ΧΡΟΝΙΚΟ ΜΕΓΑΛΟΠΡΕΠΟΥΣ ΕΟΡΤΑΣΜΟΥ ΧΙΛΙΕΤΟΥΣ ΠΟΡΕΙΑΣ ΚΑΙ ΔΡΑΣΕΩΣ (963 - 1963) ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΟΡΟΥΣ
(Από το Βιβλίο ΑΓΙΟΝ ΟΡΟΣ, του Σιμωνοπετρίτη Μοναχού Ανδρέα, τ. Γραμματέα της Ιεράς Κοινότητος του Αγίου Όρους)
Κατά τα τέλη του έτους 1949 ανέλαβε το Πηδάλιο της κατά Ανατολάς Μιάς Αγίας Καθολικής και Αποστολικής Ορθοδόξου του Χριστού Εκκλησίας και ανεκηρύχθη Οικουμενικός Πατριάρχης ο Αθηναγόρας ο Α΄, για να πηδαλιουχεί και κατευθύνει το τιμόνι της Μητρός Εκκλησίας, του Οικουμενικού Θρόνου, να ορθοτομεί τον λόγον της Αληθείας και να κηρύττει απανταχού της Οικουμένης την Ορθοδοξίαν και να οδηγεί το χριστεπώνυμον πλήρωμα, τα λογικά του Χριστού πρόβατα, «εις νομάς των του Αγίου Πνεύματος χαρισμάτων». Αυτός λοιπόν σαν πρωταρχική ιδέα είχε συλλάβει τον εορτασμόν αυτόν του Αγίου Όρους και τον εμήνυσε στους Αγιορείτες, με την αφιχθείσα στο Όρος Πατριαρχική Εξαρχία, αποτελούμενη από τους Σεβασμιώτατους Μητροπολίτες Προύσης Πολυκάρπου, Προικοννήσου Φιλοθέου και Περγάμου Αδαμαντίου, μαζί με τον Υπογραμματέα Οσιολογιώτατο Γεώργιο Ορφανίδη, στις 13.5.1951.
Εις την Κ΄ και ΚΓ΄ Συνεδρίαση της Εκτάκτου Διπλής Ιεράς Συνάξεως του Ιερού ημών Τόπου, η Πατριαρχική αυτή Εξαρχία, μεταξύ των υπό συζήτηση και λύση θεμάτων, έθεσε υπόψη της Ιεράς Κοινότητος και το του εορτασμού της Χιλιετηρίδος ζήτημα, ότι, υπό της Μητρός Εκκλησίας και του Προκαθημένου αυτής, κρίνεται απαραίτητος ο εορτασμός ούτος, επί τη συμπληρώσει χιλιετίας, το έτος 1963, από της ιδρύσεως της πρώτης μεγάλης Μονής του Αγίου Όρους «Μεγίστης Λαύρας», κατά τον οποίο εορτασμό θα γίνονταν παγκόσμια προβολή του Αγίου Όρους και του Μοναχισμού του, ανά την υφήλιο, επ' ωφελεία και αγαθώ της Ορθοδοξίας και του Γένους μας ολοκλήρου.
Αλλά επειδή οι όσιοι Πατέρες και οικιστές του Όρους τούτου, σαν έμβλημα και βίωμά τους έχουν το «λάβε βιώσας», γι' αυτό άκρως συντηρητικοί γύρω απ' αυτά τυγχάνουν. Απέφυγαν λοιπόν τότε να σχολιάσουν την πρόταση αυτή της Μητρός Εκκλησίας και παρέμεινε το θέμα αυτό αναπάντητο και ασυζήτητο στις Αγιορειτικές «Καλένδες», σαν θέμα μελλοντικά εξεταστέο, αφού κανείς δεν υπελόγιζε, ότι θα ήθελε να πραγματοποιηθεί ένα τέτοιο γεγονός.
Όταν όμως ο Παναγιώτατος το 1954 ήλθε σε επαφή με την πρώτη Αγιορειτική Επιτροπή, η οποία μετέβη στο Οικουμενικό Πατριαρχείο για να υποβάλει τα σέβη αυτής και του Ιερού Τόπου στη Μητέρα Εκκλησία, αυτός εξέφρασε και πάλι τον διακαή πόθον Του, προς τους επιλέκτους Αγιορείτες. Αυτοί ήταν οι Πανοσιολογιώτατοι Γέροντες: α) Αλέξανδρος Βατοπεδινός, β) Πορφύριος Δοχειαρίτης, γ) Βασίλειος Καρακαλλινός και δ) Παντελεήμων Φιλοθεΐτης. Προς αυτούς είπε ότι το Αγιον Όρος, πρέπει κατά το έτος 1963 να γιορτάσει μεγαλοπρεπώς την χιλιετηρίδα του, από της ιδρύσεως της Μεγίστης Λαύρας. Και για το γεγονός ότι από τότε άρχισε πλέον ιστορικά να σχετίζεται επίσημα, το Αγιον Όρος, με τους Αυτοκράτορες του Βυζαντίου, με Πατριάρχες και ηγετικά στελέχη και υψηλές προσωπικότητες του Έθνους και του Γένους μας. ΄Αρχισε να γίνεται εμφανής η ζωή και δράση του, από την επελθούσα βελτίωση και διοργάνωση σ' αυτό του Μοναχικού πολιτεύματος, το οποίο συστηματοποιήθηκε προς το καλύτερο, με την ίδρυση του πρώτου μεγάλου Κοινοβίου της Ι.Μ. Μεγίστης Λαύρας, με το τυπικό και την τάξη του Ιδρυτή και Καθηγουμένου αυτής Οσίου και Θεοφόρου Πατρός ημών Αθανασίου, του επονομασθέντος Αθωνίτου.
Το τυπικό και την τάξη της Μοναχικής Πολιτείας του Αγίου Αθανασίου, προϊόντος του χρόνου, μιμήθηκαν και άλλες Ιερές Μονές του Αγίου Όρους, γι' αυτό κατά την εορταστική εκδήλωση της Χιλιετηρίδος αναφέρεται και η διοργάνωση του Κοινοβιακού Μοναστηριακού πολιτεύματος.
Με τον εορτασμό της Χιλιετηρίδος θα προβληθεί, είπε η Α.Θ. Παναγιότης, η Ορθοδοξία αφ' ενός και αφ' ετέρου θα γίνει γνωστός σε ολόκληρη την Οικουμένη ο Ιερός Φάρος της Εκκλησίας και του ορθόδοξου Μοναχισμού, θα γνωρίσει ο κόσμος όλος την Ακρόπολη, στην οποία με απαράμιλλο ζήλο και πολλή επιμέλεια διατηρούνται τα ιερά και όσια της Πίστεως και της Φυλής μας. Το Αγιον Όρος, «Το Περιβόλι της Παναγίας», όπως το αποκαλεί ο λόγιος Αγιορείτης Μοναχός Καισάριος ο Δαπόντες, είναι εκείνο το οποίο διεφύλαξε, σαν άλλη σωστική Κιβωτός, τις εθνικοθρησκευτικές Παραδόσεις και τα Κειμήλια.
Το 1962, η Αγία και Ιερά Σύνοδος της Μητρός ημών Μεγάλης του Χριστού Εκκλησίας, με εισήγηση του Προκαθημένου της, συνέστησε τριμελή επιτροπή, με εντολή όπως, έλθει στο Αγιον Όρος για την επίλυση διαφόρων ζητημάτων αυτού και την ρύθμιση του επικειμένου εορτασμού της Χιλιετηρίδος, ο οποίος θα ελάμβανε χώρα κατά το προσεχές έτος 1963, να συνεργασθεί με την Ιερά Κοινότητα, για την κατάρτιση προγράμματος εορτασμού, το οποίο θα έπρεπε να υποβληθεί έγκαιρα στη Μητέρα Εκκλησία για έγκριση και περαιτέρω φροντίδα, σε συνεργασία με την Ελληνική Κυβέρνηση, για την εξεύρεση και χορήγηση των απαραίτητων υλικών και πνευματικών κεφαλαίων για την πραγματοποίηση του επιδιωκομένου σκοπού.
Πράγματι κατά τον Φεβρουάριο του 1962 έφτασε στο Αγιον Όρος Πατριαρχική Εξαρχία αποτελούμενη από τους Σεβασμ. Μητροπολίτες: Φιλαδελφείας Ιάκωβο, ως Προέδρου, Καρπάθου και Κάσου Απόστολο και Σελευκείας Αιμιλιανό, η οποία ενημέρωσε τους Αγιορείτες, ότι ο εορτασμός αυτός θα είναι Πανορθόδοξος με καθαρά πνευματικό χαρακτήρα, αποκλείοντας κατηγορηματικώτατα, έστω και στο ελάχιστο, την συμμετοχή σ' αυτόν όλων των ξένων προς την Ορθοδοξίαν ομολογιών. Προσκλήσεις στις Ορθόδοξες Εκκλησίες θα στέλνονταν από το Σεπτό Οικουμενικό Πατριαρχείο και αν τυχόν ερχόταν αντιπροσωπείες ξένες προς την Ορθοδοξία Εκκλησιών, αυτές θα παρίσταντο σαν θεατές και καμμία ενεργό ανάμιξη θα είχαν σε όλες γενικά τις εορταστικές εκδηλώσεις.
Οι Οσιώτατοι Αγιορείτες Πατέρες, μετά από τις ανωτέρω επίσημες δηλώσεις των Πατριαρχικών Εξάρχων, δέχτηκαν αρχικά, στις Συνάξεις τους, τον εορτασμό αυτό, με μερικές επιφυλάξεις κάποιων Ι. Μονών, οι οποίες διατύπωσαν αρνητική γνώμη. Σύντομα όμως απεφάσισαν την συμμετοχή του Ιερού μας Τόπου σε όλες τις εκδηλώσεις και για τον σκοπό αυτόν συστήθηκε Ιεροκοινοτική Επιτροπή, η οποία συνεργάστηκε με την Π. Εξαρχία για την κατάρτιση των σχετικών.
Έτσι μετά την αναχώρηση από το Αγιον Όρος των Πατρ. Εξάρχων, σε συνεννόηση το Σεπτό Οικουμενικό Πατριαρχείο με την Αγιωτάτη Εκκλησία της Ελλάδος, και την ευσεβή Κυβέρνηση του Βασιλείου της Ελλάδος, «Υψηλή επιταγή της Α.Μ. του Βασιλέως ημών Παύλου», εξέδωσε ο Πρόεδρος της Ελληνικής Κυβερνήσεως Κ. Καραμανλής, την υπ'; αριθ. 78502/3.7.1962 απόφαση, σύμφωνα με την οποία συγκροτήθηκε η μεγάλη Κεντρική Επιτροπή της Χιλιετηρίδος του Αγίου Όρους, με συμμετοχή Αγιορειτών Πατέρων. Επίσης συστήθηκε και άλλη, μικρότερη της πρώτης, η οποία ονομάσθηκε Εκτελεστική Επιτροπή, στην οποία μετείχαν και πάλι Αγιορείτες. Οι δύο αυτές Επιτροπές σε στενή συνεργασία κατέστρωσαν ολόκληρο το πρόγραμμα εορτασμού και καθώρισαν σχεδόν όλες τις λεπτομέρειες αυτού.
Το γενικό αυτό πρόγραμμα εστάλη στην Ιερά Κοινότητα, για την τυπική έγκριση από τον Ιερό Τόπο. Το πρόγραμμα αναγνώσθηκε στην έκτακτη Διπλή Ιερά Σύναξη και αφού τροποποιήθηκε σε μερικά σημεία, με ευχαρίστηση έγινε δεκτό και επιστράφηκε στην Κεντρική Επιτροπή για να εφαρμοσθεί.
Κατά το Πρόγραμμα, ο εορτασμός θα γινόταν σταδιακά με εκδηλώσεις, στις οποίες θα ελάμβαναν χώρα πανηγυρικές ομιλίες, Αρχιερατικές Συλλειτουργίες, λιτανεύσεις Αγίων εικόνων, κηρύγματα υπέρ του Αγίου Όρους και της ζωής και δράσεως αυτού, εκδόσεις πανηγυρικών τόμων και άλλων συγγραμμάτων, σχετικών με το Άγιον Όρος.
Οι εορταστικές εκδηλώσεις της Χιλιετηρίδος του Αγίου Όρους, για να μετάσχει σ' αυτές όλος ο ορθόδοξος χριστιανικός κόσμος, ωρίσθηκαν να γίνουν σε τέσσερα μέρη, κατά τέσσερις χρονικές περιόδους, ως εξής:
Α΄. Η πρώτη την Α΄ Κυριακή των Νηστειών - Κυριακή της Ορθοδοξίας - (3 Μαρτίου 1963) στο Οικουμενικό Πατριαρχείο Κωνσταντινουπόλεως, για την έναρξη των εορτών από την Μητέρα της Μεγάλης του Χριστού Εκκλησίας.
Β΄. Η δεύτερη στην πρωτεύουσα της Βορείου Ελλάδος Θεσσαλονίκη, την Β΄ Κυριακή των Νηστειών, με την οποία συμπίπτει και η γιορτή του Γεαρού Αρχιεπισκόπου αυτής Αγίου Γρηγορίου του Παλαμά, διαπρεπούς Αγιορείτου, την 10ην Μαρτίου.
Γ΄. Η Τρίτη στην πρωτεύουσα του Ελληνικού Βασιλείου στην Αθήνα, την Γ΄ Κυριακή της Σταυροπροσκυνήσεως, 17 Μαρτίου, και
Δ΄. Το επισφράγισμα των εορτών τοποθετήθηκε εντός του Αγίου Όρους, στην πρωτεύουσά του τις Καρυές, όπου ο πανάρχαιος και ιστορικός Ιερός Ναός του Πρωτάτου και στην Ιερά Μονή Μεγίστης Λαύρας του Αγίου Αθανασίου, την Κυριακή των Αγίων Πατέρων 12/25 Μαΐου και την Δευτέραν 13/26 Μαΐου 1963. Σύμφωνα με το Πρόγραμμα, τα προσκλητήρια Γράμματα, για την στο Αγιο Όρος συμμετοχή στις γιορτές των Ορθοδόξων Πατριαρχείων και των Αυτοκεφάλων Εκκλησιών, θα συντάσσονταν και αποστέλλονταν από το Σεπτό Οικουμενικό Πατριαρχείο. Τα δε προσκλητήρια, για τον Παναγιώτατο Οικουμενικό Πατριάρχη, τον Μακαριώτατον Αρχιεπίσκοπον Αθηνών και πάσης Ελλάδος, την Α.Μ. τον Βασιλιά Παύλο τον Α΄, τον Α.Ε. τον Πρόεδρο της Ελληνικής Κυβερνήσεως, τους Εξοχότατους Υπουργούς, επί των Εξωτερικών, της Παιδείας και Θρησκευμάτων, των Οικονομικών, τον Πρόεδρον της Βουλής των Ελλήνων και λοιπούς Επισήμους θα συντάσσονταν και θα αποστέλλονταν από την Ιερά Κοινότητα. Έτσι άρχισε ο Εορτασμός.
Οι φωτογραφίες είναι από το βιβλίο "Η ΠΛΑΤΥΤΕΡΑ ΤΩΝ ΟΥΡΑΝΩΝ" του Αθ. Παναγιώτου
http://agioritikesmnimes.pblogs.gr/
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου