Μελέτημα 1ον
Με την προσευχή μιλάει ο άνθρωπος άμεσα με τον Θεό. Με την προσευχή ο άνθρωπος γίνεται παιδί του Θεού! Με την προσευχή ξεπερνιούνται τα εμπόδια του βίου τούτου, δηλαδή οι θλίψεις, οι στενοχώριες, τα βάσανα, οι δυτυχίες, οι στερήσεις, οι μηχανορραφίες, οι ραδιουργίες, οι καταλαλιές και οι συκοφαντίες. Με την προσευχή συντρίβονται τα βέλη των ορατών και αοράτων εχθρών.
Με την προσευχή αποκτούμε τη μακαρία υπομονή του Θεανθρώπου και Σωτήρα Χριστού και των αγίων ανδρών της Παλαιάς και Καινής Διαθήκης. Με τη προσευχή αποκτούμε περισσότερη πνευματική δύναμη!.. Με την παίρνουμε την ουράνια παρηγοριά και παραμυθία της ψυχής! Με την προσευχή αποκτούμε την Ουράνια Σοφία. Με την προσευχή τελούνται τα επτά μυστήρια της Εκκλησίας μας. με την προσευχή λαμβάνουμε τον επιούσιον άρτον μας, δηλαδή τα υλικά και τα πνευματικά αγαθά! Με την προσευχή αντλούμε περισσότερο θάρρος , υπομονή και ελπίδες.
Με την προσευχή οι άγιοι άνδρες της Παλαιάς και της Καινής Διαθήκης ετέλεσαν θαύματα, νεκρούς ανέστησαν , ασθενείς θεράπευσαν και λογής –λογής βασανιστήρια υπέμειναν!... με την προσευχή γινόμαστε όμοιοι με τους αγ. Αγγέλους, οι οποίοι νύχτα- μέρα υμνούν και δοξολογούν τον Θεό! Με την προσευχή γίνονται τα θαύματα! Με την προσευχή θεραπεύονται ανίατες ασθένειες και εκδιώκονται τα δαιμόνια! Με την προσευχή μπορούμε να σταθούμε στα πόδια μας και να βαδίσουμε απρόσκοπτα το δρόμο του Θεού. Με την προσευχή ο νους και η καρδιά μας καθαρίζονται από κάθε κοσμική πονηριά! Με την προσευχή ο νους και η καρδιά μας γίνονται ναός του Παναγίου Πνεύματος! Με τη προσευχή ο Πατήρ, ο Υιός και το άγιον Πνεύμα εισέρχονται και κατοικούν στις καρδιές μας!...
Με την προσευχή η γλώσσα μας γίνεται σάλπιγγα του Αγ. Πνεύματος, σαλπίζουσα ουράνια ρήματα. Με την προσευχή μας δίνονται αόρατα οδηγίες και συμβουλές από το Πανάγιο Πνεύμα!... Με την προσευχή παραμένει διαρκώς κοντα΄μας ο φύλακας Άγγελος και μας φυλάσσει από κάθε κακό. Με την προσευχή ανοίγονται τα πνευματικά αυτιά της ψυχής και ακούνε τη γλυκόηχη ουράνια φωνή του Κυρίου μας Ιησού , καθώς επίσης ανοίγονται και τα πνευματικά μάτια της ψυχής. Με την προσευχή αποφεύγουμε να σκεφθούμε ή να κάμουμε το κακό. Με την προσευχή γινόμαστε ταπεινότεροι και αγαθότεροι. Με την προσευχή νικάμε τις πανουργίες των ορατών και αοράτων εχθρών! Με την προσευχή παρηγορούμεθα και ανακουφιζόμεθα στις λογή- λογής θλίψεις της ζωής!...
Για να ωφεληθούμε από την προσευχή πρέπει:
α) να ξεχνάς κάθε φροντίδα , και β) Το λόγο που προσφέρει το στόμα αυτόν να συλλογίζεται και ο νούς μας, δηλαδή να μη λαλεί άλλα η λγώσα και άλλα σκέπτεται ο νούς μας. τότε αληθινά η προσευχή ανεβαίνει στον Ουράνιον Πατέρα και παίρνουμε τα μεγάλα χαρίσματα και τις δωρεές του Αγ. Πνεύματος και συγχωρούνται οι αμαρτίες μας…
Αγιορείτου Μοναχού
«Αδιαλείπτως προσεύχεσθε»
«Ορθόδοξος Κυψέλη»
Μελέτημα 2ον
Η προσευχή είναι από τις κυριότερες και ισχυρότερες δυνάμεις που κάνουν τον προσευχόμενο να ξαναγεννιέται και του χαρίζουν σωματική και πνευματική ευεξία. Χωρίς την προσευχή ούτε οι αμαρτίες μας συγχωρούνται ούτε Μυστήριον κάνουμε ούτε και ο Θεός μας δίνει τη βοήθεια του και τη Χάρη Του.
Η προσευχή είναι τα μάτια και τα φτερά της ψυχής μας και μας δίνει θάρρος και δύναμη ν’ αντικρύσουμε τον Θεό.
Προσευχήσου, λοιπόν, αδελφέ μου με τα στόμα, ώσπου να σε φωτίσει η Θ. Χάρη να προσεύχεσαι και με την καρδιά σου. Τότε θα συντελεσθεί μέσα σου με θαυματουργικό τρόπο εορτή και πανήγυρη και δεν θα προσεύχεσαι πια με το στόμα αλλά με την καρδιά. Σε κάθε σου εργασία από το πρωΐ μέχρι το βράδυ, ας προηγείται η προσευχή! Αυτή ας κυβερνάει όλε σου τις πράξεις! Αυτής γεννάει τη μετάνοια και το δάκρυ! Αυτή προχωράει ως τα μύχια των λογισμών μας. αυτή είναι η γεννήτρια της Θείας Αγάπης! Αυτή καθαρίζει το λογιστικό της ψυχής. Αυτή εξαγνίζει τους Αγγέλους και του Αγίου! …αυτή φυλάγει καθαρό το επιθυμητικό ψυχής με το να βρίσκεται μπροστά τον Θεό, να ομιλεί και να προσκολλάται σ’ Αυτόν μ’ όλη της την επιθυμία. Γιατί καθένας που αγαπάει και φοβάται τον Θεό είναι αδύνατο να μη σκέπτεται ταπεινά, είναι αδύνατο να κυβερνάται από το θυμό., γι’ αυτό και λέμε πως η οσία ταπείνωση καθαρίζει την ψυχή.
Αγιορείτου Μοναχού
«Αδιαλείπτως προσεύχεσθε»
«Ορθόδοξος Κυψέλη»
Μελέτημα 3ον
Ο Θεός έχει παραχωρήσει στη θέληση και στη δύναμη του ανθρώπου μόνο την ποσότητα της προσευχής. Έχει διδάξει τη συνεχή και αδιάλειπτη προσευχή πάντοτε και σε κάθε τόπο. Μόνο μ’ αυτόν τον τρόπο γινόμεθα κάτοχοι του μυστικού της αληθινής προσευχής και πίστεως. Μόνο έτσι τηρούμε τις εντολές του Θεού και πετυχαίνουμε τη σωτηρία μας. η ποσότητα λοιπόν της προσευχής εξαρτάται από τον άνθρωπο.
Οι Ξανθόπουλοι Κάλλιστος και Ιγνάτιος συμβουλεύουν συχνή προσευχή στο Όνομα του Ιησού Χριστού πριν από κάθε έργο και πράξη , επειδή η συχνότητα τελειοποιεί ακόμη και την ατελή προσευχή. Ο δε Διάδοχος Φωτικής παραδέχεται ότι, όταν ο άνθρωπος επικαλείται το όνομα του Θεού όσον μπορεί συχνότερα, δεν πέφτει εύκολα σε αμαρτήματα. Μάθε ότι κάθε παλμός και κάθε σκέψη προσευχής οφείλεται σ’ ενέργεια του Αγ. Πνεύματος και είναι η μυστική φωνή του Αγγέλου φύλακος του καθενός μας. Το όνομα του Ιησού Χριστού , που επικαλούμεθα στην προσευχή , περιέχει μέσα του ατοϋπάρχουσα και αυτενεργούσα ανορθωτική δύναμη.
Μην ανησυχείς λοιπόν από την ατέλεια και την ξηρασία της προσευχής σου, αλλά περίμενε μ’ επιμονή τον καρπό της συχνής επικλήσεως του Θείου Ονόματος και δεν θ’αργήσει να έλθει. Εκείνο που θα πρέπει να σε ανησυχεί είναι η αμέλεια για προσευχή. Αυτή ήταν η κύρια και μοναδική αιτία ,που έσπρωξε τον Απ. Πέτρο στο ν’ αρνηθεί τον Χριστό! …Αυτή ήταν εκείνη που τον είχε κάνει περήφανο∙ γιατί, όποιος νομίζει τον εαυτό του ασφαλή και σταθερό, δεν ζητάει με την προσευχή τη βοήθεια του Θεού.
Ο Απ. Πέτρος είχε πολλούς λόγους να καταφύγει στην προσευχή: γιατί και ο Κύριος του το είχε παραγγείλει λέγοντας σ’ όλους του Αποστόλους « έχετε πάντα το νου σας και προσεύχεσθε, για να μη μπείτε σε πειρασμό». Ακόμη και ιδιαίτερη παρατήρηση του έκαμε ο Κύριος , όταν του είπε: «Πέτρε, κοιμάσαι;». Ακόμη ο Πέτρος είχε πρόσφατο το παράδειγμα του Κυρίου , που προσευχόταν συνέχεια επί ώρες. Κι’ όμως όλα αυτά δε μπόρεσαν να τον κάνουν να ξυπνήσει από το βαρύ ύπνο , που τον είχε κυριεύσει . Βλέπεις, αδελφέ, πόσο αδύνατος είναι ο ταλαίπωρος άνθρωπος, όταν δεν ζητάει με την προσευχή βοήθεια από τον Θεό;
Μελέτημα 6ον
Ο Πανάγαθος Θεός ακούει τις προσευχές όλων μας ανεξαιρέτως, αρκεί να εκπορεύονται και εκπέμπονται από τα βάθη της καρδιάς μας. Ακόμη και των αμαρτωλών τις προσευχές ακούει ο Κύριος, όταν γίνονται με πίστη και πραγματική μετάνοια. Χαίρεται μάλιστα ο Κύριος, όταν οι αμαρτωλοί , πικρά μετανιωμένοι για τις πράξεις τους , ζητούν συγχώρεση. Έτσι χάρηκε ο πατέρας της παραβολής του Ασώτου κι’ έσφαξε το μόσχο το σιτευτό , μόλις γύρισε ο παραστρατημένος υιός τους! Ο προφητάναξ Δαβίδ, ο μεγάλος αυτός ποιητής και ψαλμωδός, που οι προσευχές του περιέχονται στο ανυπέρβλητο Ψαλτήρι «Αμάρτησα απέντανι του Κυρίου» ομολόγησε, όταν συνήλθε από το παραστράτημα του. Και ο Κύριος του φανέρως : «Σου συγχώρεσα την αμαρτία σου, μη λοιπόν στενοχωρείσαι γι’ αυτήν».
Όταν ο αυταρχικός και σκληρόκαρδος βασιλειάς των Ιουδαίων Μανασσής ταπεινώθηκε νικημένος κι’ αιχμαλωτισμένος από τους Ασσύριους και προσέφυγε στον Θεό και τον παρεκάλεσενα τον συγχωρέσει για τα’ αμαρτήματά του, Εκείνος «και υπήκουσε αυτού και υπήκουσε της βοής αυτού και επέστρεψεν αυτόν εις Ιερουσαλήμ επί την Βασιλεία Αυτού»…
Κατά την παραβολή του Κυρίου Ιησού, όταν ο Τελώνης μπήκε στο ναό και ταπεινός και συντριμμένος ζήτησε συγώχρεση λέγοντας∙ «Θεέ μου, λυπήσου με τον αμαρτωλό και συγχώρεσέ με». Επειδή τα λόγια βγήκαν από τα μύχια της καρδιάς του, έκαναν τον Μεγαλοδύναμο να τον συγχωρέσει. Και κατά τη σταύρωση του Κυρίου μας Ιησού, ένα «Μνήσθητι μου, Κύριε», δηλαδή «θυμήσου με, Κύριε, όταν έλθης στη Βασιλεία σου» του ενός από τους δύο ληστές, στάθηκε ικανό , για να μπει αυτός μέσα στον Παράδεισο!
Μη διαστάσεις λοιπόν και συ αδελφέ μου , όταν ως άνθρωπος πέσεις σε κάποιο αμάρτημα , να ζητήσει τη συγχώρεση από τον Κύριο μας. να είσαι βέβαιος , πως , όταν η μετάνοια σου είναι πραγματική , θα σου δοθεί η άφεση.
Μελέτημα 8ον
Η σωτηρία του ανθρώπου εξαρτάται από την προσευχή, γιατί τον ενώνει με τον Θεό. Όταν ο άνθρωπος είναι ενωμένος με τον Θεό, είναι επόμενο να μη ξεφεύγει από το Νόμο του Θεού και να προσέχει σε κάθε βήμα του. Έτσι με την προσευχή όλοι μας οι σκοποί είναι θεάρεστοι. Όλες μας οι ενέργειες στρέφονται από επιτυχία, γιατί έχουμε συμπαραστάτη μας τον Θεό. Είναι λοιπόν η προσευχή κάτι αναγκαίο και πρωταρχικό στη ζωή μας.
Όμως ο σατανάς μας παραμονεύει πάντοτε, για να βρει μια στιγμή , που δεν κρατάμε το όπλο της προσευχής, ώστε να μας παρασύρει στο δρόμο του, που πάντα είναι εύκολος και κατηφορικός. Να, γιατί επιβάλλεται η προσευχή μας και να είναι πάντοτε συνεχής και αδιάλειπτη. Η εκτέλεση των άλλων χριστιανικών καθηκόντων μας γίνεται κατά διαστήματα, το καθήκον όμως της προσευχής επιβάλλεται να γίνεται αδιάκοπα και συνεχώς.
Πρέπει να ξέρεις, αδερφέ μου, ότι και η απλή επίκληση του Ονόματος του Κυρίου είναι προσευχή!... Και δε χωράει αμφιβολία, ότι αυτό μπορεί και πρέπει να γίνεται συνεχώς, σε κάθε αναπνοή μας…μ’ αυτόν τον τρόπο η σκέψη μας και η μνήμη μας κατευθύνεται συνεχώς στον Θεό. Η πορεία αυτή της σκέψης μας στη θεϊκή παρουσία σημαίνει δόσιμο ολοκληρωτικό του είναι μας στον Κύριο Ιησούν. Σημαίνει δόσιμο ψυχής μας σ’ Αυτόν. Να, γιατί οι Άγιοι Πατέρες μας συμβουλεύουν να επικαλούμεθα το Όνομα του Κυρίου Ιησού σε κάθε αναπνοή μας.
Οι δυνάμεις του κακού, που είναι αντίθετες στην προσευχή της καρδιάς μας, μας επιτίθενται από δύο μέρη: Από τ’ αριστερά και από τα δεξιά. Δηλαδή: Όταν δεν μπορούν να μας εμποδίσουν τη προσευχή με τις μάταιες και αμαρτωλές σκέψεις, φέρνουν στο μυαλό μας λογής-λογής υλιστικές σκέψεις, για να ματαιώσουν την προσευχή μας, που δεν ανέχεται να υποφέρει ο μισόκαλος σατανάς… και κάνει το παν, για να μας ξεγελάσει να εγκαταλείψουμε τη συνομιλία με τον Θεό, αρχίζοντας κοσμικές συνομιλίες μ’ ανθρώπους.
Κλείνε λοιπόν , αδελφέ μου, σαν άλλος Οδυσσέας τ’ αυτιά της ψυχής σου προς τις σειρήνες του κόσμου του αιώνα αυτού, που, κατά το ταξίδι της ζωής σου, ακούς από δεξιά ή αριστερά σου να σου τραγουδούν μαγικά τραγούδια για υλιστικές και μοντέρνες ιδέες.
Μελέτημα 9ον
Για να είναι αληθινή η προσευχή , πρέπει να γίνεται με αποκλειστικό σκοπό να μας συνδέσει με τον Θεό∙ γι’ αυτό η καλύτερη , η αληθινή προσευχή είναι εκείνη , που γίνεται στα κρυφά. Για τη μυστική προσευχή ο Ευαγγελιστής Ματθαίος γράφει: «Συ , όταν προσεύχεσαι , έμπα στο ταμείο σου και αφού κλείσεις καλά την πόρτα σου , προσευχήσου στον Πατέρα σου εκεί στα κρυφά». Ταμείο εδώ εννοεί την καρδιά μας και τον ψυχικό μας κόσμο γενικά. Εκεί όπου φυλάγουμε τους μύχιους λογισμούς μας, τα συναισθήματα μας και τις επιθυμίες μας. εκεί μας συμβουλεύει να μπαίνουμε κάθε φορά που θέλουμε να προσευχηθούμε. Και όταν μας λέει να κλείνουμε την πόρτα, εννοεί την πόρτα κυρίως των σωματικών περισπασμών και φροντίδων. Μόνο με το κλείσιμο αυτής της πόρτας εξασφαλιζόμαστε από κάθε πειρασμό και ο νους μας προσηλώνεται στον Θεό.
Ο δε ιερός Θεοτόκης γράφει: « Όταν προσεύχεσαι , βάλε όλη σου την προσοχή και επιμέλεια να ακούνε τα’ αυτιά σου όσα λέει το στόμα σου, και να αισθάνεται κη καρδιά σου όσα λαλεί η γλώσσα σου…. Τότε αληθινά μπήκες μέσα στο ταμείο σου και έκλεισες την πόρτα σου. τότε αληθινά η προσευχή σου ανεβαίνει σαν θυμίαμα ενώπιον του Κυρίου αι κατεβάζει από τον Ουρανό τη συγχώρεση των αμαρτιών σου και τα μεγάλα χαρίσματα του φιλάνθρωπου Θεού.
Αφετηρία και παντοτινή ενέργεια για την εξασφάλιση της σωτηρίας μας είναι η προσευχή, που κατ’ αυτόν τον τρόπο γίνεται το πρώτο καθήκον κάθε χριστιανού , που θέλει να φέρει άξια το όνομα του Κυρίου μας. για τους λόγους αυτούς το άγιο Ευαγγέλιο παραγγέλλει την αδιάλειπτη προσευχή.
Όλες οι πράξεις ευσεβείας έχουν η κάθε μια τον καιρό τους. Η προσευχή δεν περιορίζεται χρονικά, είναι δικά της όλα τα χρόνια της ζωής μας. Χωρίς την προσευχή καμμία αγαθή πράξη δεν γίνεται καλά. Όποιος αποφασίσει να επικαλείται το όνομα του Κυρίου Ιησού συνεχώς , είναι φυσικό στην αρχή να συναντάει δυσκολίες. Όσο όμως περισσότερο επιμένει, τόσο γρηγορότερα συνηθίζει και εξοικειώνεται με την προσευχή . και η γλώσσα του και τα χείλη του αποκτούν τέτοια ικανότητα, ώστε χωρίς καμμία προσπάθεια ύστερα από λίγο καιρό ,αυτός που προσεύχεται αντιλαμβάνεται ότι η προσευχή του έγινε ένα συνεχές και ουσιώδες απόκτημα. Κι’ αν καμμία φορά του συμβεί για ένα οποιοδήποτε λόγο να την σταματήσει, αισθάνεται έντονα σαν κάτι να του λείπει!....Κατ’ αυτόν τον τρόπο η προσευχή του γίνεται συνήθεια και το μυαλό του αρχίζει να συνηθίζει και να παρακολουθεί την ενέργεια των χειλέων . Έτσι έχει για γενικό αποτέλεσμα τη δημιουργία μιας πηγής ευφροσύνης για την καρδιά, απ’ όπου εκπέμπεται η αληθινή προσευχή!...
Μελέτημα 10ον
Τούτη η γενική διαπίστωση , αδελφέ μου, πρέπει να σε σπρώξει και σένα να γίνεις λειτουργός της αδιάλειπτης προσευχής, που θα χαρίσει φωτισμό στο μυαλό σου και θα διώξει μακριά από σένα όλες τις κακές σκέψεις. Εάν επιθυμείς πραγματικά ν’ αποδιώξεις κάθε αντιχριστιανική σκέψη και να εξαγνίσεις το νού σου , αυτό θα το καταφέρεις με την προσευχή. Τίποτε δεν μπορεί να ρυθμίσει τις σκέψεις μας όσο η Προσευχή!... Ο Αγιος. Ιωάννης της Kλίμακος λέει τα εξής: «Νίκησε τους εχθρούς στο μυαλό σου με το όνομα του Ιησού. Δεν θα εύρεις άλλο όπλο δυνατότερο απ’ αυτό! ομοίως και τα πάθη σου θα κατασιγάσεις μέσα σου και θα τα εξαλείψεις με την προσευχή»!...
«Μείζων ο εν ημίων ή ο εν τω κόσμω», λέει η Αγ. Γραφή. Μη φοβάσαι ούτε ατυχήματα ούτε καταστάσεις. Η προσευχή θα σε προστατεύσει και θ’ απομακρύνει κάθε κακό από σένα. Θυμήσου τον Ραπ. Πέτρο , όταν έδειξε ολιγοπιστία και άρχιζε να βυθίζεται στη θάλασσα της Τιβεριάδος. Και πρόσεξε , αν είσαι οκνηρός κι απρόσεκτος στην προσευχή , δεν θα σημειώσεις πρόοδο ούτε στην επιδίωξη αφοσιώσεώς σου στον Κύριο ούτε στην απόκτηση της ειρήνης και της σωτηρίας.
Όσο για την αδιάλειπτη προσευχή, πρέπει να ξέρεις πως στην ουσία της είναι η συνεχής επίκληση του Ονόματος του Κυρίου Ιησού και θεού μας. Αν επικαλούμαστε το όνομα του Κυρίου Ιησού, προφέροντας το ψυθιριστά ή νοερά, κι’ όταν στεκόμαστε, κι’ όταν καθόμαστε, κι’ όταν συνομιλούμε κι’ όταν περπατούμε, κι’ όταν τρώγουμε, κι’ όταν κάνουμε ο,τιδήποτε άλλο παντού και πάντοτε, κάνουμε αδιάλειπτη προσευχή! Η συχνότητα στην προσευχή δημιουργεί μια συνήθεια για προσευχή , που δεν αργεί να γίνει δεύτερη φύση και φέρνει συχνά το νου και την καρδιά σε ανώτερη ψυχική κατάσταση! Η συχνή εξάσκηση στην προσευχή απομακρύνει την ψυχή από τα διάφορα αμαρτήματα επιστρατεύοντας την και εξασκώντας της να κάνει αυτό που είναι ουσιώδες, για να πετύχει την ένωση της με τον Θεό.
Η συχνότητα στην προσευχή είναι ο μοναδικός τρόπος για να φθάσει κανείς στο ύψος της αληθινής και καθαράς προσευχής. Αποτελεί το καλύτερο μέσο αποτελεσματικής προπαρασκευής για προσευχή και τον ασφαλέστερο δρόμο, για να φτάσει ο άνθρωπος στο τέρμα, την σωτηρία της ψυχής του! Δεν μπορεί να θεωρείται Χριστιανός εκείνος που αγνοεί τα παρακάτω:
α) Ότι πρέπει να προσεύχεται συχνά με επιμέλεια και ότι ο Θεός επιθυμεί αυτήν την προσευχή του,
β) Ότι πολλέ φορές τιμωρούμεθα από την αμέλεια μας για προσευχή , και
γ) ότι όλοι οι Άγιοι προσεύχονται θερμά και συνεχώς.
Ο Νικήτας Στηθάτος στη Φιλοκαλία λέει για την προσευχή: «Αυτός που κατόρθωσε να πετύχει την πραγματική και πλημμυρίστηκε το είναι του από την αγάπη του Χριστού, δεν γίνεται αιχμάλωτος των αισθήσεων του και δεν δίνει την προτίμησή του σε τίποτε. Δεν υπερτιμάει τον δίκαιο και δεν κατακρίνει κανένα και ομοιάζει με τον Θεό, «που ανατέλλει τον ήλιο επί πονηρούς και αγαθούς και βρέχει επί δικαίους και αδίκους».
Μελέτημα 11ον
Την νοερά προσευχή ο καθένας μας μπορεί να την αποκτήσει και να την κάνει μέσο επικοινωνίας του με τον Κύριο. Δεν στοιχίζει τίποτε, εκτός από την προσπάθεια της σιωπής και την φροντίδα για την όσο το δυνατόν συχνότερη επίκληση του γλυκύτατου ονόματος του Κυρίου Ιησού, που γεμίζει τον άνθρωπο με αγαλλίαση. Η ενδοσκόπηση του ψυχικού μας κόσμου μας δίνει την ευκαιρία να γνωρίσουμε τι μυστήριο είναι ο άνθρωπος. Να νιώσουμε την ευφροσύνη της αυτογνωσίας και να χύνουμε πικρά δάκρυα μετανοίας για τις πτώσεις μας και την αδυναμία της θελήσεώς μας. Με το νού μέσα στην καρδιά μας μπορούμε να κάνουμε σιωπηλοί κρίσεις και να διαβάζουμε μυστικά ολόκληρα βιβλία. Έτσι , ας μην αφήνουμε το νού μας να λέει τίποτε άλλο, παρά την σύντομη και μονολόγιστη καλούμενη προσευχή «Κύριε Ιησού Χριστέ Υιέ του Θεού, ελεήσόν με».
Αλλά δεν αρκεί μόνον αυτό. Χρειάζεται ακόμη να κινήσεις και τη θέλησή σου , δηλαδή να λες την ευχήν αυτή μ’ όλη τη δύναμη της αγάπης σου προς τον Κύριον Ιησούν. Μόνον όταν απερίσπαστη από άλλες έννοιες και σκέψεις έλθει η ψυχή μας σ’ επαφή με τον Κύριο, τότε προσκολλάται με αγάπη στα νοήματα της ευχής…Όμως ο νούς μας από τα μικρά μας χρόνια έχει συνηθίσει να πετάει ,καθώς λέμε στα αισθητά πράγματα του έξω κόσμου και στις διάφορες υποθέσεις , που μας απασχολούν ως άτομα. Ανάγκη λοιπόν να καταβάλλουμε κάθε προσπάθεια , για να κατευθύνεται την ώρα της προσευχής όλη μας η σκέψη στην καρδιά. Για να το πετύχουμε αυτό γρηγορότερα οι Άγιοι Πατέρες μας συμβουλεύουν τα παρακάτω: Όταν λέμε τη νοερά προσευχή , να κρατάμε την αναπνοή μας κατά τρόπο ώστε να μην αναπνέουμε με φυσικό ρυθμό, αλλ’ ύστερα από κάθε απαγγελία της ευχής. Το κράτημα αυτό της αναπνοής γίνεται αιτία να στενοχωρείται η καρδιά μας μ’ αποτέλεσμα να πονεί. Συνέπεια του πόνου είναι να επιστρέψει ο νους στην καρδιά και στη συνέχεια η ανάμνηση του Θεού μας φέρνει μια γλυκεία ευχαρίστηση. «Εμνήσθην του Θεού και ηυφράνθην», δηλαδή : «Θυμήθηκα τον Θεόν και ευχαριστήθηκα». Είναι διαπιστωμένο πια ότι εκείνοι που μνημονεύουν το όνομα του Κυρίου νιώθουν ηδονή και ευχαρίστηση.
Έπειτα με το λίγο και μικρό αυτό κράτημα της αναπνοής λεπτύνεται η σκληρότητα της καρδιάς και γίνεται πιο ταπεινή και πιο κατάλληλη για κατάνυξη και πιο εύκολη στα δάκρυα. Μ’ άλλα λόγια ο ψυχικός μας κόσμος γίνεται πιο κατάλληλος για να λάμψει μέσα μας το Θείο φώς!... Λέει ο Αγ. Μάρκος «Η ανάμνηση του Θεού για την καρδιά είναι πόνος που προκαλείται για την ευσέβεια. Όποιος ξεχνάει το Θεό γίνεται δούλος των παθών και ανάλγητος στον πόνο». Αλλού πάλι ο ίδιος λέει: «Ο νούς όταν προσεύχεται απερίσπαστος , στενοχωρεί την καρδιά, και τις συντριμμένες και ταπεινωμένες καρδιές ο Θεός ποτέ δεν τις εξουθενώνει».
Μελέτημα 15ον
Ο Άγ. Νικόδημος ο Αγιορείτης εκφράζεται ως εξής για τη συνεχή επίκληση του ονόματος του Ιησού:
« Ο Ιησούς ας είναι το γλυκύ μελέτημα της καρδιάς σου.
Ο Ιησούς ας είναι το εντρύφημα της γλώσσας σου.
Ο Ιησούς ας είναι το συνεχές αδολέσχημα και η ιδέα του νου σου.
Ο Ιησούς ας είναι η αναπνοή σου και ποτέ να μη χορτάσεις επικαλούμενος τον Ιησού.
Από τη συνεχή και γλυκύτατη μνήμη του Ιησού θέλουν εμφυτευθεί και γίνουν μεγάλα δένδρα οι τρεις εκείνες μεγάλες και θεολογικές αρετές η πίστις, η ελπίδα και η αγάπη».
Μια μέρα μερικοί μοναχοί που ήταν υπεύθυνοι σε άλλα εργαστήρια, ρώτησαν : ‘‘ Πάτερ Σιλουανέ, πως συμβαίνει και οι άνθρωποι που εργάζονται στα δικά σου εργαστήρια να δουλεύουν τόσο καλά, αφού ποτέ δεν τους εποπτεύεις , ενώ εμείς ξοδεύουμε τον καιρό μας παρακολουθώντας τους και κείνοι διαρκώς προσπαθούν να μας απατήσουν’’;
Ο πάτερ Σιλουανός απάντησε: ‘‘ Δεν ξέρω. Μπορώ όμως να σας πω τι κάνω σχετικά με αυτό. δεν έρχομαι το πρωί στο εργαστήριο χωρίς προηγουμένως να έχω προσευχηθεί γι’ αυτούς τους ανθρώπους∙ και έρχομαι με την καρδιά μου γεμάτη στοργή και αγάπη γι’ αυτούς, και όταν μπαίνω μέσα στο εργαστήρι, η ψυχή μου κλάιει από αγάπη γι’ αυτούς. Κατόπιν τους δίνω τις δουλειές που θα έχουν να κάνουν την ημέρα και όσο αυτοί εργάζονται εγώ προσεύχομαι γι’ αυτούς. Πάω μέσα στο κελλί μου και αρχίζω να προσεύχομαι για τον καθένα ατομικά. Στέκομαι μπροστά στο Θεό και λέω: ‘‘Ω Κύριε, θυμίσου τον Νικόλαο. Είναι νέος, είναι μόλις είκοσι χρόνων , άφησε στο χωρίο του την γυναίκα του που είναι ακόμη πιο νέα απ’ αυτόν και το πρώτο τους παιδί. Μπορείς να καταλάβεις την δυστυχία που υπάρχει εκεί ώστε να αναγκασθεί να τους αφήσει για τι δεν θα μπορούσαν να ζήσουν με τη δουλειά του στην πατρίδα. Προστάτευσέ τους τώρα που αυτός απουσιάζει. Γίνου η ασπίδα τους εναντίων κάθε κακού . Δώσε στον ίδιο θάρρος να αγωνισθεί κατά την διάρκεια αυτού του χρόνου και να γυρίσει πίσω να τους συναντήσει με χαρά, με αρκετά χρήματα αλλά κυρίως με πολύ θάρρος για να αντιμετωπίσει τις δυσκολίες. Στην αρχή προσευχόμουνα με δάκρυα συμπαθείας για τον Νικόλαο, την νεαρή σύζυγό του και το μικρό παιδί τους, αλλά καθώς προσευχόμουνα η αίσθηση της θείας παρουσίας άρχισε να αυξάνεται μέσα μου και σε μια στιγμή αυξήθηκε τόσο πολύ ώστε έχασα την εικόνα του Νικολάου , της συζύγου του, του παιδιού του, των αναγκών του, των συγχωριανών τους και αισθανόμουνα μόνον τον Θεό, και βυθιζόμουνα στην αίσθηση της θείας παρουσίας όλο και περισσότερο μέχρις ότου ξαφνικά , μέσα στην καρδιά αυτής της παρουσίας συνάντησα την θεία αγάπη να κρατά τον Νικόλαο, την γυναίκα του και το παιδί του και τώρα ήταν η αγάπη του Θεού με την οποία άρχισα ξανά να προσεύχομαι γι’ αυτούς, αλλά και πάλι βρήκα την θεία αγάπη. Και έτσι περνώ τις ημέρες μου προσευχόμενος για τον καθένα από αυτούς τους ανθρώπους με την σειρά για τον ένα μετά τον άλλο και όταν τελειώσει η ημέρα πηγαίνω να τους συναντήσω , τους λέω λίγα λόγια, προσευχόμαστε μαζί και αυτοί πάνε να αναπαυθούν, εγώ δε γυρίζω να συμπληρώσω τον κανόνα μου’’.
Με την προσευχή μιλάει ο άνθρωπος άμεσα με τον Θεό. Με την προσευχή ο άνθρωπος γίνεται παιδί του Θεού! Με την προσευχή ξεπερνιούνται τα εμπόδια του βίου τούτου, δηλαδή οι θλίψεις, οι στενοχώριες, τα βάσανα, οι δυτυχίες, οι στερήσεις, οι μηχανορραφίες, οι ραδιουργίες, οι καταλαλιές και οι συκοφαντίες. Με την προσευχή συντρίβονται τα βέλη των ορατών και αοράτων εχθρών.
Με την προσευχή αποκτούμε τη μακαρία υπομονή του Θεανθρώπου και Σωτήρα Χριστού και των αγίων ανδρών της Παλαιάς και Καινής Διαθήκης. Με τη προσευχή αποκτούμε περισσότερη πνευματική δύναμη!.. Με την παίρνουμε την ουράνια παρηγοριά και παραμυθία της ψυχής! Με την προσευχή αποκτούμε την Ουράνια Σοφία. Με την προσευχή τελούνται τα επτά μυστήρια της Εκκλησίας μας. με την προσευχή λαμβάνουμε τον επιούσιον άρτον μας, δηλαδή τα υλικά και τα πνευματικά αγαθά! Με την προσευχή αντλούμε περισσότερο θάρρος , υπομονή και ελπίδες.
Με την προσευχή οι άγιοι άνδρες της Παλαιάς και της Καινής Διαθήκης ετέλεσαν θαύματα, νεκρούς ανέστησαν , ασθενείς θεράπευσαν και λογής –λογής βασανιστήρια υπέμειναν!... με την προσευχή γινόμαστε όμοιοι με τους αγ. Αγγέλους, οι οποίοι νύχτα- μέρα υμνούν και δοξολογούν τον Θεό! Με την προσευχή γίνονται τα θαύματα! Με την προσευχή θεραπεύονται ανίατες ασθένειες και εκδιώκονται τα δαιμόνια! Με την προσευχή μπορούμε να σταθούμε στα πόδια μας και να βαδίσουμε απρόσκοπτα το δρόμο του Θεού. Με την προσευχή ο νους και η καρδιά μας καθαρίζονται από κάθε κοσμική πονηριά! Με την προσευχή ο νους και η καρδιά μας γίνονται ναός του Παναγίου Πνεύματος! Με τη προσευχή ο Πατήρ, ο Υιός και το άγιον Πνεύμα εισέρχονται και κατοικούν στις καρδιές μας!...
Με την προσευχή η γλώσσα μας γίνεται σάλπιγγα του Αγ. Πνεύματος, σαλπίζουσα ουράνια ρήματα. Με την προσευχή μας δίνονται αόρατα οδηγίες και συμβουλές από το Πανάγιο Πνεύμα!... Με την προσευχή παραμένει διαρκώς κοντα΄μας ο φύλακας Άγγελος και μας φυλάσσει από κάθε κακό. Με την προσευχή ανοίγονται τα πνευματικά αυτιά της ψυχής και ακούνε τη γλυκόηχη ουράνια φωνή του Κυρίου μας Ιησού , καθώς επίσης ανοίγονται και τα πνευματικά μάτια της ψυχής. Με την προσευχή αποφεύγουμε να σκεφθούμε ή να κάμουμε το κακό. Με την προσευχή γινόμαστε ταπεινότεροι και αγαθότεροι. Με την προσευχή νικάμε τις πανουργίες των ορατών και αοράτων εχθρών! Με την προσευχή παρηγορούμεθα και ανακουφιζόμεθα στις λογή- λογής θλίψεις της ζωής!...
Για να ωφεληθούμε από την προσευχή πρέπει:
α) να ξεχνάς κάθε φροντίδα , και β) Το λόγο που προσφέρει το στόμα αυτόν να συλλογίζεται και ο νούς μας, δηλαδή να μη λαλεί άλλα η λγώσα και άλλα σκέπτεται ο νούς μας. τότε αληθινά η προσευχή ανεβαίνει στον Ουράνιον Πατέρα και παίρνουμε τα μεγάλα χαρίσματα και τις δωρεές του Αγ. Πνεύματος και συγχωρούνται οι αμαρτίες μας…
Αγιορείτου Μοναχού
«Αδιαλείπτως προσεύχεσθε»
«Ορθόδοξος Κυψέλη»
Μελέτημα 2ον
Η προσευχή είναι από τις κυριότερες και ισχυρότερες δυνάμεις που κάνουν τον προσευχόμενο να ξαναγεννιέται και του χαρίζουν σωματική και πνευματική ευεξία. Χωρίς την προσευχή ούτε οι αμαρτίες μας συγχωρούνται ούτε Μυστήριον κάνουμε ούτε και ο Θεός μας δίνει τη βοήθεια του και τη Χάρη Του.
Η προσευχή είναι τα μάτια και τα φτερά της ψυχής μας και μας δίνει θάρρος και δύναμη ν’ αντικρύσουμε τον Θεό.
Προσευχήσου, λοιπόν, αδελφέ μου με τα στόμα, ώσπου να σε φωτίσει η Θ. Χάρη να προσεύχεσαι και με την καρδιά σου. Τότε θα συντελεσθεί μέσα σου με θαυματουργικό τρόπο εορτή και πανήγυρη και δεν θα προσεύχεσαι πια με το στόμα αλλά με την καρδιά. Σε κάθε σου εργασία από το πρωΐ μέχρι το βράδυ, ας προηγείται η προσευχή! Αυτή ας κυβερνάει όλε σου τις πράξεις! Αυτής γεννάει τη μετάνοια και το δάκρυ! Αυτή προχωράει ως τα μύχια των λογισμών μας. αυτή είναι η γεννήτρια της Θείας Αγάπης! Αυτή καθαρίζει το λογιστικό της ψυχής. Αυτή εξαγνίζει τους Αγγέλους και του Αγίου! …αυτή φυλάγει καθαρό το επιθυμητικό ψυχής με το να βρίσκεται μπροστά τον Θεό, να ομιλεί και να προσκολλάται σ’ Αυτόν μ’ όλη της την επιθυμία. Γιατί καθένας που αγαπάει και φοβάται τον Θεό είναι αδύνατο να μη σκέπτεται ταπεινά, είναι αδύνατο να κυβερνάται από το θυμό., γι’ αυτό και λέμε πως η οσία ταπείνωση καθαρίζει την ψυχή.
Αγιορείτου Μοναχού
«Αδιαλείπτως προσεύχεσθε»
«Ορθόδοξος Κυψέλη»
Μελέτημα 3ον
Ο Θεός έχει παραχωρήσει στη θέληση και στη δύναμη του ανθρώπου μόνο την ποσότητα της προσευχής. Έχει διδάξει τη συνεχή και αδιάλειπτη προσευχή πάντοτε και σε κάθε τόπο. Μόνο μ’ αυτόν τον τρόπο γινόμεθα κάτοχοι του μυστικού της αληθινής προσευχής και πίστεως. Μόνο έτσι τηρούμε τις εντολές του Θεού και πετυχαίνουμε τη σωτηρία μας. η ποσότητα λοιπόν της προσευχής εξαρτάται από τον άνθρωπο.
Οι Ξανθόπουλοι Κάλλιστος και Ιγνάτιος συμβουλεύουν συχνή προσευχή στο Όνομα του Ιησού Χριστού πριν από κάθε έργο και πράξη , επειδή η συχνότητα τελειοποιεί ακόμη και την ατελή προσευχή. Ο δε Διάδοχος Φωτικής παραδέχεται ότι, όταν ο άνθρωπος επικαλείται το όνομα του Θεού όσον μπορεί συχνότερα, δεν πέφτει εύκολα σε αμαρτήματα. Μάθε ότι κάθε παλμός και κάθε σκέψη προσευχής οφείλεται σ’ ενέργεια του Αγ. Πνεύματος και είναι η μυστική φωνή του Αγγέλου φύλακος του καθενός μας. Το όνομα του Ιησού Χριστού , που επικαλούμεθα στην προσευχή , περιέχει μέσα του ατοϋπάρχουσα και αυτενεργούσα ανορθωτική δύναμη.
Μην ανησυχείς λοιπόν από την ατέλεια και την ξηρασία της προσευχής σου, αλλά περίμενε μ’ επιμονή τον καρπό της συχνής επικλήσεως του Θείου Ονόματος και δεν θ’αργήσει να έλθει. Εκείνο που θα πρέπει να σε ανησυχεί είναι η αμέλεια για προσευχή. Αυτή ήταν η κύρια και μοναδική αιτία ,που έσπρωξε τον Απ. Πέτρο στο ν’ αρνηθεί τον Χριστό! …Αυτή ήταν εκείνη που τον είχε κάνει περήφανο∙ γιατί, όποιος νομίζει τον εαυτό του ασφαλή και σταθερό, δεν ζητάει με την προσευχή τη βοήθεια του Θεού.
Ο Απ. Πέτρος είχε πολλούς λόγους να καταφύγει στην προσευχή: γιατί και ο Κύριος του το είχε παραγγείλει λέγοντας σ’ όλους του Αποστόλους « έχετε πάντα το νου σας και προσεύχεσθε, για να μη μπείτε σε πειρασμό». Ακόμη και ιδιαίτερη παρατήρηση του έκαμε ο Κύριος , όταν του είπε: «Πέτρε, κοιμάσαι;». Ακόμη ο Πέτρος είχε πρόσφατο το παράδειγμα του Κυρίου , που προσευχόταν συνέχεια επί ώρες. Κι’ όμως όλα αυτά δε μπόρεσαν να τον κάνουν να ξυπνήσει από το βαρύ ύπνο , που τον είχε κυριεύσει . Βλέπεις, αδελφέ, πόσο αδύνατος είναι ο ταλαίπωρος άνθρωπος, όταν δεν ζητάει με την προσευχή βοήθεια από τον Θεό;
Μελέτημα 6ον
Ο Πανάγαθος Θεός ακούει τις προσευχές όλων μας ανεξαιρέτως, αρκεί να εκπορεύονται και εκπέμπονται από τα βάθη της καρδιάς μας. Ακόμη και των αμαρτωλών τις προσευχές ακούει ο Κύριος, όταν γίνονται με πίστη και πραγματική μετάνοια. Χαίρεται μάλιστα ο Κύριος, όταν οι αμαρτωλοί , πικρά μετανιωμένοι για τις πράξεις τους , ζητούν συγχώρεση. Έτσι χάρηκε ο πατέρας της παραβολής του Ασώτου κι’ έσφαξε το μόσχο το σιτευτό , μόλις γύρισε ο παραστρατημένος υιός τους! Ο προφητάναξ Δαβίδ, ο μεγάλος αυτός ποιητής και ψαλμωδός, που οι προσευχές του περιέχονται στο ανυπέρβλητο Ψαλτήρι «Αμάρτησα απέντανι του Κυρίου» ομολόγησε, όταν συνήλθε από το παραστράτημα του. Και ο Κύριος του φανέρως : «Σου συγχώρεσα την αμαρτία σου, μη λοιπόν στενοχωρείσαι γι’ αυτήν».
Όταν ο αυταρχικός και σκληρόκαρδος βασιλειάς των Ιουδαίων Μανασσής ταπεινώθηκε νικημένος κι’ αιχμαλωτισμένος από τους Ασσύριους και προσέφυγε στον Θεό και τον παρεκάλεσενα τον συγχωρέσει για τα’ αμαρτήματά του, Εκείνος «και υπήκουσε αυτού και υπήκουσε της βοής αυτού και επέστρεψεν αυτόν εις Ιερουσαλήμ επί την Βασιλεία Αυτού»…
Κατά την παραβολή του Κυρίου Ιησού, όταν ο Τελώνης μπήκε στο ναό και ταπεινός και συντριμμένος ζήτησε συγώχρεση λέγοντας∙ «Θεέ μου, λυπήσου με τον αμαρτωλό και συγχώρεσέ με». Επειδή τα λόγια βγήκαν από τα μύχια της καρδιάς του, έκαναν τον Μεγαλοδύναμο να τον συγχωρέσει. Και κατά τη σταύρωση του Κυρίου μας Ιησού, ένα «Μνήσθητι μου, Κύριε», δηλαδή «θυμήσου με, Κύριε, όταν έλθης στη Βασιλεία σου» του ενός από τους δύο ληστές, στάθηκε ικανό , για να μπει αυτός μέσα στον Παράδεισο!
Μη διαστάσεις λοιπόν και συ αδελφέ μου , όταν ως άνθρωπος πέσεις σε κάποιο αμάρτημα , να ζητήσει τη συγχώρεση από τον Κύριο μας. να είσαι βέβαιος , πως , όταν η μετάνοια σου είναι πραγματική , θα σου δοθεί η άφεση.
Μελέτημα 8ον
Η σωτηρία του ανθρώπου εξαρτάται από την προσευχή, γιατί τον ενώνει με τον Θεό. Όταν ο άνθρωπος είναι ενωμένος με τον Θεό, είναι επόμενο να μη ξεφεύγει από το Νόμο του Θεού και να προσέχει σε κάθε βήμα του. Έτσι με την προσευχή όλοι μας οι σκοποί είναι θεάρεστοι. Όλες μας οι ενέργειες στρέφονται από επιτυχία, γιατί έχουμε συμπαραστάτη μας τον Θεό. Είναι λοιπόν η προσευχή κάτι αναγκαίο και πρωταρχικό στη ζωή μας.
Όμως ο σατανάς μας παραμονεύει πάντοτε, για να βρει μια στιγμή , που δεν κρατάμε το όπλο της προσευχής, ώστε να μας παρασύρει στο δρόμο του, που πάντα είναι εύκολος και κατηφορικός. Να, γιατί επιβάλλεται η προσευχή μας και να είναι πάντοτε συνεχής και αδιάλειπτη. Η εκτέλεση των άλλων χριστιανικών καθηκόντων μας γίνεται κατά διαστήματα, το καθήκον όμως της προσευχής επιβάλλεται να γίνεται αδιάκοπα και συνεχώς.
Πρέπει να ξέρεις, αδερφέ μου, ότι και η απλή επίκληση του Ονόματος του Κυρίου είναι προσευχή!... Και δε χωράει αμφιβολία, ότι αυτό μπορεί και πρέπει να γίνεται συνεχώς, σε κάθε αναπνοή μας…μ’ αυτόν τον τρόπο η σκέψη μας και η μνήμη μας κατευθύνεται συνεχώς στον Θεό. Η πορεία αυτή της σκέψης μας στη θεϊκή παρουσία σημαίνει δόσιμο ολοκληρωτικό του είναι μας στον Κύριο Ιησούν. Σημαίνει δόσιμο ψυχής μας σ’ Αυτόν. Να, γιατί οι Άγιοι Πατέρες μας συμβουλεύουν να επικαλούμεθα το Όνομα του Κυρίου Ιησού σε κάθε αναπνοή μας.
Οι δυνάμεις του κακού, που είναι αντίθετες στην προσευχή της καρδιάς μας, μας επιτίθενται από δύο μέρη: Από τ’ αριστερά και από τα δεξιά. Δηλαδή: Όταν δεν μπορούν να μας εμποδίσουν τη προσευχή με τις μάταιες και αμαρτωλές σκέψεις, φέρνουν στο μυαλό μας λογής-λογής υλιστικές σκέψεις, για να ματαιώσουν την προσευχή μας, που δεν ανέχεται να υποφέρει ο μισόκαλος σατανάς… και κάνει το παν, για να μας ξεγελάσει να εγκαταλείψουμε τη συνομιλία με τον Θεό, αρχίζοντας κοσμικές συνομιλίες μ’ ανθρώπους.
Κλείνε λοιπόν , αδελφέ μου, σαν άλλος Οδυσσέας τ’ αυτιά της ψυχής σου προς τις σειρήνες του κόσμου του αιώνα αυτού, που, κατά το ταξίδι της ζωής σου, ακούς από δεξιά ή αριστερά σου να σου τραγουδούν μαγικά τραγούδια για υλιστικές και μοντέρνες ιδέες.
Μελέτημα 9ον
Για να είναι αληθινή η προσευχή , πρέπει να γίνεται με αποκλειστικό σκοπό να μας συνδέσει με τον Θεό∙ γι’ αυτό η καλύτερη , η αληθινή προσευχή είναι εκείνη , που γίνεται στα κρυφά. Για τη μυστική προσευχή ο Ευαγγελιστής Ματθαίος γράφει: «Συ , όταν προσεύχεσαι , έμπα στο ταμείο σου και αφού κλείσεις καλά την πόρτα σου , προσευχήσου στον Πατέρα σου εκεί στα κρυφά». Ταμείο εδώ εννοεί την καρδιά μας και τον ψυχικό μας κόσμο γενικά. Εκεί όπου φυλάγουμε τους μύχιους λογισμούς μας, τα συναισθήματα μας και τις επιθυμίες μας. εκεί μας συμβουλεύει να μπαίνουμε κάθε φορά που θέλουμε να προσευχηθούμε. Και όταν μας λέει να κλείνουμε την πόρτα, εννοεί την πόρτα κυρίως των σωματικών περισπασμών και φροντίδων. Μόνο με το κλείσιμο αυτής της πόρτας εξασφαλιζόμαστε από κάθε πειρασμό και ο νους μας προσηλώνεται στον Θεό.
Ο δε ιερός Θεοτόκης γράφει: « Όταν προσεύχεσαι , βάλε όλη σου την προσοχή και επιμέλεια να ακούνε τα’ αυτιά σου όσα λέει το στόμα σου, και να αισθάνεται κη καρδιά σου όσα λαλεί η γλώσσα σου…. Τότε αληθινά μπήκες μέσα στο ταμείο σου και έκλεισες την πόρτα σου. τότε αληθινά η προσευχή σου ανεβαίνει σαν θυμίαμα ενώπιον του Κυρίου αι κατεβάζει από τον Ουρανό τη συγχώρεση των αμαρτιών σου και τα μεγάλα χαρίσματα του φιλάνθρωπου Θεού.
Αφετηρία και παντοτινή ενέργεια για την εξασφάλιση της σωτηρίας μας είναι η προσευχή, που κατ’ αυτόν τον τρόπο γίνεται το πρώτο καθήκον κάθε χριστιανού , που θέλει να φέρει άξια το όνομα του Κυρίου μας. για τους λόγους αυτούς το άγιο Ευαγγέλιο παραγγέλλει την αδιάλειπτη προσευχή.
Όλες οι πράξεις ευσεβείας έχουν η κάθε μια τον καιρό τους. Η προσευχή δεν περιορίζεται χρονικά, είναι δικά της όλα τα χρόνια της ζωής μας. Χωρίς την προσευχή καμμία αγαθή πράξη δεν γίνεται καλά. Όποιος αποφασίσει να επικαλείται το όνομα του Κυρίου Ιησού συνεχώς , είναι φυσικό στην αρχή να συναντάει δυσκολίες. Όσο όμως περισσότερο επιμένει, τόσο γρηγορότερα συνηθίζει και εξοικειώνεται με την προσευχή . και η γλώσσα του και τα χείλη του αποκτούν τέτοια ικανότητα, ώστε χωρίς καμμία προσπάθεια ύστερα από λίγο καιρό ,αυτός που προσεύχεται αντιλαμβάνεται ότι η προσευχή του έγινε ένα συνεχές και ουσιώδες απόκτημα. Κι’ αν καμμία φορά του συμβεί για ένα οποιοδήποτε λόγο να την σταματήσει, αισθάνεται έντονα σαν κάτι να του λείπει!....Κατ’ αυτόν τον τρόπο η προσευχή του γίνεται συνήθεια και το μυαλό του αρχίζει να συνηθίζει και να παρακολουθεί την ενέργεια των χειλέων . Έτσι έχει για γενικό αποτέλεσμα τη δημιουργία μιας πηγής ευφροσύνης για την καρδιά, απ’ όπου εκπέμπεται η αληθινή προσευχή!...
Μελέτημα 10ον
Τούτη η γενική διαπίστωση , αδελφέ μου, πρέπει να σε σπρώξει και σένα να γίνεις λειτουργός της αδιάλειπτης προσευχής, που θα χαρίσει φωτισμό στο μυαλό σου και θα διώξει μακριά από σένα όλες τις κακές σκέψεις. Εάν επιθυμείς πραγματικά ν’ αποδιώξεις κάθε αντιχριστιανική σκέψη και να εξαγνίσεις το νού σου , αυτό θα το καταφέρεις με την προσευχή. Τίποτε δεν μπορεί να ρυθμίσει τις σκέψεις μας όσο η Προσευχή!... Ο Αγιος. Ιωάννης της Kλίμακος λέει τα εξής: «Νίκησε τους εχθρούς στο μυαλό σου με το όνομα του Ιησού. Δεν θα εύρεις άλλο όπλο δυνατότερο απ’ αυτό! ομοίως και τα πάθη σου θα κατασιγάσεις μέσα σου και θα τα εξαλείψεις με την προσευχή»!...
«Μείζων ο εν ημίων ή ο εν τω κόσμω», λέει η Αγ. Γραφή. Μη φοβάσαι ούτε ατυχήματα ούτε καταστάσεις. Η προσευχή θα σε προστατεύσει και θ’ απομακρύνει κάθε κακό από σένα. Θυμήσου τον Ραπ. Πέτρο , όταν έδειξε ολιγοπιστία και άρχιζε να βυθίζεται στη θάλασσα της Τιβεριάδος. Και πρόσεξε , αν είσαι οκνηρός κι απρόσεκτος στην προσευχή , δεν θα σημειώσεις πρόοδο ούτε στην επιδίωξη αφοσιώσεώς σου στον Κύριο ούτε στην απόκτηση της ειρήνης και της σωτηρίας.
Όσο για την αδιάλειπτη προσευχή, πρέπει να ξέρεις πως στην ουσία της είναι η συνεχής επίκληση του Ονόματος του Κυρίου Ιησού και θεού μας. Αν επικαλούμαστε το όνομα του Κυρίου Ιησού, προφέροντας το ψυθιριστά ή νοερά, κι’ όταν στεκόμαστε, κι’ όταν καθόμαστε, κι’ όταν συνομιλούμε κι’ όταν περπατούμε, κι’ όταν τρώγουμε, κι’ όταν κάνουμε ο,τιδήποτε άλλο παντού και πάντοτε, κάνουμε αδιάλειπτη προσευχή! Η συχνότητα στην προσευχή δημιουργεί μια συνήθεια για προσευχή , που δεν αργεί να γίνει δεύτερη φύση και φέρνει συχνά το νου και την καρδιά σε ανώτερη ψυχική κατάσταση! Η συχνή εξάσκηση στην προσευχή απομακρύνει την ψυχή από τα διάφορα αμαρτήματα επιστρατεύοντας την και εξασκώντας της να κάνει αυτό που είναι ουσιώδες, για να πετύχει την ένωση της με τον Θεό.
Η συχνότητα στην προσευχή είναι ο μοναδικός τρόπος για να φθάσει κανείς στο ύψος της αληθινής και καθαράς προσευχής. Αποτελεί το καλύτερο μέσο αποτελεσματικής προπαρασκευής για προσευχή και τον ασφαλέστερο δρόμο, για να φτάσει ο άνθρωπος στο τέρμα, την σωτηρία της ψυχής του! Δεν μπορεί να θεωρείται Χριστιανός εκείνος που αγνοεί τα παρακάτω:
α) Ότι πρέπει να προσεύχεται συχνά με επιμέλεια και ότι ο Θεός επιθυμεί αυτήν την προσευχή του,
β) Ότι πολλέ φορές τιμωρούμεθα από την αμέλεια μας για προσευχή , και
γ) ότι όλοι οι Άγιοι προσεύχονται θερμά και συνεχώς.
Ο Νικήτας Στηθάτος στη Φιλοκαλία λέει για την προσευχή: «Αυτός που κατόρθωσε να πετύχει την πραγματική και πλημμυρίστηκε το είναι του από την αγάπη του Χριστού, δεν γίνεται αιχμάλωτος των αισθήσεων του και δεν δίνει την προτίμησή του σε τίποτε. Δεν υπερτιμάει τον δίκαιο και δεν κατακρίνει κανένα και ομοιάζει με τον Θεό, «που ανατέλλει τον ήλιο επί πονηρούς και αγαθούς και βρέχει επί δικαίους και αδίκους».
Μελέτημα 11ον
Την νοερά προσευχή ο καθένας μας μπορεί να την αποκτήσει και να την κάνει μέσο επικοινωνίας του με τον Κύριο. Δεν στοιχίζει τίποτε, εκτός από την προσπάθεια της σιωπής και την φροντίδα για την όσο το δυνατόν συχνότερη επίκληση του γλυκύτατου ονόματος του Κυρίου Ιησού, που γεμίζει τον άνθρωπο με αγαλλίαση. Η ενδοσκόπηση του ψυχικού μας κόσμου μας δίνει την ευκαιρία να γνωρίσουμε τι μυστήριο είναι ο άνθρωπος. Να νιώσουμε την ευφροσύνη της αυτογνωσίας και να χύνουμε πικρά δάκρυα μετανοίας για τις πτώσεις μας και την αδυναμία της θελήσεώς μας. Με το νού μέσα στην καρδιά μας μπορούμε να κάνουμε σιωπηλοί κρίσεις και να διαβάζουμε μυστικά ολόκληρα βιβλία. Έτσι , ας μην αφήνουμε το νού μας να λέει τίποτε άλλο, παρά την σύντομη και μονολόγιστη καλούμενη προσευχή «Κύριε Ιησού Χριστέ Υιέ του Θεού, ελεήσόν με».
Αλλά δεν αρκεί μόνον αυτό. Χρειάζεται ακόμη να κινήσεις και τη θέλησή σου , δηλαδή να λες την ευχήν αυτή μ’ όλη τη δύναμη της αγάπης σου προς τον Κύριον Ιησούν. Μόνον όταν απερίσπαστη από άλλες έννοιες και σκέψεις έλθει η ψυχή μας σ’ επαφή με τον Κύριο, τότε προσκολλάται με αγάπη στα νοήματα της ευχής…Όμως ο νούς μας από τα μικρά μας χρόνια έχει συνηθίσει να πετάει ,καθώς λέμε στα αισθητά πράγματα του έξω κόσμου και στις διάφορες υποθέσεις , που μας απασχολούν ως άτομα. Ανάγκη λοιπόν να καταβάλλουμε κάθε προσπάθεια , για να κατευθύνεται την ώρα της προσευχής όλη μας η σκέψη στην καρδιά. Για να το πετύχουμε αυτό γρηγορότερα οι Άγιοι Πατέρες μας συμβουλεύουν τα παρακάτω: Όταν λέμε τη νοερά προσευχή , να κρατάμε την αναπνοή μας κατά τρόπο ώστε να μην αναπνέουμε με φυσικό ρυθμό, αλλ’ ύστερα από κάθε απαγγελία της ευχής. Το κράτημα αυτό της αναπνοής γίνεται αιτία να στενοχωρείται η καρδιά μας μ’ αποτέλεσμα να πονεί. Συνέπεια του πόνου είναι να επιστρέψει ο νους στην καρδιά και στη συνέχεια η ανάμνηση του Θεού μας φέρνει μια γλυκεία ευχαρίστηση. «Εμνήσθην του Θεού και ηυφράνθην», δηλαδή : «Θυμήθηκα τον Θεόν και ευχαριστήθηκα». Είναι διαπιστωμένο πια ότι εκείνοι που μνημονεύουν το όνομα του Κυρίου νιώθουν ηδονή και ευχαρίστηση.
Έπειτα με το λίγο και μικρό αυτό κράτημα της αναπνοής λεπτύνεται η σκληρότητα της καρδιάς και γίνεται πιο ταπεινή και πιο κατάλληλη για κατάνυξη και πιο εύκολη στα δάκρυα. Μ’ άλλα λόγια ο ψυχικός μας κόσμος γίνεται πιο κατάλληλος για να λάμψει μέσα μας το Θείο φώς!... Λέει ο Αγ. Μάρκος «Η ανάμνηση του Θεού για την καρδιά είναι πόνος που προκαλείται για την ευσέβεια. Όποιος ξεχνάει το Θεό γίνεται δούλος των παθών και ανάλγητος στον πόνο». Αλλού πάλι ο ίδιος λέει: «Ο νούς όταν προσεύχεται απερίσπαστος , στενοχωρεί την καρδιά, και τις συντριμμένες και ταπεινωμένες καρδιές ο Θεός ποτέ δεν τις εξουθενώνει».
Μελέτημα 15ον
Ο Άγ. Νικόδημος ο Αγιορείτης εκφράζεται ως εξής για τη συνεχή επίκληση του ονόματος του Ιησού:
« Ο Ιησούς ας είναι το γλυκύ μελέτημα της καρδιάς σου.
Ο Ιησούς ας είναι το εντρύφημα της γλώσσας σου.
Ο Ιησούς ας είναι το συνεχές αδολέσχημα και η ιδέα του νου σου.
Ο Ιησούς ας είναι η αναπνοή σου και ποτέ να μη χορτάσεις επικαλούμενος τον Ιησού.
Από τη συνεχή και γλυκύτατη μνήμη του Ιησού θέλουν εμφυτευθεί και γίνουν μεγάλα δένδρα οι τρεις εκείνες μεγάλες και θεολογικές αρετές η πίστις, η ελπίδα και η αγάπη».
Μια μέρα μερικοί μοναχοί που ήταν υπεύθυνοι σε άλλα εργαστήρια, ρώτησαν : ‘‘ Πάτερ Σιλουανέ, πως συμβαίνει και οι άνθρωποι που εργάζονται στα δικά σου εργαστήρια να δουλεύουν τόσο καλά, αφού ποτέ δεν τους εποπτεύεις , ενώ εμείς ξοδεύουμε τον καιρό μας παρακολουθώντας τους και κείνοι διαρκώς προσπαθούν να μας απατήσουν’’;
Ο πάτερ Σιλουανός απάντησε: ‘‘ Δεν ξέρω. Μπορώ όμως να σας πω τι κάνω σχετικά με αυτό. δεν έρχομαι το πρωί στο εργαστήριο χωρίς προηγουμένως να έχω προσευχηθεί γι’ αυτούς τους ανθρώπους∙ και έρχομαι με την καρδιά μου γεμάτη στοργή και αγάπη γι’ αυτούς, και όταν μπαίνω μέσα στο εργαστήρι, η ψυχή μου κλάιει από αγάπη γι’ αυτούς. Κατόπιν τους δίνω τις δουλειές που θα έχουν να κάνουν την ημέρα και όσο αυτοί εργάζονται εγώ προσεύχομαι γι’ αυτούς. Πάω μέσα στο κελλί μου και αρχίζω να προσεύχομαι για τον καθένα ατομικά. Στέκομαι μπροστά στο Θεό και λέω: ‘‘Ω Κύριε, θυμίσου τον Νικόλαο. Είναι νέος, είναι μόλις είκοσι χρόνων , άφησε στο χωρίο του την γυναίκα του που είναι ακόμη πιο νέα απ’ αυτόν και το πρώτο τους παιδί. Μπορείς να καταλάβεις την δυστυχία που υπάρχει εκεί ώστε να αναγκασθεί να τους αφήσει για τι δεν θα μπορούσαν να ζήσουν με τη δουλειά του στην πατρίδα. Προστάτευσέ τους τώρα που αυτός απουσιάζει. Γίνου η ασπίδα τους εναντίων κάθε κακού . Δώσε στον ίδιο θάρρος να αγωνισθεί κατά την διάρκεια αυτού του χρόνου και να γυρίσει πίσω να τους συναντήσει με χαρά, με αρκετά χρήματα αλλά κυρίως με πολύ θάρρος για να αντιμετωπίσει τις δυσκολίες. Στην αρχή προσευχόμουνα με δάκρυα συμπαθείας για τον Νικόλαο, την νεαρή σύζυγό του και το μικρό παιδί τους, αλλά καθώς προσευχόμουνα η αίσθηση της θείας παρουσίας άρχισε να αυξάνεται μέσα μου και σε μια στιγμή αυξήθηκε τόσο πολύ ώστε έχασα την εικόνα του Νικολάου , της συζύγου του, του παιδιού του, των αναγκών του, των συγχωριανών τους και αισθανόμουνα μόνον τον Θεό, και βυθιζόμουνα στην αίσθηση της θείας παρουσίας όλο και περισσότερο μέχρις ότου ξαφνικά , μέσα στην καρδιά αυτής της παρουσίας συνάντησα την θεία αγάπη να κρατά τον Νικόλαο, την γυναίκα του και το παιδί του και τώρα ήταν η αγάπη του Θεού με την οποία άρχισα ξανά να προσεύχομαι γι’ αυτούς, αλλά και πάλι βρήκα την θεία αγάπη. Και έτσι περνώ τις ημέρες μου προσευχόμενος για τον καθένα από αυτούς τους ανθρώπους με την σειρά για τον ένα μετά τον άλλο και όταν τελειώσει η ημέρα πηγαίνω να τους συναντήσω , τους λέω λίγα λόγια, προσευχόμαστε μαζί και αυτοί πάνε να αναπαυθούν, εγώ δε γυρίζω να συμπληρώσω τον κανόνα μου’’.
http://talanto.forumup.gr/
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου