεν...»
- και που ξέρει να στρώνει τραπέζι γιορτινό απλό και λιτό αλλά αρχοντικό και φιλόξενο έτσι που να δοξάζεται η ύλη και τα υλικά αγαθά δίχως να γινόμαστε δούλοι τους.
Τούτη την παράδοση που δίνει μέτρο ζωής υποτιμούμε σήμερα εμείς από παχυλή άγνοια, την πουλάμε στα ανταλλακτήρια της ιστορίας, την κάνουμε μουσείο για τους ξένους. Ανυποψίαστοι, γονατισμένοι και γυμνοί απομείναμε έτσι να γιορτάζουμε Χριστούγεννα...
- στολίζοντας κακόγουστα τα σπίτια, τους δρόμους και τις πόλεις μας
τραγουδώντας ανάλαφρα στιχάκια κι΄ αυτά από μετάφραση
χαζεύοντας με συγκίνηση εικόνες θρησκευτικής ζωγραφικής που παριστάνουν καλοθρεμμένο μωρό με ροδοκόκκινα μάγουλα που βαφτίσαμε Χριστό
- ξενυχτώντας σε ρεβεγιόν μαζικής και απρόσωπης διασκέδασης για να καταλήξουμε σε κάποια εκκλησιά εκτελώντας αγχωμένα το ετήσιο θρησκευτικό μας καθήκον «για το καλό του χρόνου».
Τι κρίμα, αλήθεια, βαφτισμένος ορθόδοξος, να ζεις στην Ελλάδα και να γιορτάζεις σαν δυτικοευρωπαίος...
Όπως και να χει... Καλά Χριστούγεννα

http://santo-rinios.blogspot.com/2010/12/blog-post_19.html!

Τετάρτη 15 Δεκεμβρίου 2010

Χριστουγεννιάτική Συναυλία "ΕΝ ΑΝΘΡΩΠΟΙΣ ΕΥΔΟΚΙΑ ΕΠΕΦΑΝΗ"

Χριστουγεννιάτική Συναυλία
"ΕΝ ΑΝΘΡΩΠΟΙΣ ΕΥΔΟΚΙΑ ΕΠΕΦΑΝΗ"
Αφιερωμένη στο
Φιλανθρωπικό Ίδρυμα:"Η Αδελφότης Κασίων"
(Αδελφών Ρεθύμνη)
υπό την αιγίδα της
Ιεράς Μητρόπολης Σύρου
Παρασκευή 17 Δεκεμβρίου 2010
Ώρα 18:30 Θέατρο Απόλλων

Συμμετέχει: Η Χόρωδία του Σωματείου Ιεροψαλτών Κυκλάδων
Με την σύμπραξη: μελών του χορού του Ι.Ν. Αγίου Νικολάου Καλλιθέας και της Ανδρικής Χορωδίας του Ι.Ν. Αγίου Νικολάου Σύρου
Διεύθυνση Χορωδιών: Λουκάς Τσούκος
Είσοδος Ελεύθερη


Πατήστε στην εικόνα για να τη δείτε σε μεγένθυνση Όνομα:  Afisa_Synaulias_Byzantinis.jpg Εμφανίσεις:  0 Μέγεθος:  1,23 MB   Πατήστε στην εικόνα για να τη δείτε σε μεγένθυνση Όνομα:  Programma_a_opsi.jpg Εμφανίσεις:  0 Μέγεθος:  292,1 KB   Πατήστε στην εικόνα για να τη δείτε σε μεγένθυνση Όνομα:  Programma_b_opsi.jpg Εμφανίσεις:  0 Μέγεθος:  326,3 KB   Πατήστε στην εικόνα για να τη δείτε σε μεγένθυνση Όνομα:  Prosklisi_21x10.jpg Εμφανίσεις:  0 Μέγεθος:  575,2 KB  

Κυριακή 12 Δεκεμβρίου 2010

ΤΑ ΑΝΘΡΩΠΙΝΑ «ΧΟΥΓΙΑ» ΣΤΗΝ ΜΟΝΑΧΙΚΗ ΖΩΗ- ΓΕΡΟΝΤΑΣ ΑΙΜΙΛΙΑΝΟΣ ΣΙΜΩΝΟΠΕΤΡΙΤΗΣ




Άραγε, με τις ανθρώπινες συνήθειες τι συμβαίνει στην πραγματικότητα; Διότι η παροιμία λέγει ότι τα «χούγια» δεν αλλάζουν μέχρι να πεθάνη ο άνθρωπος. Αυτό στην ουσία έχει δύο έννοιες.


Πρώτον, εκφράζει ότι εμείς οι άνθρωποι τόσο πολύ αγαπάμε τις συνήθειές μας, ώστε οι ίδιοι δεν θέλομε να τις βγάλωμε, όχι ότι δεν βγαίνουν οι συνήθειες. Τις αγαπάμε τις συνήθειές μας, τις υποστηρίζομε, μας αρέσουν και προτιμούμε καλύτερα να μας σφάξουν παρά να αλλάξωμε μία συνήθειά μας. Παρατηρήστε, όταν θελήσουν να μας αλλάξουν κάποια συνήθειά μας, κάποια σκέψι μας, κάποια γνώμη μας, πώς αμέσως αντιδράμε. Αμέσως ταραζόμαστε, γιατί την αγαπάμε την συνήθειά μας, όχι ότι αυτή δεν αλλάζει. Ίσα ίσα που η Αγία Γραφή λέγει ότι και ο ηλικιωμένος Νικόδημος ή οποιοσδήποτε άλλος μπορεί να ξαναγεννηθή λαμβάνοντας το βάπτισμα. Η Αγία Γραφή λέγει ότι καρδίαν καινήν μας δίνει ο Θεός, κάνοντάς μας ανάπλασι του νου, του βαθύτερου είναι μας (57), και έτσι γινόμεθα καινούργιοι ήμερα τη ημέρα (58). Επομένως, αλλάζει ο άνθρωπος.


Δεύτερον, εκείνα που πράγματι δεν αλλάζουν είναι τα σωματικά και τα ψυχικά ιδιώματα του ανθρώπου -αμφότερα φυσικά είναι- στα οποία χωράει ένα πράγμα, η δική μας κατάφασις: τα δέχομαι και προχωράω. Εγώ, παραδείγματος χάριν, πάω στο μοναστήρι αγράμματος και θέλω να παρουσιάζωμαι ως εγγράμματος. Τότε είναι φυσικό να αποτύχω. Διότι, εάν δεν έμαθα γράμματα μέχρι της ηλικίας των δεκατεσσάρων, δεκαπέντε χρόνων, μετά δεν μπορώ να μάθω. Δεν μπορώ να αποκαταστήσω την άγνοιά μου με μεταγενέστερες σπουδές, διότι θα γίνω χειρότερος. Να παραδεχθώ λοιπόν την αγραμματωσύνη μου και να πάω στο μοναστήρι ως αγράμματος. Εάν θελήσω να εξομοιωθώ με τους μορφωμένους, θα χάσω την ειρήνη μου.


Υπάρχουν πολλά φυσικά ιδιώματα. Εκ φύσεως είμαι εξωστρεφής ή νωθρός ή έξυπνος ή αφελής ή ζωηρός ή σοβαρός, ή έχω τούτο το κακό ή το καλό. Μεταβολή βέβαια σε αυτά γίνεται˙ αύξησις, πρόοδος, μείωσις γίνεται, αλλά όχι τελεία αλλαγή. Αυτά αποτελούν το περιεχόμενο που μας χάρισε ο Θεός, επί τη βάσει του οποίου θα προχωρήσωμε, και το οποίο θα χρησιμοποιήσουμε ως αντάλλαγμα, για να πάρωμε την χάρι του Θεού.


Όταν λοιπόν λέμε, τα ανθρώπινα «χούγια» δεν αλλάζουν, εννοούμε: ή ότι δεν θέλουν οι άνθρωποι αλλαγή, ή ότι πρόκειται περί φυσικών και ψυχικών ιδιοτήτων του ανθρώπου. Αυτά δεν μας εμποδίζουν στον δρόμο μας. Αυτά είναι το χωράφι, το οποίο πρέπει να καλλιεργήσωμε˙ δεν χρειάζεται να αλλάξουν αυτά, μόνον να τα προσφέρωμε στην υπηρεσία του Θεού. Εγώ θα προσφέρω την χαρά μου, εσύ την εξυπνάδα σου, ο άλλος την μόρφωσί του. Να τα προσφέρω όμως σαν σκύβαλα, διότι τίποτε δεν είναι, πεταγμένα πράγματα είναι, αν και είναι αγαθά, και τότε μπορώ θαυμάσια να προχωρήσω. Τα «χούγια», και μάλιστα τα πνευματικά, δεν αλλάζουν, επειδή εμείς δεν θέλομε. Εμείς τα ράβομε επάνω στην ψυχή μας με την μεγάλη εκείνη βελόνα και με την κάμιλο (59), με το χονδρό δηλαδή σχοινί, με το παλαμάρι του θελήματος.


Και επειδή είναι τόσο δύσκολο να αλλάξη το «χούγι» του ανθρώπου, αφού το αγαπάει, γι' αυτό είναι φρόνιμο να μη θέλωμε να αλλάζωμε τους άλλους, τον εαυτό μας όμως να τον αλλάζωμε. Λόγου χάριν, θα δης ότι ο άλλος είναι τεμπέλης. Μη θέλης να αλλάξη. θα διαπιστώσης ότι ο διπλανός σου είναι πολυλογάς. Δέξου τον όπως είναι. Τι μπορείς μόνον να κάνης; Όταν δης τα παπούτσια του, κλείσε την πόρτα σου και μη μιλάς, ώστε να κτυπήση και να αναγκασθή να φύγη. Ή, βλέπεις ότι ο άλλος είναι υβριστής• φωνάζει, νευριάζει. Όταν σε πλησίαση, πες στον εαυτό σου: Τώρα θα έρθουν τα σύννεφα, οι βροντές, οι αστραπές• θα αρχίσουν οι φωνές, οι θυμοί. Να το περιμένης αυτό, και να μη θέλης να αλλάξη. Να μη λες: Μα, καλόγηρος και να θυμώνη; διότι από την ώρα εκείνη διακυβεύεται η δική σου ζωή.


Όπως, όταν αμαρτάνη ο άλλος τον δικαιολογούμε και λέμε ότι άνθρωπος είναι, το ίδιο να λέμε και για το «χούγι» των άλλων. Αλλά, όταν αμαρτάνωμε εμείς, να λέμε: Δεν μπορεί να αμαρτάνη ο άνθρωπος που γεννήθηκε από το Πνεύμα το Άγιον (60), διότι η αμαρτία είναι χωρισμός από τον Θεόν. Άλλα θα πούμε για τον εαυτό μας και άλλα για τους άλλους. Και όντως, είναι αφελέστατος και a priori αποτυχημένος, όποιος συλλαβή έστω και απλώς την ιδέα να αλλάξη τους άλλους. Αποτυγχάνει καθημερινά, όταν θελήση να επιφέρη κάποια αλλαγή στον άλλο και ιδίως στην γνώμη του άλλου.


Γι’ αυτό, μόλις ο άλλος σου πή κάτι, εσύ όχι μόνον να το δεχθής, αλλά να βάλης και θαυμαστικά, θα σου πη, επί παραδείγματι, πετάει ο γάιδαρος. Βεβαίως, πετάει ο γάιδαρος, θα του πης, aφού κατάλαβες ότι αυτός πιστεύει ότι πετάει. Θα σου πη, η γη είναι επίπεδος. Βεβαίως, επίπεδος είναι η γη, θα του πης, και ας ξεύρης εσύ ότι η γη είναι στρογγυλή. Θα σου πη, πρώτα έγινε η γη και την τρίτη ήμερα έγινε το φως, όπως λέγει η Γραφή. Βεβαίως, θα πης, το λέει ο Μωυσής˙ δεν μπορεί να λέη ψέματα ο Μωυσής˙ και ας ξεύρης εσύ ότι πρώτα έγινε το φως και μετά η γη (61). Δηλαδή, δεχόμαστε ο,τιδήποτε λέει ο άλλος. Θα δης τότε μέσα στην καρδιά σου ειρήνη, χαρά, άπλα, άνεσι, Θεόν.


Θα θυμάστε το περιστατικό από το Ευαγγέλιο, που πήγαν στον Χριστόν δύο αδέλφια και του είπαν: Χώρισέ μας το χωραφάκι μας, σε παρακαλούμε. Τι τους απάντησε; Δεν είναι δουλειά μου (62). Γιατί; Διότι θα ερχόταν σε σύγκρουσι με την θέλησι του ενός εξ αυτών. Ουδέποτε ήρχετο ο Χριστός σε σύγκρουσι. Μια φορά μόνον το έκανε, με τους Φαρισαίους, με τα «ουαί» (63). Έρριχνε απλώς τον λόγο, την διδασκαλία του, τα δίχτυα του, και μάλιστα πώς; Με παραβολές• γιατί, εάν θα μιλούσε ανοιχτά, θα συγκρουόταν με τις ιδέες τους, με τις αντιλήψεις τους. Ο άνθρωπος πάντοτε καταλαβαίνει αυτό που θέλει. Τα έλεγε λοιπόν κεκαλυμμένα, και τα καταλάβαιναν όσοι ήθελαν˙ όσοι δεν ήθελαν, έλεγαν μόνον, τι ωραία που μιλάει (64)! Μέλι και γάλα βγαίνει από το στόμα του. Έτσι τους κέρδιζε όλους.


56. Ιω. 3, 3-5.
57. Ιεζ. 36, 26.
58. Β' Κορ. 4, 16.
59. Ματθ. 19, 24˙ Λουκ. 18, 25˙ βλ. κριτική έκδοσι Nestle.
60. Α’ Ιω. 3, 9˙ 5, 18.
61. Γεν. 1, 3-5˙ 9-10.
62. Λουκ. 12, 13-14.
63. Ματθ. 23, 13 κ.έ. Λουκ. 11, 42-44.
64. Ιω. 7, 46.




ΑΙΜΙΛΙΑΝΟΥ ΣΙΜΩΝΟΠΕΤΡΙΤΟΥ (2008) ΧΑΡΙΣΜΑΤΙΚΗ ΟΔΟΣ: Ερμηνεία στον Βίο του Οσίου Νείλου του Καλαβρού. Εκδόσεις Ίνδικτος. Β’ Έκδοση.

Τετάρτη 8 Δεκεμβρίου 2010

ΕΠΙΣΤΟΛΕΣ, ΔΙΔΑΧΕΣ ΚΑΙ ΑΠΟΦΘΕΓΜΑΤΑ ΟΣΙΟΥ ΝΕΚΤΑΡΙΟΥ, ΤΟΥ ΤΕΛΕΥΤΑΙΟΥ ΣΤΑΡΕΤΣ ΤΗΣ ΟΠΤΙΝΑ (1853-1928)

Σημείωμα εκδότου
Σε επίσκεψη μας σε Ιερά Μονή μας προσεφέρθη το βιβλίο• Ό Όσιος Νεκτάριος ό τελευταίος στάρετς της Οπτινα, 1853 -Μάιος 1928. ["Νεκρός": δες την εξαιρετικά ενδιαφέρουσα βιογραφία του εδώ (ή καλύτερα διάβασε το βιβλίο)].

Ὁ Λόγος καὶ ἡ Πολιτεία τῶν Πατέρων (Φιλοκαλικὰ θέματα)

Ὁ Λόγος καὶ ἡ Πολιτεία τῶν Πατέρων (Φιλοκαλικὰ θέματα)
τοῦ Ἀρχιμ. Τιμοθέου (Τζιαβάρα)

ἀποσπάσματα
ἀπὸ τὸ ὁμώνυμο βιβλίον (σελ. 246), ἐκδόσεως Ἱερᾶς Μονῆς Ὁσίου Θεοδοσίου Ναυπλίου (2004),
211 00 Ναύπλιον, τηλ. 27520-44240.

ΟΙ ΠΑΤΕΡΕΣ ΚΑΙ Η ΕΠΟΧΗ ΜΑΣ

Ἡ μόνη ἐλπίδα μας, λοιπόν, εἶναι οἱ Ἅγιοι Πατέρες, οἱ Ποιμένες τῆς Ἐκκλησίας καὶ οἱ Γέροντες τῆς ἐρήμου, κυρίως οἱ δεύτεροι, διότι αὐτοὶ βιώνουν μὲ ἀκρίβεια τὸ Εὐαγγέλιο τοῦ Χριστοῦ καὶ ἔχουν πολλὴ παρρησία κατὰ τὴν προσευχή τους στὸν Κύριο. Αὐτοὶ χύνουν τὸ αἷμα τῆς ψυχῆς τους γιὰ ὅλο τὸν κόσμο. Νὰ γιατὶ ὁ σημερινὸς κόσμος ἐξακολουθεῖ νὰ ζεῖ. Γιατὶ προσεύχονται γιὰ μᾶς οἱ Πατέρες, οἱ Γέροντες στὴν ἔρημο, κι ἂς λένε οἱ ἄνθρωποι τοῦ κόσμου μὲ τὸ σκοτισμένο νοῦ τους ὅτι οἱ μοναχοὶ δὲν προσφέρουν τίποτε στὸν κόσμο. Προσφέρουν τὴ «σύσταση τοῦ κόσμου», τὴ ζωὴ τοῦ κόσμου.


Οἱ Θεοφόροι Πατέρες καὶ κυρίως ἐκεῖνοι τῆς ἐρήμου, οἱ νηπτικοί, ὅπως ὀνομάζονται ἀπὸ τὴ διαρκῆ πνευματική τους νήψη καὶ ἐγρήγορση, αὐτοὶ ποὺ ἔζησαν καὶ αὐτοὶ ποὺ ζοῦν ἀκόμη στὶς μέρες μας, εἶναι ἡ ἐλπίδα καὶ τὸ στήριγμά μας μέσα στὴ σύγχυση καὶ τὴν ἀπόγνωση τῆς ἐποχῆς μας, διότι ὁ λόγος τους εἶναι ἔγκυρος, γνήσιος καὶ ἀληθινός, καὶ ἡ ζωή τους Χριστοζωή, ζυμωμένη μὲ τὸ δάκρυ καὶ τὸ αἷμα. Ὁ ἀββᾶς Λογγῖνος λέει ὅτι ὁ Χριστιανὸς ἀποκτᾶ τὸ Ἅγιο Πνεῦμα καὶ θεώνεται μόνο ὅταν χύσει αἷμα.

Σ' αὐτούς, λοιπόν, τοὺς Πατέρες καὶ Γέροντες νὰ καταφύγουμε καὶ αὐτῶν τὸ λόγο νὰ ἐφαρμόσουμε καὶ αὐτῶν τὸ βίο καὶ τὴν πολιτεία νὰ μιμηθοῦμε, γιὰ νὰ σωθοῦμε, γιὰ νὰ ὁδηγηθοῦμε μὲ ἀσφάλεια στὸν Κύριο καὶ Θεὸ καὶ Σωτήρα μας Ἰησοῦ Χριστό, ποὺ εἶναι ἡ ζωή μας καὶ ἡ ἀγαλλίασή μας, ἡ τιμή μας καὶ ἡ δόξα μας.

ΥΠΑΚΟΗ

Ὑπακοὴ στὴ γλῶσσα τοῦ Εὐαγγελίου σημαίνει συμμόρφωση πρὸς τὸ θέλημα τοῦ Κυρίου καὶ Θεοῦ μας, τὸ ὁποῖο ἐκφράζεται εἴτε ἀπ' εὐθείας διὰ τοῦ κυριακοῦ λόγου εἴτε διὰ τοῦ ἀποστολικοῦ κηρύγματος εἴτε διὰ τῶν ἐπισκόπων καὶ Πατέρων τῆς Ἐκκλησίας εἴτε διὰ τῶν Γερόντων, τῶν πνευματικῶν καὶ ἐξομολόγων κ.λπ.

Ὁ Ἀββᾶς Ροῦφος πάλι λέει πὼς πιὸ μεγάλη δόξα περιμένει τὸν καλὸ ὑποτακτικὸ ἀπὸ τὸν ἐρημίτη, ποὺ ζεῖ μὲ τὸ θέλημά του στὴ μοναξιὰ τῆς ἐρήμου. Κι ὁ Ἀββᾶς Ἰωσὴφ ὁ Θηβαῖος ἔλεγε ὅτι τρία πράγματα ἀρέσουν ἰδιαίτερα στὸ Θεό. Ἀρρώστια μὲ ὑπομονή, ἔργα χωρὶς ἐπίδειξη, μόνο γιὰ τὴν ἀγάπη Του, καὶ ὑποταγὴ σὲ πνευματικὸ πατέρα μὲ τελεία αὐταπάρνηση. Αὐτὸ τὸ τελευταῖο ἔχει ἕνα στεφάνι περισσότερο.

Ἀλλ' ἡ ὑπακοὴ δὲν εἶναι εὔκολο πράγμα. Εἶναι πολὺ δύσκολο. Εἶναι μαρτύριο. Εἶναι δύσκολο καὶ ἐπώδυνο νὰ ἀρνηθεῖς τὸν ἑαυτό σου, τὴ γνώμη σου, τὸ θέλημά σου. Γι' αὐτὸ λογίζεται ὡς μαρτύριο, εἶναι τὸ λεγόμενο μαρτύριο τῆς συνειδήσεως.

Ὁ Ἅγιος Ἰωάννης ὁ Σιναΐτης λέει ὅτι οἱ Πατέρες ὀνόμασαν τὴν ψαλμῳδία ὅπλο, τὴν προσευχὴ τεῖχος, τὰ καθαρὰ δάκρυα λουτρό, ἐνὼ τὴν μακαρία ὑπακοὴ τὴ χαρακτήρισαν ὡς μαρτύριο. Χωρὶς αὐτὴν κανεὶς ἀπὸ τοὺς ἐμπαθεῖς δὲν θὰ κατορθώσει νὰ δεῖ τὸν Κύριο.

Συνήθως οἱ Χριστιανοὶ κάνουμε ὑπακοὴ στὸ Θεό, ὅταν τὸ θέλημά Του εἶναι εὐχάριστο γιὰ μᾶς. Μᾶς ἀρέσει πάντα ἡ Ἀνάσταση καὶ ποτὲ ὁ Σταυρός. Ἀλλὰ Ἀνάσταση χωρὶς Σταυρὸ δὲν ὑπάρχει. Γιὰ νὰ ἀναστηθεῖς ἐν Χριστῷ Ἰησοῦ καὶ νὰ συμβασιλεύσεις μαζί Του, πρέπει προηγουμένως νὰ συσταυρωθεῖς μαζί Του. Γιὰ νὰ ἀναληφθεῖς μαζί Του στὴν αἰώνια βασιλεία Του, πρέπει νὰ φέρεις ὅπως κι Ἐκεῖνος τὰ στίγματα τῶν ἥλων στὰ χέρια σου καὶ στὰ πόδια σου. Πρέπει νὰ φέρεις τὸ σημάδι τῆς λόγχης στὴν καρδιά σου. Πρέπει νὰ πονέσεις στὴ ζωή σου. Αὐτὸ εἶναι τὸ θέλημα τοῦ Θεοῦ, γιατὶ αὐτὸ θὰ σὲ σώσει· ὁ σταυρός, ὁ πόνος, ἡ θλίψη, τὰ βάσανα. «Γενηθήτω, Κύριε, τὸ θέλημά Σου»! Κάνε, Κύριε, στὴ ζωή μου νὰ μὴν ἔρχονται τὰ πράγματα ὅπως ἐγὼ θέλω, ἀλλ' ὅπως Ἐσύ. Ἀμήν.

ΤΑΠΕΙΝΩΣΗ

Οἱ ἅγιοι καὶ Θεοφόροι Πατέρες τὴν ὀνομάζουν ὑψοποιὸ δύναμη. Χωρὶς τὴν ταπείνωση δὲν εἶναι δυνατὸν νὰ δημιουργηθοῦν οὐράνιοι ἄνθρωποι καὶ ἐπίγειοι ἄγγελοι. Δηλαδή, εἶναι ἀδύνατον νὰ σωθοῦν, νὰ θεωθοῦν καὶ νὰ δοξαστοῦν οἱ ἄνθρωποι στὴ βασιλεία τοῦ Θεοῦ.

Ταπείνωση εἶναι, λέει ὁ ἀββᾶς Βαρσανούφιος, τὸ νὰ θεωρεῖς τὸν ἑαυτό σου σὰν χῶμα καὶ στάχτη, μὲ ἔργα καὶ ὄχι μόνο μὲ λόγια. Ταπείνωση εἶναι νὰ ἔχεις τὸ ἀψήφιστο σὲ ὅλα τὰ πράγματα (δηλαδὴ νὰ πιστεύεις ὅτι δὲν εἶσαι ἄξιος νὰ σὲ λογαριάζουν οἱ ἄλλοι) καὶ τὸ νὰ κόψεις σὲ ὅλα τὸ δικό σου θέλημα καὶ νὰ ὑπομένεις τὰ ἔξωθεν ἐπερχόμενα σὲ σένα χωρὶς ταραχή. Αὐτὴ εἶναι ἡ τελεία ταπεινοφροσύνη, τὸ νὰ βαστάσεις ὕβρεις καὶ ὀνειδισμοὺς καὶ ὅσα ἔπαθε ὁ Διδάσκαλός μας Ἰησοῦς.

Ταπεινοφροσύνη σημαίνει νὰ φρονῶ, νὰ σκέπτομαι ταπεινά, καὶ ταπείνωση σημαίνει νὰ ζῶ ταπεινά. Ἀλλὰ ἡ μία ἔννοια δὲ χωρίζεται ἀπὸ τὴν ἄλλη, γι' αὐτὸ καὶ ἡ χρήση τους ἐναλλάσσεται. Ἡ ταπείνωση εἶναι πρῶτα κατάσταση τοῦ νοῦ καὶ τῆς καρδιᾶς κι ὕστερα τρόπος ζωῆς καὶ συμπεριφορᾶς.

Ὁ ὑπερήφανος δὲν ἀντέχει νὰ τὸν ἐπικρίνουν· ὁ συντετριμμένος δὲν διανοεῖται νὰ ἐπικρίνει· ἡ ζωή του εἶναι γλυκασμός, ἀφοῦ τίποτε δὲν κρατεῖ γιὰ λογαριασμό του. Ὁ ταπεινὸς εἶναι ὁ ὄντως ἐλεύθερος σὲ ὅλα καὶ πάντοτε. Εἶναι ὁ ὄντως δυνατὸς καὶ ὄχι ὁ ἀδύνατος.

Κάποτε ρώτησε ὁ Ἀββᾶς Μωυσῆς τὸ νεαρὸ μοναχὸ Ζαχαρία: - Τὶ νὰ κάνω, παιδί μου, γιὰ νὰ σωθῶ; - Ἐμένα τὸν ἀνίδεο ρωτᾶς, Ἀββᾶ; τοῦ εἶπε ἐκεῖνος συνεσταλμένος. - Πίστεψέ με, ἀδελφέ, εἶδα τὸ Πνεῦμα τὸ Ἅγιο νὰ σ' ἐπισκιάζει κι αὐτὸ μὲ ἀναγκάζει νὰ σὲ συμβουλευθῶ, ἀποκρίθηκε ὁ Γέροντας. Ὁ Ζαχαρίας τότε ἔβγαλε ἀπὸ τὸ κεφάλι του τὸ κουκούλι του, τὸ πέταξε κατὰ γῆς κι ἄρχισε νὰ τὸ ποδοπατᾶ λέγοντας: - Ἂν ὁ καλόγερος δὲν ποδοπατηθεῖ ἔτσι, Ἀββᾶ, δὲ βρίσκει σωτηρία.

«Ὅπου Θεὸς βούλεται, νικᾶται φύσεως τάξις». Ἔτσι «ἡ Παρθένος ἔτεκε Θεὸν ἐνανθρωπήσαντα». «Ὁ ἀχώρητος παντὶ ἐχωρήθη ἐν γαστρί». Καὶ ἡ γαστέρα τῆς Παρθένου ἔγινε «πλατυτέρα τῶν οὐρανῶν». Ἔτσι ὁ θάνατος τοῦ Κυρίου κατήργησε τὸ δικό μας θάνατο καὶ ἔγινε ἡ πηγὴ τῆς ζωῆς καὶ τῆς ἀφθαρσίας. Ἔτσι ἡ ταπείνωση ὑψώνει τὸν ἄνθρωπο καὶ τὸν ἀγγελοποιεῖ. Ὅσοι ἀμφισβητοῦν τὸ λόγο τοῦτο μένουν μέσα στὴ δυστυχία καὶ τὸ ψυχικὸ μαρτύριο τοῦ ἐγωισμοῦ τους καὶ τῆς ὑπερηφάνειάς τους.

Δύο ἀδέλφια, διηγεῖται τὸ Γεροντικό, πῆγαν μαζὶ στὴν ἔρημο καὶ ἀσκήτευαν στὴν ἴδια καλύβη. Ὁ διάβολος ὅμως φθονώντας τὴν ἀγάπη τους βάλθηκε νὰ τοὺς χωρίσει. Ἕνα βράδυ ὁ νεώτερος πῆγε ν' ἀνάψει τὸ λυχνάρι, ἔσπρωξε ἄθελά του τὸ λυχνοστάτη, τὸν ἀναποδογύρισε καὶ χύθηκε τὸ λάδι. Ὁ μεγαλύτερος θύμωσε καὶ τοῦ ἔδωσε ἕνα μπάτσο. Τότε αὐτὸς χωρὶς νὰ ταραχτεῖ, ἔσκυψε, τοῦ ἔβαλε μετάνοια καὶ τοῦ εἶπε ταπεινά: - Συγχώρησε τὴν ἀπροσεξία μου, ἀδελφέ. Τώρα ἀμέσως θὰ ἐτοιμάσω ἄλλο. Τὴν ἴδια νύχτα ἕνας εἰδωλολάτρης ἱερέας, ποὺ ἔτυχε νὰ βρίσκεται μέσα στὸ εἰδωλεῖο, ἄκουσε τὰ δαιμόνια νὰ κάνουν μεταξύ τους δικαστήριο. Ἕνα ἀπὸ αὐτὰ ὁμολόγησε ντροπιασμένο στὸν ἀρχηγό του: - Πηγαίνω καὶ κάνω ἄνω κάτω τοὺς μοναχούς. Μὰ τὶ φταίω ὅταν κάποιος ἀπὸ αὐτοὺς γυρίζει καὶ βάζει στὸν ἄλλο μετάνοια καὶ μοῦ καταστρέφει ὅλη τὴ δουλειά; Ἀκούοντας αὐτὰ ὁ εἰδωλολάτρης, ἔγινε ἀμέσως Χριστιανὸς κι ἀποτραβήχτηκε στὴν ἔρημο. Σὲ ὅλη του τὴ ζωὴ κράτησε στὴν καρδιά του τὴν ταπείνωση καὶ στὸ στόμα του εἶχε διαρκῶς πρόχειρο τὸ «συγχώρησόν με».

ΑΠΡΟΣΠΑΘΕΙΑ

Φαίνεται, λοιπόν, καθαρὰ πὼς ἀπροσπάθεια εἶναι ἡ ἀποφυγὴ τῆς ἐπιθυμίας καὶ τῆς κινήσεώς μας πρὸς τὰ ἐγκόσμια καὶ ἁμαρτωλὰ πράγματα. Τὸ στερητικὸ ἄλφα σημαίνει ἄρνηση. Ἀρνοῦμαι νὰ κινηθῶ πρὸς ἀπόκτηση πραγμάτων ποὺ δὲν μοῦ χρησιμεύουν στὸ ἔργο τῆς σωτηρίας μου, ἐνῶ ἀντιθέτως παρεμποδίζουν αὐτὸ τὸ ἔργο καὶ καθιστοῦν ἀνέφικτη τὴν πραγμάτωση τοῦ σκοποῦ τῆς ζωῆς μου ποὺ εἶναι ὁ ἁγιασμός, ἡ τελείωση καὶ ἡ θέωσή μου ἐν Χριστῷ Ἰησοῦ καὶ διὰ τοῦ Ἁγίου Πνεύματος.

Ἡ ἀπροσπάθεια (ἀ-προσπάθεια) σημαίνει τὴν τελεία ἐλευθερία ἀπὸ ὅλα ἐκεῖνα ποὺ αἰχμαλωτίζουν καὶ δυναστεύουν τὴν ψυχή. Σημαίνει τὴν ἐπάνοδο στὴν προπτωτικὴ συνθήκη τῶν πρωτοπλάστων. Ἡ ἀπώλεια τῆς ἐλευθερίας ἔγινε ὅταν οἱ πρωτόπλαστοι ἐπεθύμησαν μὲ πάθος τὸν ἀπαγορευμένο καρπό, γιατὶ πίστεψαν ὅτι αὐτὸ θὰ τοὺς ἐξασφάλιζε τὴ θέωση. Ὅμως διαψεύστηκαν οἰκτρά. Κι αὐτοὶ μὲν δὲν εἶχαν ἐμπειρία - πρὶν ἀπὸ τὴν βρώση - τοῦ κακοῦ ἀποτελέσματος μιᾶς ἐμπαθοῦς ἐπιθυμίας, ἐμεῖς ὅμως μολονότι ἔχομε πολλὴ ἐμπειρία, δὲ σταματοῦμε τὴν προσπάθεια, τὴν ἐμπαθῆ κίνηση καὶ ὁρμὴ πρὸς ἀπόλαυση τῶν κοσμικῶν πραγμάτων. Κι αὐτὸ δείχνει τὴν ἀπώλεια τῆς προσωπικῆς μας ἐλευθερίας. Ὁ Παῦλος σταματᾶ μπροστὰ στὸν πειρασμὸ διαφυλάσσοντας τὴν ἐλευθερία του μὲ τὸ λόγο ὅτι «πάντα μοι ἔξεστιν, ἀλλ' οὐ πάντα συμφέρει· πάντα μοι ἔξεστιν, ἀλλ' οὐκ ἐγὼ ἐξουσιασθήσομαι ὑπό τινος».

Ἡ λύπη εἶναι σημάδι προσπάθειας, ἐνῶ ἡ χαρὰ εἶναι σημάδι ἀπροσπάθειας. Ἐκεῖνος ποὺ λυπᾶται ὅταν χάσει κάτι σημαίνει ὅτι ἦταν ἐξαρτημένος ἀπὸ αὐτό, ὅτι ἦταν ἑνωμένος μὲ αὐτό, καὶ καθὼς ἀποκολλᾶται ἀπὸ αὐτὸ πονάει, ὅπως πονάει κάποιος ἄρρωστος ποὺ τοῦ κάνουν ἀκρωτηριασμὸ στὸ σῶμα του. Ἐκεῖνος ποὺ νομίζει ὅτι ἔχει «ἀπροσπάθεια» γιὰ ἕνα ὁποιοδήποτε πράγμα, αἰσθάνεται ὅμως λύπη στὴν καρδιά του ὅταν τὸ στερηθεῖ, αὐτὸς ἀπατᾶται τελείως.

Ὁ Χριστιανὸς ποὺ κυριαρχεῖ πάνω στὰ ὑλικὰ πράγματα, ποὺ τὰ χρησιμοποιεῖ γιὰ τὴ βιολογική του ζωή καὶ δὲν κυριαρχεῖται ἀπὸ αὐτά, εἶναι πάντα χαρούμενος. Βαδίζει στὸ δρόμο του μὲ κλειστὰ μάτια καὶ χωρὶς κανένα ἐμπόδιο προχωρεῖ πρὸς τὸν οὐρανό. Τὰ ὑλικὰ πράγματα καὶ ἀγαθὰ μᾶς τὰ ἔδωσε ὁ Θεός, γιὰ νὰ ζήσουμε καὶ ὄχι γιὰ νὰ τὰ λατρεύουμε. Τὰ πρόσωπα ὑπάρχουν δίπλα μας, γιὰ νὰ ὑπενθυμίζουν τὸ Θεό, διότι εἶναι εἰκόνες τοῦ Θεοῦ. «Εἶδες τὸν ἀδελφόν σου, εἶδες Κύριον τὸν Θεόν σου», λέει ὁ Ἀββᾶς Ἀπολλώς. Καὶ ὁ ἅγιος Νεῖλος ὁ ἀσκητὴς παρατηρεῖ: «Μακάριός ἐστι Μοναχός, (ἢ Χριστιανός) ὁ πάντας ἀνθρώπους ὡς Θεόν, μετὰ Θεὸν λογιζόμενος». Τὰ πρόσωπα εἶναι ἀδελφοί μας καὶ τὰ ἀγαποῦμε ἀπαθῶς, διότι αὐτὴ ἡ ἀγάπη μᾶς βοηθεῖ στὴ σωτηρία μας, ἐνῶ ἡ ἐμπαθὴς ἀγάπη μᾶς ἐμποδίζει. Τὰ πρόσωπα τὰ ἀγαποῦμε χωρὶς «προσπάθεια», διότι μὲ αὐτὰ σωζόμαστε. Ἡ σωτηρία εἶναι ὑπόθεση ἐκκλησιαστική, δηλαδὴ προσωπική. Σωζόμαστε «σὺν πᾶσι τοῖς ἁγίοις». Ἑπομένως οἱ ἄλλοι εἶναι ὁ παράδεισός μας καὶ ὄχι ἡ κόλασή μας, ὅπως ἔλεγε ὁ Σάρτρ. Ἐλεύθεροι, λοιπόν, ἀπὸ «προσπάθειες» γιὰ πράγματα καὶ πρόσωπα, προχωροῦμε μὲ ἀσφάλεια πρὸς τὴ βασιλεία τῶν οὐρανῶν, πρὸς τὴν πραγματική μας πατρίδα καὶ κατοικία.

------------

Ἀ: Αὐτὰ καὶ ἄλλα πολλὰ (Περὶ καρδίας, Ἡ παθολογία τῆς ψυχῆς, Ἡ θεραπεία τῆς ψυχῆς, Ἡ μετάνοια, Ἡ ἀγάπη, Ἡ ἠσυχία, Τὸ πολίτευμα τῆς Ἐκκλησίας) διαπραγματεύεται τὸ ψυχωφελὲς τοῦτο βιβλίο, ἀδελφοί, ἀλλ' ὡς ἐδὼ μπορέσαμε νὰ σᾶς μεταδώσουμε.

Πέμπτη 2 Δεκεμβρίου 2010

Ο ΔΕΚΑΛΟΓΟΣ ΤΩΝ ΣΥΖΥΓΩΝ.


1. Μην κάνετε το δάσκαλο στο σύντροφο σας. Ο καλύτερος τρόπος να τον διδάξετε είναι να τον αγαπάτε.
2. Ο γάμος είναι μία διαρκής, αλλά ωραία περιπέτεια, που βοηθάει να ανακαλύπτουμε τον αληθινό εαυτό μας, τον ψυχικό κόσμο του συντρόφου μας και να γνωρίσουμε το Θεό.

Το θεολογικό έργο του π. Ιωάννου Ρωμανίδη


Σεβ. Μητροπολίτου Ναυπάκτου και Αγίου Βλασίου Ιεροθέου

π. Ιωάννης Ρωμανίδης, καθηγητής πανεπιστημίων Θεσσαλονίκης & Μπαλαμάντ (Λίβανος)

Κατά καιρούς, ιδίως τελευταία, ασκείται μιά κριτική στό θεολογικό έργο τού μακαριστού καθηγητού π. Ιωάννου Ρωμανίδη καί διατυπώνονται διάφορες απόψεις γιά τίς θεολογικές θέσεις του πάνω σέ θεολογικά καί πνευματικά ζητήματα. Τό περίεργο είναι ότι ασκείται κριτική μετά τήν κοίμησή του, χωρίς νά μπορή ο ίδιος νά απαντήση σέ ερμηνείες πού δίνονται γιά τό θεολογικό του έργο. Επίσης, κρίνεται από ανθρώπους οι οποίοι δέν τόν γνώρισαν προσωπικά ή μελέτησαν αποσπασματικά τό έργο του, χωρίς νά τό εντάξουν στήν ολότητά του. Είναι φανερόν ότι όλοι αυτοί αντιλαμβάνονται μερικές θεολογικές θέσεις του μέσα από τίς δικές τους προϋποθέσεις καί τίς παρερμηνεύουν. Πιθανόν νά κρίνουν τό έργο ενός μεγάλου θεολόγου, γιά νά γίνουν καί αυτοί «μεγάλοι».
Είχα τήν εξαιρετική τιμή νά τόν γνωρίσω μετά τήν συνταξιοδότησή του από τό Πανεπιστήμιο, κυρίως κατά τήν παραμονή του στήν Αθήνα, καί νά ομιλούμε σχεδόν καθημερινώς γιά διάφορα εκκλησιαστικά καί θεολογικά ζητήματα. Επίσης, μού απέστελνε κείμενά του καί μού ανέλυε, διά τού τηλεφώνου, περισσότερο τίς απόψεις του. Τό ίδιο έκανε καί μέ τόν καθηγητή π. Γεώργιο Μεταλληνό καί τόν θεολόγο κ. Αθανάσιο Σακαρέλλο. Πέρα από αυτό, μέ αίτησή του μού ζήτησε νά τόν εγγράψω στούς ιερατικούς καταλόγους τής Ιεράς Μητροπόλεώς μου, χωρίς, βέβαια, νά λαμβάνη μισθό, αλλά γιατί ήθελε νά έχη κάποια εκκλησιαστική «στέγη», πράγμα πού έγινε μετά τήν έκδοση τού Απολυτηρίου του από τήν Ιερά Αρχιεπισκοπή Αμερικής, όπως τό είχα ζητήσει. Επομένως, είμαι ο τελευταίος Επίσκοπός του.

Το Μυστήριο του Γάμου στην Ενορία μας

Aγαπητοί μας αδελφοί.
Μια διακονία που συχνά επιτελείται μεταξύ των άλλων στον ευλογημένο τόπο μας είναι και το Μυστήριο του ορθόδοξου γάμου.
Τα τελευταία κυρίως χρόνια η Σαντορίνη έχει καθιερωθεί, και κυρίως η περιοχή της καλντέρας ως ιδανικός τόπος-έτσι τουλάχιστον θεωρείται -για να ενωθούν με την χάρη του Θεού δύο νέοι άνθρωποι.

Προσφωνήσεις κληρικών

Πως προσφωνούνται οι κληρικοί μας;

Πατριάρχης: Μακαριώτατος.
Διευκρίνιση: 4 Πρεσβυγενη Πατριαρχεία (Κων/πόλεως, Αλεξανδρείας, Αντιοχείας, Ιεροσολύμων) Προσαγορεύονται και Θειότατοι.
Ειδικά ο Κων/πόλεως : Παναγιώτατος Επιστολές απευθύνονται: προς την ΑΘΠ τον Οικουμενικόν Πατριάρχην Κων/πόλεως ΑΘΠ=την Αυτου Θειοτάτην Παναγιότητα κύριον κύριον Βαρθολομαίον
Οι λοιποί Πατριάρχαι (Μόσχας, Σερβίας, Ρουμανίας, Βουλγαρίας, Γεωργίας) και Αρχιεπίσκοποι, επικεφαλής Αυτοκεφάλων Εκκλησιων (Αθηνών, Κύπρου, Πολωνίας, Αλβανίας, Τσεχίας) Μακαριώτατος

Χειροτονία 11-12-2010

Την Παρασκευή 10 Δεκεμβρίου κ’ ώρα 7:00 μ.μ. θα τελεσθεί ο εσπερινός εις το παρεκκλήσιον του Αγίου Νεκταρίου,(κάτωθεν του Ιερού Ναού ) μετά το πέρας του οποίου ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Σύρου κ. ΔΩΡΟΘΕΟΣ θα τελέσει την κουρά είς Μοναχόν του κ. Αλεξίου Παπαδοπούλου. 

Την επομένην ημέρα Σάββατο 11 Δεκεμβρίου στον Ιερό Ναό Αγίου Νικολάου θα τελεσθεί Αρχιερατική Θεία Λειτουργία κατά την διάρκεια της οποίας ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Σύρου κ. ΔΩΡΟΘΕΟΣ θα τελέσει την εις Διάκονον χειροτονία του ως άνω μοναχού Αλεξίου Παπαδόπουλου.

Δευτέρα 29 Νοεμβρίου 2010

Πανήγυρις Ιερού Ναού Αγίου Νικολάου Καλλιθέας

    Αρχιεπισκοπή Αθηνών                                                                                                           Ιερός Ναός                                                                                                             Αγίου Νικολάου Καλλιθέας                                                                                                Λ. Ελευθ. Βενιζέλου 173           
     176 73 Καλλιθέα                                                                                                                Τηλ. 2109568969,Fax 2109567733
 
Έλευσις Ιερού Λειψάνου Αγίου Νικολάου εις τον Πανηγυρίζοντα Ιερό Ναό Αγίου Νικολάου Καλλιθέας.

Την Κυριακή 5 Δεκεμβρίου και ώρα 6:00μ.μ. η ενορία του Αγίου Νικολάου Καλλιθέας υποδέχεται εις την πλατεία Δαβάκη Καλλιθέας ιερόν Λείψανο του εν Αγίοις πατρός ημών Νικολάου Αρχιεπισκόπου Μύρων της Λυκίας του Θαυματουργού προερχομένον εκ της Ιεράς Μονής Αγίου Νικολάου Τσιριλόβου της Ιεράς Μητροπόλεως Καστορίας. Το λείψανο θα μεταφέρει ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Καστορίας κ.κ. ΣΕΡΑΦΕΙΜ όπου και θα προστεί στας Λατρευτικάς εκδηλώσεις του εορτασμού της μνήμης του πολιούχου, Εφόρου και  προστάτου της ενορίας μας.

Ακολουθεί το πρόγραμμα:

" Το παιδί μου... ιερέας;! "


Πιστέψτε με, δεν είναι ανέκδοτο. Συνέβη σ' ένα πολύ γνωστό μου ζευγάρι, ένα πιστό ζευγάρι. Γέννησε η γυναίκα το πρώτο τους παιδί κι ο σύζυγος την έκτη μέρα, όπως γίνεται πάντα σ' ένα φυσιολογικό τοκετό, παρέλαβε από την κλινική μάνα και βρέφος. Πρίν πάνε σπίτι τους, πέρασαν από ένα έξωκκλήσι που ταχτικά τους φιλοξνούσε το δύσκολο καιρό της εγκυμοσύνης.
Η γυναίκα με το βρέφος έμεινε εκεί έξω στο σκαλάκι, ο άντρας αφού άναψε τρία κεράκια για την τριμελή πια οικογένεια επέστρεψε κοντά τους. Καί φωναχτά κι από καρδιάς ευχαρίστησε το Θεό γιατί τελείωσε η περιπέτεια της γέννας, γιατί μάνα καί παιδί ήταν γεροί, γιατί αξιώθηκαν να γίνουν γονεις, μετά ζήτησε τη συνέχεια της ευλογίας Του πάνω στην οικογένεια. Καί κατέληξε:
«Δεν θέλουμε παρά να φωτίζεις αυτόν τον καινούριο πολίτη του ουρανού. Να γίνει δικό σου παιδί - μόνο αυτό. Εσένα να ακολουθεί κι ας γίνει ό,τι θέλει. Ακόμα και... παπάς».

Λογισμοί και πλάνη

 Ένα σπουδαίο κείμενο του μεγάλου σύγχρονου αγίου Σωφρόνιου Σαχάρωφ (Μόσχα 1896 - Έσσεξ Αγγλίας 1993), που πέρασε από μεγάλο λούκι μέχρι να βρει την Αλήθεια στην Ορθοδοξία, της οποίας είναι σήμερα άγιος & πνευματικός δάσκαλος ("γέροντας").
Είναι ιδιαίτερα σημαντικό για ανθρώπους που έχουν την εντύπωση πως βρίσκονται σε μια "ξεχωριστή" και "χαρισματική" κατάσταση, οι οποίοι πρέπει να εξετάσουνε με προσοχή και ΤΑΠΕΙΝΩΣΗ τον εαυτό τους, για να απεγκλωβιστούν πιθανόν από μια επικίνδυνη πλάνη. Ιδιαίτερα προς τέτοιους ανθρώπους (και μάλιστα προς εκείνους που έχουν μπλέξει χοντρά) απευθύνεται αυτή η ανάρτηση (πηγή: ΟΟΔΕ, & εκεί από Εμμαούς).


Έρωτας, σεξ, γάμος και μοναχισμός

Γιατί ο γάμος & ο έρωτας είναι θρησκευτικά θέματα; Τον νοιάζει το Θεό τι κάνω εγώ στο κρεβάτι μου;
Ό,τι και να λέει ο κόσμος, ό,τι και να νομίζει ο καθένας, εμείς το ζήτημα θα το εξετάσουμε όχι ψυχολογικά, κοινωνιολογικά ή ιστορικά, αλλά θα δούμε πώς σχετίζεται με τη σωτηρία ή την απώλεια της αιώνιας ψυχής του ανθρώπου.
Υπενθυμίζω ότι σωτηρία (παράδεισος) είναι η ένωση με το Θεό (και κατ’ επέκτασιν με όλα τα όντα), ενώ απώλεια (κόλαση) είναι η οδυνηρή απομόνωση που συνεπάγεται η απόρριψη αυτής της ένωσης. Και ο παράδεισος και η κόλαση αρχίζουν εδώ και συνεχίζονται στην αιωνιότητα. Οι μαρτυρίες που επιβεβαιώνουν την πραγματικότητα αυτή είναι αμέτρητες. Βλ. γενικώς στο Σεραφείμ Ρόουζ, Η ψυχή μετά το θάνατο – Οι μεταθανάτιες εμπειρίες στο φως της ορθόδοξης διδασκαλίας, εκδ. Μυριόβιβλος (διάβασέ το ολόκληρο εδώ).

Τετάρτη 17 Νοεμβρίου 2010

Ἀποφθέγματα Ρώσων Ἁγίων καὶ Γερόντων (1)

Ὁσίου Σεραφεὶμ τοῦ Σαρώφ

«Χριστὸς Ἀνέστη, χαρά μου!».

«Ὅτε ἐλάλουν ἐκ τοῦ νοός μου συνέβαινον σφάλματα».

«Νηστεία δὲν εἶναι μόνο νὰ τρώῃ κανεὶς ἀραιά, ἀλλὰ καὶ νὰ τρώῃ λίγο. Δὲν εἶναι φρόνιμο αὐτὸς ποὺ νηστεύει, νὰ περιμένῃ μὲ ἀνυπομονησία τὴν ὥρα τοῦ γεύματος καὶ νὰ ρίχνεται μὲ βουλημία – σωματικὴ καὶ πνευματικὴ στὸ φαγητό. Ἡ ἀληθινὴ νηστεία ἐξ ἄλλου δὲν εἶναι μόνο στὸ νὰ δαμάζῃ κανεὶς τὸ σῶμα του, ἀλλὰ καὶ στὸ νὰ στερῆται, προκειμένου νὰ δώσῃ ψωμὶ σ᾿ ἐκεῖνον ποὺ δὲν ἔχει.»

«Ἀπόκτησε τὴν ἐσωτερικὴ εἰρήνη καὶ χιλιάδες θὰ βροῦν κοντά σου τὴ σωτηρία».

«Ἂν εἶσαι σωστὸς χριστιανός, χιλιάδες ἄνθρωποι γύρω σου – βλέποντάς σε θὰ σωθοῦν.»

«Ἂς μὴν ἀκολουθοῦμε τὸ δρόμο τῆς ἀπογοητεύσεως, διακήρυττε, κτυπώντας χαρούμενα τὸ πόδι του στὸ ἔδαφος. Ὁ Χριστὸς τὰ νίκησε ὅλα. Ἀνέστησε τὸν Ἀδάμ. Ἔδωσε πάλι στὴν Εὔα τὴν ἀξιοπρέπειά της. Ἐθανάτωσε τὸν θάνατο».

«Γιατί ζῇς χωρισμένος ἀπὸ τὴν γυναῖκα σου; Πήγαινε γρήγορα νὰ τὴν ξαναβρῇς. Πήγαινε.» (Σὲ ἄνδρα ποὺ ζοῦσε χωρισμένος ἀπὸ τὴ γυναῖκα του).

«Ἐὰν πιστεύῃς, χαρά μου, πάντα δυνατὰ τῷ πιστεύοντι...»

«Ἡ ζωή μας, μπορεῖ νὰ συγκριθῆ μὲ μία λαμπάδα καμωμένη ἀπὸ κερὶ καὶ φυτίλι, ποὺ καίει μὲ μία φλόγα ποὺ ἐμεῖς ἀνάψαμε. Τὸ κερὶ – εἶναι ἡ πίστη μας. Τὸ φυτίλι ἡ ἐλπίδα μας. Καὶ ἡ φλόγα – ἡ ἀγάπη ποὺ ἑνώνει τὴν πίστη μαζὶ μὲ τὴν ἐλπίδα, ὅπως τὸ κερὶ καὶ τὸ φυτίλι καῖνε μαζὶ μὲ ἀποτέλεσμα τὴ φωτιά. Ἕνα κερὶ κακῆς ποιότητας βγάζει, ὅταν τὸ ἀνάβῃς καὶ ὅταν τὸ σβήνῃς, μία ἄσχημη μυρωδιά. Ὅμοια εἶναι καὶ ἡ ζωὴ ἑνὸς ἁμαρτωλοῦ...».

«Τὸ πᾶν εἶναι ν᾿ ἀποφασίσεις κάτι. Ἡ ἀπόφαση εἶναι ἡ ἀρχή.»

Τρίτη 16 Νοεμβρίου 2010

Γιατί κάνουμε το σταυρό μας;

Ένα από τα βασικότερα χαρακτηριστικά των ορθόδοξων χριστιανών (και όχι μόνο) είναι ότι σχηματίζουμε στο σώμα μας, με το δεξί μας χέρι, το σημείο του σταυρού. Γιατί όμως το κάνουμε αυτό, τι συμβολίζει και πόσο παλιά συνήθεια είναι;

Γιατί γίνεται;

Κάνουμε το σταυρό μας για τρεις λόγους:
α. Έτσι αναγνωρίζουμε φανερά ότι είμαστε μαθητές του Χριστού, ο οποίος σταυρώθηκε για τη σωτηρία των ανθρώπων.
β. Υπενθυμίζουμε στον εαυτό μας ότι, όπως ο Κύριος θυσιάστηκε στο σταυρό, έτσι κι εμείς πρέπει να θυσιάζουμε το συμφέρον μας, το χρόνο μας ή κομμάτια από τη ζωή μας (μέχρι και την ίδια τη ζωή μας) για τους συνανθρώπους μας.
γ. Η πείρα των αιώνων έχει αποδείξει ότι το σημείο του σταυρού λειτουργεί ως ισχυρό φυλαχτό, που προστατεύει τους ανθρώπους από τις επιρροές των πνευματικών τους εχθρών (δαιμόνων), καθώς και από άλλους κινδύνους που πιθανόν να τους απειλούν. Αυτό συμβαίνει, γιατί, κάνοντας το σταυρό μας, επικαλούμαστε το σταυρωμένο Θεό μας (το Θεάνθρωπο Ιησού) και ζητάμε τη βοήθεια και την προστασία Του.
Το να διακηρύξουμε δημόσια ότι πιστεύουμε στο Χριστό (όπως γίνεται όταν κάνουμε το σταυρό μας) δεν είναι σωστό να γίνεται εγωιστικά ή υποκριτικά, αλλά ταπεινά, σεμνά και με αγάπη προς τους συνανθρώπους μας και συγχώρεση προς τους εχθρούς μας. Σύμφωνα με τα λόγια του ίδιου του Ιησού, καλό είναι να μην επιδεικνύουμε, αλλά και να μην κρύβουμε την πίστη μας. Είπε: «Όποιος με ομολογήσει μπροστά στους ανθρώπους, θα τον ομολογήσω κι εγώ μπροστά στον ουράνιο Πατέρα μου. Όποιος όμως με αρνηθεί μπροστά στους ανθρώπους, θα τον αρνηθώ κι εγώ μπροστά στον ουράνιο Πατέρα μου» (Ματθ. 10, 32-33).
Τα λόγια αυτά του Ιησού φαίνονται «σκληρά», αλλά ο Κύριος δεν είναι σκληρός. Αντίθετα, είναι ταπεινός και ειρηνικός. Τα λέει όμως για να μας παρακινήσει να Του ανοίξουμε την καρδιά μας και να ενωθούμε μ᾽ Αυτόν – σ᾽ αυτό θα μας βοηθήσει το να παραδεχτούμε δημόσια την πίστη μας.

Πώς κάνουμε το σταυρό μας;


Αυτό φυσικά το ξέρουν και τα παιδιά. Ενώνουμε τα τρία πρώτα δάχτυλα του δεξιού μας χεριού και τα αγγίζουμε στο μέτωπό μας, μετά στην κοιλιά μας και στη συνέχεια στο δεξιό και τον αριστερό ώμο μας. Με αυτό τον τρόπο σχηματίζουμε το σχήμα του σταυρού, πάνω στον οποίο σταυρώθηκε ο Κύριος. Γι᾽ αυτό, δεν είναι σωστό να κάνουμε απλά μια αόριστη κίνηση (να «παίζουμε μαντολίνο», όπως λέει ο λαός). Αν «βαριόμαστε» ή ντρεπόμαστε να κάνουμε το σταυρό μας σωστά, κάνουμε ένα βήμα πίσω στη σχέση μας με το Θεό – και τα βήματα αυτά είναι τόσο πολύτιμα!...
Το σημαντικότερο βέβαια από τα βήματα αυτά μπορούμε να πούμε πως είναι το να αγαπάμε και να συγχωρούμε τους εχθρούς μας. Αρχίζουμε λοιπόν από τα απλά (όπως το σημείο του σταυρού) και μ᾽ αυτά ζητάμε βοήθεια από το Θεό, για να προχωρήσουμε στα δύσκολα.

Τι συμβολιζει το σημείο του σταυρού;

Κατά το μεγάλο δάσκαλο της χριστιανικής ζωής άγιο Κοσμά τον Αιτωλό (18ος-19ος αιώνας), ο σταυρός περιέχει τους εξής συμβολισμούς:
• Αγγίζουμε στο μέτωπο: ο Χριστός, ως Θεός, βρισκόταν στον ουρανό.
• Κατεβαίνουμε στην κοιλιά μας: από τον ουρανό, ο Κύριος έγινε άνθρωπος και μπήκε στη μήτρα της Θεοτόκου (της Παναγίας).
• Υψωνόμαστε στους ώμους μας: παρακαλούμε το Θεό να μας τοποθετήσει «στα δεξιά Του» (στον παράδεισο) κι όχι «στ᾽ αριστερά» (στην κόλαση), σύμφωνα με την περιγραφή της Δευτέρας Παρουσίας, που κάνει ο ίδιος ο Χριστός στο κατά Ματθαίον ευαγγέλιο, κεφάλαιο 25, στίχοι 31-46.
Τα τρία ενωμένα δάχτυλά μας συμβολίζουν την Αγία Τριάδα, ενώ τα άλλα δύο συμβολίζουν ότι ο Χριστός είναι και Θεός και άνθρωπος.

Και λίγα ιστορικά στοιχεία...
Από την ίδρυση του χριστιανισμού οι χριστιανοί σέβονται το σταυρό. Ο απόστολος Παύλος γράφει ότι «ο σταυρός του Χριστού» είναι το μόνο θέμα, για το οποίο θα μπορούσε να είναι περήφανος, και ότι «ο λόγος του σταυρού» φαίνεται ανοησία σ᾽ εκείνους που ζουν μακριά από το Θεό, για τους χριστιανούς όμως είναι «δύναμις Θεού» (Πρός Γαλάτας, 6, 14, Α´ προς Κορινθίους, 1, 18). Ο απόστολος Πέτρος ζήτησε να σταυρωθεί με το κεφάλι προς τα κάτω, θεωρώντας ότι δεν είναι άξιος να θανατωθεί ακριβώς όπως ο αγαπημένος του δάσκαλος. Το ίδιο και ο απόστολος Ανδρέας, στην Πάτρα, ο οποίος μάλιστα χαιρέτισε το σταυρό, πριν καρφωθεί σ᾽ αυτόν, και τον ονόμασε «αγιασμένο από το σώμα του Χριστού» και «γεμάτο χαρά».

Στις Πράξεις του αποστόλου Ανδρέα (ένα βιβλίο που γράφτηκε γύρω στο 150-180 μ.Χ.) αναφέρεται ήδη η συνήθεια των χριστιανών να σχηματίζουν το σημείο του σταυρού κουνώντας τα δάχτυλά τους. Το ίδιο αναφέρουν κι άλλοι χριστιανοί συγγραφείς των πρώτων αιώνων, όπως ο Τερτυλλιανός, ο Κλήμης ο Αλεξανδρέας, ο Ωριγένης, ο Λακτάντιος κ.ά. Φαίνεται ότι οι πρώτοι χριστιανοί έκαναν το σταυρό τους πάνω στο μέτωπό τους, με το ένα δάχτυλο.
Οι χριστιανοί κάνουμε το σταυρό μας όταν φεύγουμε για κάπου και όταν φτάσουμε, πριν κοιμηθούμε και αφού ξυπνήσουμε, όταν αρχίζουμε κι όταν τελειώνουμε μια δουλειά ή το φαγητό μας, όταν βάζουμε το φρεσκοζυμωμένο ψωμί στο φούρνο ή το τσουκάλι στη φωτιά, όταν ευλογούμε τα παιδιά μας ή άλλα αγαπημένα μας πρόσωπα (σχηματίζουμε σταυρό προς το μέρος τους)... Γενικά, ζούμε και πεθαίνουμε κάτω απ᾽ το σημείο του σταυρού – ώστε να κάνουμε μόνο πράγματα που αρέσουν στο Θεό και να είμαστε πάντοτε μαζί Του.
"Με απλά λόγια", έκδοση της μητρόπολης Ρεθύμνης και Αυλοποτάμου

Που είναι η ευτυχία....!!!!

Ο δρόμος της ευτυχίας
Τίποτα δεν είναι μεγαλύτερο από την καθαρή καρδιά, γιατί μια τέτοια καρδιά γίνεται θρόνος του Θεού. Και τι είναι ενδοξότερο από το θρόνο του Θεού; Ασφαλώς τίποτα. Λέει ο Θεός γι’ αυτούς που έχουν καθαρή καρδιά: «Θα κατοικήσω ανάμεσά τους και θα πορεύομαι μαζί τους. Θα είμαι Θεός τους, κι αυτοί θα είναι λαός μου». (Β’ Κορ. 6, 16).

Ποιοι λοιπόν είναι ευτυχέστεροι απ’ αυτούς τους ανθρώπους; Και από ποιο αγαθό μπορεί να μείνουν στερημένοι; Δεν βρίσκονται όλα τ’ αγαθά και τα χαρίσματα του Αγίου Πνεύματος στις μακάριες ψυχές τους; Τι περισσότερο χρειάζονται; Τίποτα, στ’ αλήθεια, τίποτα! Γιατί έχουν στην καρδιά τους το μεγαλύτερο αγαθό: τον ίδιο το Θεό!

Πόσο πλανιούνται οι άνθρωποι που αναζητούν την ευτυχία μακριά από τον εαυτό τους, στις ξένες χώρες και στα ταξίδια, στον πλούτο και στη δόξα, στις μεγάλες περιουσίες και στις απολαύσεις, στις ηδονές και σ’ όλες τις χλιδές και ματαιότητες, που κατάληξή τους έχουν την πίκρα! Η ανέγερση του πύργου της ευτυχίας έξω από την καρδιά μας, μοιάζει με οικοδόμηση κτιρίου σε έδαφος που σαλεύεται από συνεχείς σεισμούς. Σύντομα ένα τέτοιο οικοδόμημα θα σωριαστεί στη γη…


Αδελφοί μου! Η ευτυχία βρίσκεται μέσα στον ίδιο σας τον εαυτό, και μακάριος είναι ο άνθρωπος που το κατάλαβε αυτό. Εξετάστε την καρδιά σας και δείτε την πνευματική της κατάσταση. Μήπως έχασε την παρρησία της προς το Θεό; Μήπως η συνείδηση διαμαρτύρεται για παράβαση των εντολών Του; Μήπως σας κατηγορεί για αδικίες, για ψέματα, για παραμέληση των καθηκόντων προς το Θεό και τον πλησίον; Ερευνήστε μήπως κακίες και πάθη γέμισαν την καρδιά σας, μήπως γλίστρησε αυτή σε δρόμους στραβούς και δύσβατους…


Δυστυχώς, εκείνος που παραμέλησε την καρδιά του, στερήθηκε όλα τ’ αγαθά κι έπεσε σε πλήθος κακών. Έδιωξε τη χαρά και γέμισε με πίκρα, θλίψη και στενοχώρια. Έδιωξε την ειρήνη και απόκτησε άγχος, ταραχή και τρόμο. Έδιωξε την αγάπη και δέχτηκε το μίσος. Έδιωξε, τέλος, όλα τα χαρίσματα και τους καρπούς του Αγίου Πνεύματος, που δέχτηκε με το βάπτισμα, και οικειώθηκε όλες τις κακίες εκείνες, που κάνουν τον άνθρωπο ελεεινό και τρισάθλιο.

Αδελφοί μου! Ο Πολυέλεος Θεός θέλει την ευτυχία όλων μας και σ’ αυτή και στην άλλη ζωή. Γι’ αυτό ίδρυσε την αγία Του Εκκλησία. Για να μας καθαρίζει αυτή από την αμαρτία, να μας αγιάζει, να μας συμφιλιώνει μαζί Του, να μας χαρίζει τις ευλογίες του ουρανού.


Άγιος Νεκτάριος

Δευτέρα 15 Νοεμβρίου 2010

Πόσα τὰ αἴτια τῆς ἐν τῇ Ἐκκλησίᾳ ἀνυπομονησίας

Γράφει σχετικὰ ὁ Ἅγιος Νικόδημος ὁ Ἁγιορείτης:

«[...] βιάζεσθε πότε νὰ ἔβγετε ἀπὸ τὴν ἐκκλησίαν νὰ ὑπάγετε ἄλλος εἰς τὸ παζάρι, ἄλλος εἰς τὸν οἶκον του καὶ ἄλλος εἰς ἄλλην κοσμικὴν καὶ σωματικὴν ὑπηρεσίαν. Ἠξεύρετε δὲ ποῖον εἶναι τὸ αἴτιον, ὅπου σᾶς κάμνει καὶ νὰ μὴν προσέχετε εἰς τὰ θεῖα λόγια καὶ νὰ βιάζεσθε πότε νὰ ἔβγετε ἀπὸ τὸν Ναὸν τοῦ Θεοῦ;

Α' αἴτιον αὐτοῦ εἶναι ὁ διάβολος, ὁ ὁποῖος φθονῶντας τὴν σωτηρίαν σας, σᾶς παρακινεῖ μέσα ἀπὸ τὴν καρδίαν νὰ ἐβγῆτε μίαν ὥραν πρότερον ἀπὸ τὴν ἐκκλησίαν. Καὶ πότε μὲν σᾶς κάμνει νὰ ἀδημονῆτε καὶ νὰ λέγετε πῶς ὁ ἱερεὺς εἶναι ἀργός, πότε δὲ σᾶς παρακινεῖ νὰ πηγαίνετε εἰς τὴν ἐκκλησίαν ἐκείνην, ὅπου ἠξεύρετε πῶς ἀπολύει πρωτύτερα ἀπὸ τὰς ἄλλας, πότε δὲ καὶ βιάζει μερικοὺς ἀπὸ λόγου σας νὰ ἐβγαίνουν πρὸ τῆς ἀπολύσεως τῆς ἐκκλησίας. Καὶ αὐτὸ τὸ κάμνει ὁ διάβολος, διότι φοβεῖται μὴ τύχῃ καὶ φυτευθῇ κανένας λόγος τοῦ Θεοῦ εἰς τὴν καρδίαν σας καὶ ριζώσῃ καὶ κάμῃ καρπὸν ἀρετῆς καὶ ψυχικῆς ὠφελείας.

Β' δὲ αἴτιον αὐτοῦ εἶναι, κατὰ τὸν Χρυσόστομον, διότι ἡ ἐπιθυμία καὶ ὄρεξις τῆς ψυχῆς σας εἶναι χαλασμένη ἀπὸ τὰ βιοτικὰ καὶ γήϊνα πράγματα καὶ δι' αὐτὸ δὲν ἀγαπᾷ, οὐδὲ ἐπιθυμεῖ καὶ νοστιμεύεται τὰ πνευματικὰ καὶ οὐράνια, καθὼς καὶ ὅταν εἶναι χαλασμένη ἡ ἐπιθυμία καὶ ὄρεξις τοῦ σώματος, δὲν ὀρέγεται, οὐδὲ νοστιμεύεται κανένα αἰσθητὸν φαγητόν. Ὅθεν ἀκολουθεῖ εἰς ἐσᾶς αὐτὸ τὸ μεγάλον κακόν, δηλαδὴ τὸ νὰ ἐξοδεύετε μὲν ὅλον τὸν καιρὸν τῆς ἡμέρας εἰς φλυαρίας ματαίας καὶ γέλοια καὶ κοσμικὰς ὑποθέσεις καὶ μίαν ἢ δύο ὥρας νὰ μὴ ἠμπορεῖτε νὰ ὑπομένετε εἰς τὴν ἐκκλησίαν, διὰ νὰ ἀκούσετε περὶ τῶν οὐρανίων πραγμάτων καὶ περὶ τῆς ψυχικῆς σας σωτηρίας, τῆς ὁποίας ὅλος ὁ κόσμος δὲν εἶναι ἀντάξιος· "ἡ τῆς ψυχῆς διδασκαλία, ὅσῳ περ ἂν ἐπιτείνηται, τοσούτῳ τὴν δεχομένην ἰσχυροτέραν ποιεῖ ψυχήν· νῦν δὲ λήροις μὲν καὶ φλυαρίαις ἀνοήτοις πάντα καιρὸν ἀφορίζομεν... τῶν θείων δογμάτων ἅπαξ ἢ δὶς τῆς ἑβδομάδος ἀκούοντες ναυτιῶμεν, διακορεῖς γινόμεθα. Τὶ οὖν τὸ αἴτιον; κακῶς διακείμεθα τὴν ψυχήν· τὸ ἐπιθυμητικὸν αὐτῆς τὸ περὶ ταῦτα καὶ ὀρεκτικὸν ἐξελύσαμεν ἅπαν· διὰ τοῦτο οὐκ ἔρρωται πρὸς τὴν τῆς πνευματικῆς τροφῆς ὄρεξιν· μέγα δὲ καὶ τοῦτο μετὰ τῶν ἄλλων ἀρρωστίας τεκμήριον, τὸ μὴ πεινῆν μηδὲ διψῆν, ἀλλὰ δυσαρέστως πρὸς ἀμφότερα ἔχειν" (Ὀμιλία ιη' εἰς τὸ κατὰ Ἰωάννην)».

---------------

Ἀπὸ τὸ βιβλίον, Ἁγίου Νικοδήμου Ἁγιορείτου, Λόγοι Tέσσερις - περὶ καλλωπισμοῦ, θεαμάτων, αἰσχρολογιῶν καὶ ἐκκλησιασμοῦ, σ. 175-176, ἐκδ. «Ὀρθόδοξος Κυψέλη».
http://analogion.gr/logos/sp-life/70-ekklhsia-upomonh

Κυριακή 14 Νοεμβρίου 2010

H ιστορία της νηστείας της Σαρακοστής των Χριστουγέννων.

H νηστεία των Χριστουγέννων

H δεύτερη πιο μακρά περίοδος νηστείας μετά τη Μεγάλη Τεσσαρακοστή είναι η νηστεία των Χριστουγέννων, γνωστή στη γλώσσα του ορθοδόξου λαού μας και ως σαραντα(η)μερο. Περιλαμβάνει και αυτή σαράντα ημέρες, όμως δεν έχει την αυστηρότητα της νηστείας της Μεγάλης Τεσσαρακοστής. Αρχίζει την 15η Νοεμβρίου και λήγει την 24η Δεκεμβρίου.

Η εορτή της κατα σάρκα γεννήσεως του Κυρίου μας Ιησού Χριστού αποτελεί τη δεύτερη μεγάλη Δεσποτική εορτή του χριστιανικού εορτολογίου. Μέχρι τα μέσα του Δ' αιώνα η Εκκλησία της Ανατολής συνεόρταζε τη γέννηση και τη βάπτιση του Χριστού υπό το όνομα τα Επιφάνεια την ίδια ήμερα, στις 6 Ιανουαρίου. Τα Χριστούγεννα ως ξεχωριστή εορτή, εορταζομένη στις 25 Δεκεμβρίου εισήχθη στην Ανατολή από τη Δύση περί τα τέλη του Δ' αιώνα.

Ό άγιος Ιωάννης ό Χρυσόστομος, που πρώτος ομιλεί για την εορτή των Χριστουγέννων, την ονομάζει «μητρόπολιν πασών των εορτών» και μας πληροφορεί περί το 386 ότι «ούπω δέκατον έστιν έτος, εξ ου δήλη και γνώριμος ημίν αύτη η ημέρα (της εορτής) γεγένηται».

Με τη διαίρεση της άλλοτε ενιαίας εορτής και την καθιέρωση των τριών ξεχωριστών εορτών, της Γεννήσεως την 25η Δεκεμβρίου, της Περιτομής την 1η και της Βαπτίσεως την 6η Ιανουαρίου, διαμορφώθηκε και το λεγόμενο Δωδεκαήμερον, δηλαδή το εόρτιο χρονικό διάστημα από τις 25 Δεκεμβρίου ως τις 6 Ιανουαρίου. Έτσι διασώθηκε κατά κάποιο τρόπο η αρχαία ενότητα των δύο μεγάλων εορτών της Γεννήσεως και της Βαπτίσεως του Κυρίου.

Ή μεγάλη σημασία που απέκτησε με την πάροδο του χρόνου στη συνείδηση της Εκκλησίας η νέα εορτή των Χριστουγέννων και η ευλάβεια των πιστών και ιδιαίτερα των μοναχών, απετέλεσαν τις προϋποθέσεις για την καθιέρωση και της προ των Χριστουγέννων νηστείας. Σ' αυτό ασφαλώς επέδρασε και η διαμορφωμένη ήδη τεσσαρακονθήμερη νηστεία της Μεγάλης Τεσσαρακοστής που προηγείτο του Πάσχα.

Όπως η εορτή έτσι και η νηστεία, ως προετοιμασία για την υποδοχή των γενεθλίων του Σωτήρος, εμφανίστηκε αρχικά στη Δύση, όπου η νηστεία αυτή ονομαζόταν Τεσσαρακοστή τον άγιου Μαρτίνου επειδή άρχιζε από την εορτή του άγιου τούτου της Δυτικής Εκκλησίας. Το ίδιο επανελήφθη και σ' εμάς, όπου πολλοί τη νηστεία των Χριστουγέννων ονομάζουν του άγιου Φιλίππου επειδή προφανώς αρχίζει την επομένη της μνήμης του Αποστόλου. Οι πρώτες ιστορικές μαρτυρίες, που έχουμε για τη νηστεία προ των Χριστουγέννων, ανάγονται για τη Δύση στον Ε' και για την Ανατολή στον ΣΤ' αιώνα. 'Από τούς ανατολικούς συγγραφείς σ' αυτήν αναφέρονται ό Αναστάσιος Σιναιτης, ό πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως Νικηφόρος ο Ομολογητής, ο άγιος Θεόδωρος ο Στουδίτης, καθώς επίσης και ο πατριάρχης Αντιοχείας Θεόδωρος Βάλσαμων.

Ή νηστεία στην αρχή, καθώς φαίνεται, ήταν μικρής διάρκειας. Ό Θεόδωρος Βαλσαμων, που γράφει περί τον ΙΒ' αιώνα και κατά συνέπεια μας πληροφορεί για τα όσα ίσχυαν στην εποχή του , σαφώς την ονομάζει «επταήμερον». Όμως υπό την επίδραση της νηστείας της Μεγάλης Τεσσαρακοστής επεξετάθη και αυτή σε σαράντα ήμερες, χωρίς εν τούτοις να προσλάβει την αυστηρότητα της πρώτης.

Πως θα πρέπει να την νηστεύουμε


Καθ' όλη τη διάρκεια του σαρανταημέρου δεν καταλύουμε κρέας, γαλακτερά και αυγά. Αντίθετα, επιτρέπεται να καταλύουμε ψάρι όλες τις ήμερες πλην, φυσικά, της Τετάρτης και της Παρασκευής από την αρχή μέχρι και την 17η Δεκεμβρίου. Ψάρι καταλύουμε επίσης και κατά την εορτή των Εισοδίων της Θεοτόκου, οποιαδήποτε ημέρα κι αν πέσει.

Από την 18η μέχρι και την 24η Δεκεμβρίου, παραμονή της εορτής, επιτρέπεται η κατάλυση οίνου και ελαίου μόνο εκτός, βέβαια, των ημερών Τετάρτης και Παρασκευής που θα παρεμβληθούν και κατά τις οποίες τηρούμε ανέλαιη νηστεία. Επίσης με ξηροφαγία θα πρέπει να νηστεύουμε την πρώτη ήμερα της νηστείας, 15η Νοεμβρίου, καθώς και την παραμονή της εορτής, έκτος βέβαια κι αν πέσουν Σάββατο η Κυριακή.

ΝΗΣΤΕΙΑ: ΑΠΟΧΗ ΑΠΟ ΠΑΣΗΣ ΑΜΑΡΤΙΑΣ


«Επίσης οφείλουμε να μην τηρούμε μόνο την τάξη της νηστείας που αφορά τις τροφές, αλλά να απέχουμε και από κάθε αμαρτία, έτσι ώστε, όπως νηστεύουμε ως προς την κοιλιά, να νηστεύουμε και ως προς τη γλώσσα, αποφεύγοντας την καταλαλιά, το ψέμα, την αργολογία, τη λοιδορία, την οργή και γενικά κάθε αμαρτία που διαπράττουμε μέσω της γλώσσας.

Επίσης χρειάζεται να νηστεύουμε ως προς τα μάτια. Να μη βλέπουμε μάταια πράγματα. Να μην αποκτούμε παρρησία διά μέσου των ματιών. Να μην περιεργαζόμαστε κάποιον με αναίδεια. Ακόμη θα πρέπει να εμποδίζουμε τα χέρια και τα πόδια από κάθε πονηρό πράγμα.

Με αυτό τον τρόπο νηστεύοντας μια νηστεία ευπρόσδεκτη στον Θεό, αποφεύγοντας κάθε είδους κακία που ενεργείται διά μέσου της καθεμιάς από τις αισθήσεις μας, θα πλησιάζουμε, όπως είπαμε, την άγια ήμερα της αναστάσεως αναγεννημένοι, καθαροί και άξιοι της μεταλήψεως των άγιων μυστηρίων».

ΔΩΡΟΘΕΟΣ ΓΑΖΗΣ

Από το "Η νηστεία της Εκκλησίας", Αρχιμ. Συμεών Κούτσα Εκδ. Αποστολική Διακονία, σελ. 88-92