Συμβουλές του Γέροντος Πορφυρίου για τη νοερά προσευχή

Ἡ συστηματικὴ ἐνασχόληση μὲ τὴ νοερὰ προσευχὴ προϋποθέτει, κατὰ τὴ διδασκαλία τοῦ Γέροντος Πορφυρίου, πρῶτον, ἔμπειρον Γέροντα ποὺ θὰ παρακολουθεῖ τὸν ἀσκούμενο καὶ δεύτερον, ψυχὴ καθαρὴ ἀπὸ ἐγωισμό, μνησικακία, ἀντιπάθειες, θέλημα, κενοδοξία καὶ τὰ παρόμοια. Πολὺ τόνιζε τὴν ἀνάγκη γιὰ τὴν ἐκτέλεση τῶν παραδεδομένων ἀκολουθιῶν, γιὰ τὸ διάβασμα τῶν ὕμνων τῆς Ἐκκλησίας μας. Ὥστε ἡ συμβουλή του πρὸς τὸν συγγραφέα ἰσχύει μὲν καὶ γιὰ ὅλους μας, ἀλλὰ μὲ διάκριση, χωρὶς κατάργηση τῶν ἀκολουθιῶν καὶ χωρὶς τὴν ἰδέα ὅτι ἐπειδὴ θὰ ποῦμε κάποιες φορὲς τὸ Κύριε Ἰησοῦ Χριστέ, ἐλέησόν με, φθάσαμε δῆθεν σὲ μέτρα.


Μάλιστα μερικούς, ποὺ ἔβλεπε ὁ Γέροντας ὅτι ἀπὸ ἐγωισμό ἤθελαν νὰ “μάθουν” νὰ λένε τὴν εὐχή, γιὰ νὰ καυχῶνται φανερὰ ἢ μυστικὰ ὅτι κάνουν ἀνώτερη προσευχή, τοὺς συμβούλευε νὰ μὴν ἀσχοληθοῦν μὲ τὴ νοερὰ προσευχή. Καὶ εἶχε διηγηθεῖ παραδείγματα ἀνθρώπων ποὺ ἔπαθαν ἐπειδὴ καταπιάστηκαν μὲ τὴν εὐχὴ μὲ “πρόγραμμα”, μὲ “σκοπό”, μὲ “μέθοδο”, ἀντὶ νὰ παρακαλοῦν ταπεινὰ νὰ τοὺς ἐλεήσει ὁ Θεός.

Ἡ προσευχὴ δὲν μετριέται, ξεπηδάει!
Δὲν παρατηρεῖται ἀπὸ τὸν προσευχόμενο,
ξεχύνεται ὅπως τὰ δάκρυα στὴ συγκίνηση, χωρὶς ἐσκεμμένη προσπάθεια.

Καὶ ὅμως χρειάζεται καὶ γιὰ τὴν προσευχὴ κάποια ἐργασία, ἀλλὰ αὐτὴ δὲν εἶναι βίαιη καὶ καταναγκαστική. Πρέπει νὰ δημιουργήσωμε τὴν ἀτμόσφαιρα. Νὰ διαβάσωμε κάτι πνευματικό, νὰ θυμιάσωμε, νὰ ψάλλωμε, νὰ ἀνάψουμε τὸ καντηλάκι μας, νὰ συγκεντρωθοῦμε, νὰ εὐχαριστήσουμε, νὰ δοξολογήσουμε, νὰ παρακαλέσουμε. Καὶ ὅλα αὐτὰ ἁπλὰ καὶ ἀβίαστα, “ἐν ἁπλότητι καρδίας’ (Σοφ. Σολ. α΄ 1). Διότι σκολιοὶ λογισμοὶ (ὅτι ἀσκούμεθα σὲ ἀνώτερη προσευχὴ) χωρίζουσιν ἀπὸ Θεοῦ, καὶ ὅταν δοκιμάζεται ὁ Θεὸς ἀπὸ τοὺς ἄφρονες (ποὺ θέλουν νὰ μετρήσουν τὰ μέτρα τῆς προσευχῆς τους) τοὺς ἐλέγχει.

[...] Ἂς κρατήσουμε σὰν συμπέρασμα ὅτι ὅλοι μποροῦμε νὰ προσευχώμεθα μὲ τὸ Κύριε Ἰησοῦ Χριστέ, ἐλέησόν με, ἐφ’ ὅσον δὲν τὸ σκεπτόμεθα, δὲν τὸ συζητᾶμε, καὶ τὸ λέμε μόνο στὸν Χριστό μας, “ἤρεμα, ταπεινά, ἁπλά, μὲ ἀγάπη, μὲ γλύκα”, χωρὶς νὰ τὸ μετρᾶμε καὶ χωρὶς νὰ παραλείπομε τὶς καθιερωμένες προσευχὲς τῆς Ἐκκλησίας μας, ὅσες μποροῦμε.

http://www.porphyrios.net/?p=2259
http://pneumatikixara.blogspot.com/2011/12/blog-post_01.html#more